สาขาวิชาภูมิศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร[แก้]

สาขาวิชาภูมิศาสตร์ ปัจจุบันสังกัดคณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยนเรศวร เป็นสาขาวิชาที่มีประวัติเปิดทำการเรียนการสอนมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2510 จนปัจจุบันคณาจารย์ได้สั่งสมประสบการณ์ องค์ความรู้และความเชี่ยวชาญ และได้ผลิตบัณฑิตออกไปรับใช้สังคมนับเป็นเวลามากกว่าครึ่งศตวรรษ โดยสาขาวิชาภูมิศาสตร์มีจุดมุ่งหมายเพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญทางด้านภูมิศาสตร์ในแขนงวิชาหลักทั้ง 3 แขนงวิชา อันได้แก่ ภูมิศาสตร์มนุษย์ ภูมิศาสตร์กายภาพและภูมิสารสนเทศศาสตร์ เนื่องจากปัจจุบันสาขาวิชาสังกัดอยู่ภายใต้การบริหารของภาควิชาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทำให้สามารถบูรณาการองค์ความรู้ได้อย่างกว้างขวางและลึกซึ้ง โดยเฉพาะในด้านการจัดการองค์ความรู้ทางด้านสิ่งแวดล้อมผ่านมุมมองของนักภูมิศาสตร์ที่มีความเชี่ยวชาญการวิเคราะห์เชิงพื้นที่ นอกจากนั้นทางสาขาวิชายังได้มุ่งที่สร้างบุคลากรเพื่อตอบโจทย์ปัญหาเชิงพื้นที่ทางด้านการเกษตรโดยใช้จุดแข็งในการที่สาขาสังกัดอยู่ในคณะเกษตรศาสตร์ฯ ซึ่งถือว่าเป็นสาขาวิชาภูมิศาสตร์แห่งเดียวในประเทศไทยที่มีโอกาสได้ทำงานวิชาการร่วมกันอย่างใกล้ชิดกับนักวิทยาศาสตร์ด้านการเกษตรชั้นนำของประเทศเนื่องจากสังกัดอยู่ในคณะเดียวกัน ทำให้สามารถแลกเปลี่ยนและถ่ายทอดองค์ความรู้เพื่อร่วมกันแก้ปัญหาโจทย์เชิงพื้นที่ในด้านการเกษตรกรรมของภาคเหนือตอนล่างและประเทศไทยอย่างมีประสิทธิภาพ

ประวัติ[แก้]

พ.ศ.2510 วันที่ 18 มกราคม พ.ศ.2510 กระทรวงศึกษาธิการ ประกาศจัดตั้งวิทยาลัยวิชาการศึกษาพิษณุโลก โดยภาควิชาภูมิศาสตร์ เป็นภาควิชาหนึ่งภายในโครงสร้างของคณะวิชามนุษยธรรมศึกษาและสังคมศึกษา จัดการเรียนการสอนในรายวิชาภูมิศาสตร์สำหรับนิสิตหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต วิชาเอกสังคมศึกษา และวิชาโทภูมิศาสตร์

พ.ศ.2515 เปิดรับนิสิตเข้ามาเรียนภาคสมทบ (รับผู้จบการศึกษาระดับประกาศนียบัติวิชาการศึกษาชั้นสูง (ปกศ.สูง) เข้ามาเรียนต่อ 2 ปี โดยจัดการเรียนการสอนช่วงเวลาเย็นของวันจันทร์พุธและศุกร์) ตามหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต วิชาเอกภูมิศาสตร์

พ.ศ.2518 เปิดรับนิสิตเข้ามาเรียนภาคปรกติ หลักสูตรการศึกษาบัณฑิต วิชาเอกภูมิศาสตร์

พ.ศ.2525 ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตพิษณุโลก เปิดรับนิสิตตามหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภูมิศาสตร์เป็นรุ่นแรก โดยจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ที่แบ่งหมวดหมู่ของรายวิชาออกเป็น 3 กลุ่มวิชา คือ ภูมิศาสตร์กายภาพ ภูมิศาสตร์ภูมิภาคและมนุษย์ และเทคนิควิธีการทางภูมิศาสตร์

พ.ศ.2533 มีการจัดตั้งมหาวิทยาลัยนเรศวรขึ้น ภาควิชาภูมิศาสตร์ ได้เข้าไปอยู่ในสังกัด คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

พ.ศ.2535 ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้พัฒนาและปรับปรุงหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภูมิศาสตร์ขึ้นมาใหม่ ที่แต่เดิมใช้หลักสูตรของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ด้วยการจัดระบบการหมวดหมู่ของรายวิชาออกเป็น 3 กลุ่มวิชา คือ กลุ่มวิชาภูมิศาสตร์กายภาพเน้นระบบสัณฐานของลำน้ำและภูมิประเทศที่เกิดจากกระบวนการของลำน้ำ ภูมิศาสตร์มนุษย์เน้นระบบการวิเคราะห์ทำเลที่ตั้งและความสัมพันธ์ทางพื้นที่ของชุมชน และเทคนิควิธีการทางภูมิศาสตร์เน้นการสำรวจและทำแผนที่ด้วยการแปลความความจากภาพถ่ายทางอากาศ

