ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์)"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 36: | บรรทัด 36: | ||
## เจ้านางบุญเหลือ ณ จำปาศักดิ์ |
## เจ้านางบุญเหลือ ณ จำปาศักดิ์ |
||
## เจ้านางสุดาจันทร์ ณ จำปาศักดิ์ |
## เจ้านางสุดาจันทร์ ณ จำปาศักดิ์ |
||
######นายจันทร์ โพธิ์สอาด |
|||
# '''หม่อมจูม''' มีโอรสธิดา 1 องค์ คือ เจ้าจิตประสงค์ ณ จำปาศักดิ์ |
# '''หม่อมจูม''' มีโอรสธิดา 1 องค์ คือ เจ้าจิตประสงค์ ณ จำปาศักดิ์ |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 14:41, 14 มกราคม 2560
เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) หรือ เจ้าราชดนัย (หยุย) (พ.ศ. 2440 - 2 มีนาคม พ.ศ. 2489) เจ้าผู้ครองนครจำปาสักองค์สุดท้าย และเป็นผู้ว่าราชการเมืองจำปาสักในสมัยที่ลาวตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส
ประวัติ
เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2417[1] เป็นพระโอรสองค์โตของเจ้ายุติธรรมธร (คำสุก ณ จำปาศักดิ์) เจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์ลำดับที่ 11 ได้รับพระราชทานพระยศจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้เป็นเจ้าราชดนัย ตำแหน่งผู้ช่วยราชการในเจ้านครจำปาศักดิ์เมื่อ พ.ศ. 2440 [2]
ต่อมาเมื่อเจ้ายุติธรรมธร (เจ้าคำสุก ณ จำปาศักดิ์) พิราลัยด้วยพระโรคชราในปี พ.ศ. 2444 ทางราชการสยามได้ให้เจ้าอุปราช (เจ้าคำพันธ์) เป็นผู้รักษาราชการเมืองจำปาศักดิ์ไปพลาง เนื่องจากยังไม่ทันได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แต่งตั้งเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์คนใหม่[3] ต่อมาในปี พ.ศ. 2446 ดินแดนของนครจำปาสักได้ตกอยู่ในความปกครองของฝรั่งเศสตามสนธิสัญญาฉบับลงวันที่ 13 กุมภาพันธ์ ร.ศ. 122 ฝ่ายฝรั่งเศสจึงได้เกลี้ยกล่อมให้เจ้าราชดนัย (หยุย) เป็นผู้ครองเมืองจำปาสักสืบต่อจากพระบิดา พระองค์จึงได้มีหนังสือลับไปทูลปรึกษาสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ (ขณะมีพระอิสริยยศเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นฯ) เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยในเวลานั้น ซึ่งกรมพระยาดำรงฯ ได้ทรงตอบไปว่า "ให้รับตำแหน่งทำการให้ฝรั่งเศสเสีย มิฉะนั้นถ้าฝรั่งเศสเอาพวกอื่นมาตั้งวงศ์ตระกูลเจ้ายุติธรรมจะได้รับความเดือดร้อน" เจ้าราชดนัย (หยุย) จึงตกลงรับเป็นเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์นับแต่นั้น โดยฝ่ายฝรั่งเศสได้ตั้งให้เจ้าราชดนัย (หยุย) ขึ้นเป็นเจ้ายุติธรรมธร เช่นเดียวกับเจ้านครจำปาสักองค์ก่อนๆ[4] นับเป็นเจ้ายุติธรรมธรลำดับที่ 3
ต่อมารัฐบาลอินโดจีนฝรั่งเศส ได้ยกเลิกฐานะความเป็นเจ้าครองนครลงเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447[1] เจ้ายุติธรรมธร (หยุย) จึงมีฐานะเป็นผู้ว่าราชการเมืองจำปาสักแทนจนถึง พ.ศ. 2484 เมื่อประเทศไทยได้ดินแดนนครจำปาสักกลับคืนมาอีกครั้ง และจัดตั้งขึ้นเป็นจังหวัดนครจัมปาศักดิ์แล้ว ทางราชการไทยก็ได้คงเกียรติยศของเจ้ายุติธรรมธร (หยุย) ในฐานะเจ้าผู้ครองนครจำปาสักไว้ตามเดิม หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ ให้เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดที่ตั้งขึ้นมาใหม่นั้นเอง พระองค์ได้อยู่ในตำแหน่งนี้จนถึงแก่พิราลัยในตำแหน่งเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2489 ก่อนหน้าที่ดินแดนจำปาสักจะกลับไปเป็นของฝรั่งเศสอีกครั้งไม่นานนัก[5]
ผู้สืบสกุล
เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) มีโอรสธิดาเกิดแต่ชายา 5 องค์ ดังนี้ [6][1]
- เจ้านางทองพูน ไม่มีโอรสธิดาด้วยกัน
- เจ้านางสุดสมร มีโอรสธิดา 3 องค์ คือ
- เจ้าบุญอุ้ม ณ จำปาศักดิ์ (อดีตนายกรัฐมนตรีลาว)
- เจ้าสมบูรณ์ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าบุญอ้อม ณ จำปาศักดิ์ (อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการลาว ในรัฐบาลพระราชอาณาจักรลาว)
- หม่อมนวล มีโอรสธิดา 7 องค์ คือ
- เจ้าบุญเอื้อ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางเนย ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางน้อม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางบุญล้น ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางบุญหลี ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าสรรพสิทธิ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางสีดา ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางจันทร์ มีโอรสธิดา 9 องค์ คือ
- เจ้านางบุญชู ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางสมบูรณ์ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางเฮียง ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางบุญโฮม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางบุญเฮือง ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าศรีโรเม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางนารี ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางบุญเหลือ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้านางสุดาจันทร์ ณ จำปาศักดิ์
- นายจันทร์ โพธิ์สอาด
- หม่อมจูม มีโอรสธิดา 1 องค์ คือ เจ้าจิตประสงค์ ณ จำปาศักดิ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2484 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)[7]
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 1.2 ผังการสืบเชื้อสายราชสกุล ณ จำปาศักดิ์
- ↑ เติม วิภาคย์พจนกิจ. ประวัติศาสตร์อีสาน. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2546. หน้า 79.
- ↑ เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 82.
- ↑ เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 85-87.
- ↑ เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 88.
- ↑ เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 83.
- ↑ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
ก่อนหน้า | เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
เจ้ายุติธรรมธร (คำสุก ณ จำปาศักดิ์) | เจ้าผู้ครองนครจำปาสัก และผู้ว่าราชการเมืองจำปาสัก (2446 - 2 มี.ค. 2489) |
เจ้าบุญอุ้ม ณ จำปาศักดิ์ (ประมุขแห่งราชสกุล ณ จำปาศักดิ์) |