ผู้ใช้:Thaihandsomeman
กรณีศึกษาโครงการสร้างหมู่บ้านให้ปลอดบุหรี่
“ชาวท่าวังผาร่วมใจ สร้างหมู่บ้านให้ปลอดบุหรี่” ปี พศ. ๒๕๔๗ – ๒๕๔๘
นายชัยวุฒิ วันควร นักวิชาการสาธารณสุข ๗
สาเหตุการตายด้วยโรคที่เกิดจากการสูบบุหรี่ เป็นสาเหตุการตายอันดับที่หนึ่งของประชาชนอำเภอท่าวังผา หลายปีติดต่อกันมา ซึ่งก่อให้เกิดความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจ
สังคมสุขภาพและคุณภาพชีวิตเป็นอันมาก สำนักงานสาธารณสุขอำเภอท่าวังผา จึงได้วางแผนและดำเนินงานเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก สำนักงานกองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.)
โครงการชาวท่าวังผาร่วมใจ สร้างหมู่บ้านให้ปลอดบุหรี่ อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน มีวัตถุประสงค์ เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจในพิษภัยของบุหรี่แก่ประชาชน และให้ประชาชน
ได้ร่วมกันป้องกัน ควบคุมการสูบบุหรี่ในชุมชนขึ้น โดยได้จัดกิจกรรมคือ การเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจในเรื่องพิษภัยของบุหรี่ แก่ผู้นำชุมชน กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.)
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) สตรีแม่บ้าน เจ้าของร้านค้าขายของชำ การถวายความรู้พระภิกษุสงฆ์ ให้มีความรู้ความเข้าใจในพิษภัยของบุหรี่และ ตระหนักเห็นความสำคัญที่จะร่วมกัน
ป้องกันพิษภัยของบุหรี่ มีบทบาทในการกระตุ้นสังคม ให้เกิดความตระหนักและรวมกันแก้ไขปัญหาร่วมกันสร้าง“หมู่บ้านปลอดบุหรี่” โดยมีกระบวนการให้แกนนำในหมู่บ้าน/ชุมชน ร่วมกันวิเคราะห์ค้นหาปัญหา
และ วางแผนแก้ไขปัญหาการสูบบุหรี่ในหมู่บ้านด้วยตนเอง ซึ่งจากการดำเนินการสามารถสร้างหมู่บ้านปลอดบุหรี่ โดยผู้สูบบุหรี่ที่มีความประสงค์ที่จะเลิกสูบบุหรี่ได้รับการให้คำปรึกษาให้ลดการสูบบุหรี่ลง
มีการสร้างมาตรการสังคมและขอความร่วมมือ ร้านขายของชำที่จำหน่ายบุหรี่ในหมู่บ้าน ให้เลิกจำหน่ายบุหรี่ได้ทั้งหมดจำนวน ๓๔ หมู่บ้าน (๓๘%) ๒ ตำบล(๒๐%) คือ ตำบลผาทองและตำบลแสนทอง
สถานที่สาธารณะในหมู่บ้านทั้งหมดเช่น ศาลา หอประชุม สนามกีฬาในหมู่บ้านได้รับการจัดเป็นเขตปลอดบุหรี่ วัดและโรงเรียนได้จัดเป็นสถานที่ปลอดบุหรี่ ไม่มีการถวายบุหรี่แด่พระสงฆ์ในงานพิธีต่างๆ
จากผลจากการดำเนินงานข้างต้น สามารถสร้างเครือข่ายหมู่บ้านปลอดบุหรี่ขึ้นในระดับอำเภอ และทำให้ชุมชนบ้านแหน ๑ หมู่ที่ ๑ ตำบลผาทอง อำเภอท่าวังผา ได้รับรางวัล “ชุมชนสร้างสุข”
จาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ในการจัดงานรวมพลคนสร้างสุข ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยได้รับโล่เกียรติยศจาก ฯพณฯรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข (ศ.นพ.สุชัย เจริญรัตนสกุล) และ โครงการฯ ได้รับการคัดเลือกให้จัดนิทรรศการและนำเสนอผลการดำเนินงาน ในการประชุมวิชาการ “บุหรี่กับสุขภาพ แห่งชาติ ครั้งที่ ๔” ในวันที่ ๑ – ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๘ และในวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๘ โครงการชาวท่าวังผาร่วมใจ สร้างหมู่บ้านให้ปลอดบุหรี่ ได้รับ โล่รางวัลจากกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะ โครงการที่มีกิจกรรม การดำเนินงานดีเด่นด้านการป้องกันและ ควบคุมการบริโภคยาสูบ ประจำปี ๒๕๔๘
การดำเนินงานแก้ไขปัญหาพิษภัยของบุหรี่ ต้องมีการดำเนินงานที่ต่อเนื่อง ยาวนาน จริงจัง โดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนมีดำเนินงานในทั้งเชิงกว้างและเชิงลึกในพื้นที่ สร้างนวัตกรรมใหม่
มาเป็นแนวทางในการดำเนินงาน บุคลากรที่ดำเนินงานต้องทุ่มเทความรู้ ความสามารถและเสียสละเวลา แรงกายแรงใจ ในการแก้ไขปัญหา มีความยืดหยุ่นและต้องได้รับการสนับสนุนจากทุกภาคส่วน ทั้งขวัญ กำลังใจและงบประมาณจึงจะสามารถเอาชนะปัญหาได้ ถึงแม้จะใช้เวลายาวนานสักปานใดก็ตาม
ขอขอบคุณ นพ.พิศิษฐ์ ศรีประเสริฐ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดน่าน, นพ.อภิชาติ รอดสม ผู้อำนวยการโรงพยาบาลท่าวังผา, นายธัญญา วิเศษสุข สาธารณสุขอำเภอท่าวังผา, คณะกรรมการ
เครือข่ายหมู่บ้านปลอดบุหรี่ อำเภอท่าวังผา, แกนนำชุมชนและผู้ที่มีส่วนร่วมในการดำเนินงานทุกท่าน
ขอยกย่องสรรเสริญชาวท่าวังผาที่ช่วยกันสร้างโครงการดีๆสู่สังคม
ชาววังผาน่าชื่นชมนิยมนัก ชุมชนหลักสร้างหมู่บ้านต้านควันพิษ
ส่งสารเตือนซึ่งผู้คนที่หลงผิด ยังยึดติดค่านิยมสิงอมควัน
ร่วมกันสร้างร่วมกันส่งร่วมกันเสริม ร่วมกันเพิ่มความรู้ดีที่ใฝ่ฝัน
สำนึกดีสู่บ้านเกิดคุณเลิศอนันต์ ต่างช่วยกันพาหมู่บ้านพ้นบ่วงมาร
ถ้าหากหลายๆชุมชนเริ่มตระหนักถึงโรคภัยและอันตรายอันเกิดจากการสูบบุหรี่เช่นกรณี ชาวบ้านท่าวังผา และเริ่มกระบวนการควบคุมดูแลเอาใจใส่อย่างจริงจัง ตลอดจนความต่อเนื่องของโครงการ
การเพิ่มจำนวนของสิงห์อมควันหน้าใหม่คงจะลดลงได้มากพอสมควร