เบญจางคประดิษฐ์

เบญจางคประดิษฐ์ แปลว่า ตั้งไว้เฉพาะซึ่งองค์ห้า คือการกราบโดยให้อวัยวะ 5 ส่วนจดลงให้ติดกับพื้น คือเข่าทั้งสอง ฝ่ามือทั้งสอง และหน้าผาก เป็นการกราบที่แสดงความเคารพอย่างสูงสุดต่อบุคคลที่ควรเคารพนับถือสูงสุด การกราบที่ใช้สำหรับกราบพระ เรียกว่า กราบแบบเบญจางคประดิษฐ์

การกราบแบบนี้ผู้ชายให้นั่งคุกเข่า เรียกว่านั่งท่าพรหมหรือท่าเทพบุตร ผู้หญิงให้นั่งคุกเข่าราบ คือนั่งทับฝ่าเท้าทั้งสอง เรียกว่านั่งท่าเทพธิดา ประนมมือไหว้ที่หน้าอกแล้วยกมือขึ้นไหว้โดยให้หัวแม่มืออยู่ระดับหว่างคิ้ว ปลายนิ้วชี้อยู่ระดับตีนผม แล้วหมอบลง ทอดฝ่ามือไว้บนพื้น ให้ฝ่ามือทั้งสองห่างกันเล็กน้อย วางหน้าผากลงจดพื้นระหว่างฝ่ามือ เมื่อหน้าผากถึงพื้นแล้วเงยหน้า ตั้งตัวตรงแล้วเริ่มกราบใหม่ครั้งที่สอง ครั้งที่สามก็เหมือนกัน

อ้างอิง

• พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต. พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด. กรุงเทพฯ : วัดราชโอรสาราม, พ.ศ. 2548.