สังข์ทอง

สังข์ทอง
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมวรรณศิลป์

สังข์ทอง ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มีลักษณะของละครนอก มีตัวละครที่เป็นรู้จักกันเป็นอย่างดี คือ เจ้าเงาะซึ่งคือพระสังข์ กับนางรจนา เนื้อเรื่องมีความสนุกสนานและเป็นนิยม จึงมีการนำเนื้อเรื่องบางบทที่นิยม ได้แก่ บทพระสังข์ได้นางรจนา เพื่อนำมาประยุกต์เป็นการแสดงชุด รจนาเสี่ยงพวงมาลัย

 เนื้อเรื่อง

ณ นครใต้บาดาลมีอันเป็นเขตปกครองของพญานาคราชี พระองค์มีพระราชธิดา มีนามว่า สมุทมาล มีอยู่วันหนึ่งสมุทมาล หนีจากเมืองบาดาลมาเที่ยวเมืองมนุษย์ และพบรักกับรุกขเทวดา ที่สิงสถิตอยู่ในต้นไม้ริสสระน้ำ เมื่อรุกขเทวดาโดนพระอินทร์ลงโทษให้ไปอยู่นอกป่าหิมพาน สมุทมาลาได้ตั้งครรภ์รอจนคลอดเป็นไข่ฟองหนึ่ง จึงใช้สไบห่อและพ่นพิษคุ้มครองไว้ก่อนกลับเมืองบาดาล บังเอิญมีคางคกเข้ามากินไข่ แต่ก็ตายด้วพิษพญานาค เมื่อไข่ฟักออกมา เป็นเด็กหญิงจึงคิดว่าคางคกเป็นแม่มาตลอด และอาศัยอยู่ในนั้น ตายายผัวเมียมาตกปลาพายเรือผ่านมาเห็นเข้าก็ช่วยเลี้ยงดูจนโต ตั้งชื่อให้ว่าอุทัยเทวี เมื่ออุทัยเทวีเติบโตขึ้น ก็ได้พบกับเจ้าชายสุทราช แต่ตายายมีข้อกำหนดว่าต้องสร้างสะพานทองตั้งแต่วังไปจนถึงบ้านตายาย และในที่สุดอุทัยเทวีก็ได้แต่งงานกับเจ้าชาย แต่เจ้าชายต้องไปแต่งงานกับเจ้าหญิงฉันทนาตามสัญญา เจ้าหญิงฉันทนาคิดกำจัดอุทัยเทวี แต่ในที่สุดอุทัยเทวีก็ปลอดภัย และได้ครองรักกับเจ้าชายน่ารักอย่างมีความสุข

ข้อคิด การที่เจ้าหญิงฉันทนาไม่ไปทำอะไรอุทัยเทวีก่อน กรรมก็จะไม่ตามสนองเราแน่นอน ข้อคิด ไม่จองเวรและให้อภัยกัน

การนำมาสร้างเป็นละครโทรทัศน์

ปี	พ.ศ. 2524	พ.ศ. 2550	พ.ศ. 2561
ออกอากาศทาง	ช่อง 7	ช่อง 7	ช่อง 7
บทละครโทรทัศน์	ภาวิต	อัศศิริ ธรรมโชติ	แก้วกัลยาณี
กำกับการแสดง	สมชาย สังข์สวัสดิ์	ภิภัชพนธ์ อภิวรสิทธิ์	ภิภัชพนธ์ อภิวรสิทธิ์
ออกอากาศ	17 มีนาคม พ.ศ. 2524 - 24 สิงหาคม พ.ศ. 2524	29 ธันวาคม พ.ศ. 2550 – 28 ธันวาคม พ.ศ. 2551	23 มิถุนายน พ.ศ. 2561  อ้างอิง นิทานเรื่อง : อุทัยเทวี (นางพญาขี้คันคาก) โดย ชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน แหล่งข้อมูลอื่น อุทัยเทวี (2560) ที่สยามโซน ลำดับรายการโทรทัศน์  สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7: ละครวันวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 8:00–9:00 ก่อนหน้า สังข์ทอง ถัดไป พระทิณวงศ์ เทพสังวาลย์ สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7: ละครวันวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 8:00–9:00 ก่อนหน้า สังข์ทอง ถัดไป ไกรทอง