โครมาโทกราฟี

TLC ใช้แยกคลอโรฟิลล์ชนิดต่างๆ ออกจากกัน

โครมาโทกราฟี (อังกฤษ: chromatography) เป็นคำศัพท์ที่ตั้งขึ้นโดย Mikhail Tsvet นักพฤกษศาสตร์ชาวรัสเซียในปี ค.ศ. 1906 หมายถึงการใช้เทคนิคต่าง ๆ เพื่อแยกองค์ประกอบที่ปะปนกันอยู่ในของผสม โดยปล่อยให้สารผ่านเข้าไปในวัสดุที่มีรูพรุน แล้วสารจะแยกกันได้เนื่องจากอัตราการเคลื่อนที่แตกต่างกัน

วิธีโครมาโทกราฟี ทำโดยใส่สารตัวอย่างที่ปลายด้านหนึ่งของวัสดุมีรูพรุน ทำให้ได้ส่วนอยู่กับที่ หรือ stationary phase จากนั้นก็ปล่อยให้ส่วนเคลื่อนที่ หรือ mobile phase ไหลผ่าน องค์ประกอบต่าง ๆ ในสารตัวอย่างจะแยกออกจากกันได้เนื่องจากมีความแตกต่างกันในการกระจายตัวระหว่างส่วนอยู่กับที่กับส่วนเคลื่อนที่ องค์ประกอบใดมีความจำเพาะหรือสัมพรรคภาพ (affinity) กับส่วนอยู่กับที่มาก จะเคลื่อนที่ไปได้ช้า

ประเภทของโครมาโทกราฟี

• โครมาโทกราฟีแบบกระดาษ (Paper chromatography) มักใช้กระดาษกรองเป็นส่วนอยู่กับที่
• โครมาโทกราฟีแบบชั้นบาง (Thin layer chromatography) ใช้แผ่นแก้ว พลาสติกหรือโลหะทำหน้าที่เป็นส่วนค้ำจุนของส่วนอยู่กับที่ โดยส่วนอยู่กับที่มีลักษณะเป็นชั้นบาง ๆ
• โครมาโทกราฟีแบบคอลัมน์ (Column chromatography) ส่วนอยู่กับที่จะถูกบรรจุไว้ในท่อแก้ว พลาสติกหรือโลหะ

นอกจากนี้อาจจำแนกประเภทตามชนิดของแรงที่ทำให้เกิดปฏิกิริยาระหว่างโมเลกุลของสารกับส่วนอยู่กับที่ได้ดังนี้

• โครมาโทกราฟีแบบแบ่งส่วน (Partition chromatography)
• โครมาโทกราฟีแบบดูดซับ (Adsorption chromatography)
• โครมาโทกราฟีแบบแลกเปลี่ยนไอออน (Ion-exchange chromatography)
• โครมาโทกราฟีแบบแยกตามขนาดโมเลกุล (Molecular sieve chromatography)
• โครมาโทกราฟีแบบแยกตามความจำเพาะ (Affinity chromatography)

อ้างอิง

• S.K.Sawhney and Randhir Singh.2005.Introductory Practical Biochemistry 2nd edition.Alpha Science.ISBN 1-84265-245-1