พ.ศ.2539 มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้ปรับเปลี่ยนโครงสร้างระดับคณะใหม่ ภาควิชาภูมิศาสตร์ถูกย้ายมารวมกับภาควิชาวิทยาศาสตร์ทั่วไป ตั้งชื่อใหม่ว่า “ภาควิชาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม”สังกัดคณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ถือว่าสาขาวิชาภูมิศาสตร์เป็นสาขาวิชาแรกของระดับปริญญาตรีที่สังกัดในภาควิชาใหม่นี้

พ.ศ.2555 สาขาวิชาภูมิศาสตร์ ได้พัฒนาหลักสูตรในระดับปริญญาโทขึ้นเป็นครั้งแรก ในชื่อหลักสูตร “วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภูมิสารสนเทศศาสตร์” เพื่อรองรับการขยายตัวของความต้องการมหาบัณฑิตที่มีความเชี่ยวชาญทางด้านภูมิสารสนเทศศาสตร์ของประเทศไทย ซึ่งเป็นหลักสูตรที่รับนิสิตทั้งในและต่างประเทศ

พ.ศ.2561 นับว่าเป็นปีแรกที่มีนักศึกษาชาวต่างชาติที่ได้ทุน TICA จำนวน 6 คน เข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาโท หลักสูตรภูมิสารสนเทศศาสตร์ โดยในปีถัดมามีจำนวนนิสิตต่างชาติที่ได้รับทุน TICA จำนวน 3 คนเข้าศึกษาต่อในหลักสูตรเดียวกัน

หลักสูตรการศึกษา[แก้]

ปัจจุบัน สาขาวิชาภูมิศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร เปิดทำการเรียนการสอนในหลักสูตรทั้งระดับปริญญาตรีและปริญญาโท ดังต่อไปนี้

ปริญญาตรี

หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (ภูมิศาสตร์)

Bachelor of Science (Geography)

ปริญญาโท

หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต(ภูมิสารสนเทศศาสตร์)

Master of Science (Geographic Information Science)

คณาจารย์สาขาวิชา[แก้]

อาจารย์ประจำสาขาวิชาภูมิศาสตร์ในปัจจุบัน

รองศาสตราจารย์ พัฒนา ราชวงศ์ หัวหน้าสาขาวิชา/ประธานหลักสูตรภูมิศาสตร์บัณฑิต

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กัมปนาท ปิยะธำรงชัย ประธานหลักสูตรภูมิสารสนเทศศาสตร์มหาบัณฑิต

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ร้อยเอก ดร.ชัยวิวัฒน์ วงศาโรจน์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นัฐพล มหาวิค

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สิทธิชัย ชูสำโรง

อาจารย์ ดร.จรัสดาว คงเมือง

อาจารย์ ดร.พลปรีชา ชิดบุรี

อาจารย์ ธัญญาลัคน์ จันทร์สมบัติ

อาจารย์ ประสิทธิ์ เมฆอรุณ

อาจารย์ผู้สอนสาขาวิชาภูมิศาสตร์ในอดีต

รองศาสตราจารย์บัญชา คูเจริญไพบูลย์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์คนาวุฒิ ศรีประเสริฐ

รองศาสตราจารย์ ดร.ธวัช บุรีรักษ์

รองศาสตราจารย์ ดร.ประสิทธิ์ เทวเส

ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุรัตน์ ผลนารักษ์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ภิรมย์ อ่อนเส็ง

อาจารย์อุทร หน่อคำ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุระพล ภาณุไพศาล

ศิษย์เก่าผู้มีชื่อเสียง[แก้]

อ้างอิง[แก้]

กัมปนาท ปิยะธำรงชัย (2553) “ทิศทางงานวิจัยภูมิศาสตร์และภูมิสารสนเทศ มหาวิทยาลัยนเรศวร” วารสารสารสนเทศภูมิศาสตร์นเรศวร ฉบับที่ 1 ปีที่ 1 (กรกฎาคม-ธันวาคม) หน้า 93-99.

คนาวุฒิ ศรีประเสริฐ (2547) “งาน ชีวิต และความเชื่อมั่น” หนังสือสิบสองห้าหกสิบ มุทิตาจิตเนื่องในโอกาสเกษียณอายุราชการผู้ช่วยศาสตราจารย์คนาวุฒิ ศรีประเสริฐ หน้า 3-27.

บัญชา คูเจริญไพบูลย์ (2550) “ครูแท้” หนังสือมุฑิตาจิตเนื่องในโอกาสเกษียณอายุราชการของรองศาสตราจารย์บัญชา คูเจริญไพบูลย์ หน้า 7-14.

พัฒนา ราชวงศ์ (2552) นักภูมิศาสตร์ เขาทำอะไรกัน เอกสารเผยแพร่สำหรับนิสิตในหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภูมิศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

อรุณ ศรีประเสริฐ (2535) “ความเป็นมาและอนาคตของภาควิชาภูมิศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร” หนังสือที่ระลึกหนึ่งทศวรรษภูมิศาสตร์พิษณุโลก หน้า 11-12.