ปฏิบัติการทางทหาร

ปฏิบัติการทางทหาร (อังกฤษ: Military Operation) คือ การประยุกต์ใช้นโยบาย การวางแผน การจัดการและการอำนวยการในการนำกองกำลังและทรัพยากรเข้าสู่รูปแบบรายวัน และดำเนินกิจกรรมดังกล่าวไปจนกว่าจะบรรลุผลตามเป้าหมายที่วางเอาไว้ ซึ่งไม่มีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ทางทหาร ปฏิบัติการทางทหาร ข้องเกี่ยวกับการวางแผน การเคลื่อนพล กระบวนการข่าวสารซึ่งประกอบด้วยการรวบรวม วิเคราะห์และกระจายข่าวสาร และการวางตำแหน่งยุทธปัจจัยและเวลาที่ต้องการ

องค์ประกอบเชิงเทคนิค

ปฏิบัติการทางทหารสามารถข้องเกี่ยวเข้ากับการดำเนินการเชิงกลยุทธ์ และปฏิบัติการด้วยการจักการเคลื่อนกำลังอย่างมีแบบแผน โดยทั่วไปแล้วการดำเนินการเชิงยุทธวิธี (Tactical) ถูกใช้เพื่ออ้างถึงการปฏิบัติการสู้รบตามภารกิจ (Mission) ซึ่งเป็นส่วนย่อยของปฏิบัติการทางทหาร (Operation)

โดยกระบวนการแล้ว ปฏิบัติการทางทหารอาจจะต้องการการเตรียมพล การฝึกฝน และการบริหารจัดการ เพื่อให้กองกำลังสามารถเข้าร่วม ดำเนินการ และยุติการสู้รบ รวมไปถึงการอำนวยการการเคลื่อนกำลัง การส่งกำลังสนับสนุน การเข้าตี การตั้งรับ และการเข้าควบคุม เพื่อบรรลุถึงเป้าหมายของปฏิบัติการในการสู้รบ (Battle) หรือ การทัพ (Campaign)

โดยมาก ปฏิบัติการทางทหารมีรูปแบบของกระบวนการที่แตกต่างกันออกไป ที่จะต้องทำเพื่อบรรลุเป้าประสงค์ในแต่ละระดับของแผนที่วางเอาไว้ แต่โดยย่ออาจจะสรุปได้ดังนี้

• แนวคิด เกี่ยวกับการระบุจุดประสงค์และเป้าหมายของปฏิบัติการ
• การข่าว เกี่ยวกับการรวบรวมและวิเคราะห์ข่าวสารเกี่ยวกับการต้านทานของข้าศึก
• การวางแผน การบริหารกองกำลังและการนำไปใช้
• การจัดการ ในการเคลื่อนกำลัง ยุทธภัณฑ์ การฝึกฝนของกองกำลัง
• การเข้าร่วมปฏิบัติการ ในการบรรลุเป้าหมายขั้นต้นเชิงยุทธวิธี
• การปราบข้าศึก ในการปฏิบัติการเชิงลึก
• การยุติปฏิบัติการ โดยไม่สนใจว่าเป้าประสงค์ของปฏิบัติการจะบรรลุผลหรือไม่

การปฏิบัติการ

ปฏิบัติการทางทหารโดยทั่วไปแล้วจะถูกเรียกด้วยชื่อรหัส ด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัยเชิงข่าวกรอง โดยทั่วไปแล้วมักจะมีความข้องเกี่ยวกับวัตถุประสงค์ของปฏิบัติการ

สิ่งที่คล้ายและสะท้อนกรอบการปฏิบัติทางทหารคือ หน่วยย่อย ๆ ที่ถูกจัดแบ่งในกองกำลังที่ได้เตรียมการสำหรับและอำนวยการปฏิบัติการในหลายระดับของการปฏิบัติ ในขณะที่สิ่งที่เชื่อมโยงระหว่างขนาดของหน่วยปฏิบัติการกับพื้นที่ปฏิบัติการและเป้าหมายของภารกิจ ตัวเชื่อมโยงนั้น ไม่ได้เชื่อมโยงโดยสัมบูรณ์ ในความเป็นจริงแล้ว ในท้ายที่สุด มันคือภารกิจที่หน่วยทหารเข้าปฏิบัติที่ถูกพิจารณาตามระดับของสงครามที่มันเข้าปฏิบัติต่างหาก

— แกรนท์, ศิลปะแห่งปฏิบัติการทางทหารโซเวียต หน้า 46

ปฏิบัติการทางทหารอาจจะแบ่งออกได้ตามขนาดและเป้าหมายของหน่วยทหารที่ได้รับมอบหมายในการเข้าร่วมและผลกระทบต่อภาพรวมของสงคราม อาจะแบ่งได้ดังนี้

• เขตสงคราม (Theatre) เป็นการปฏิบัติการที่มีขนาดใหญ่มาก โดยทั่วไปแล้ว มักจะครอบคลุมพื้นที่ในระดับทวีป และแสดงออกถึงความขัดแย้งระดับยุทธศาสตร์ชาติ ตัวอย่างเช่น ปฏิบัติการบาร์บารอสซา ซึ่งนอกเหนือจากที่มีการกำหนดความมุ่งหมายนอกเหนือจากการทหาร แต่ยังมุ่งไปที่เศรษฐกิจและการเมืองอีกด้วย
• การทัพ (Campaign) เป็นส่วนย่อยของยุทธบริเวณ และมีการจำกัดเชิงภูมิศาสตร์และยุทธศาสตร์การปฏิบัติการ เช่น ยุทธการแห่งบริเตน และไม่จำเป็นต้องหมายถึงยุทธศาสตร์ชาติหรือมีเป้าหมายอยู่นอกเหนือไปจากการทหาร
• ยุทธการปฏิบัติการ (Operational battle) เป็นส่วนย่อยของการทัพลงมาอีก มีเป้าหมายทางทหารและพื้นที่ที่เจาะจง มีการระบุการใช้กำลังที่ชัดเจน ตัวอย่างเช่น ยุทธการกาลิโบลี ที่ถือเป็นความภูมิใจของ ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์นั้น เป็นการปฏิบัติการที่บางครั้งก็ถูกเรียกว่า "การยกพลขึ้นบกที่ดาร์ดาเนลเลส์" เพราะถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของ ปฏิบัติการดาร์ดาเนลเลส์ ที่มีกองกำลังฝ่ายพันธมิตร 480,000 นายเข้าร่วม
• การติดพัน (Engagement) เป็นการต่อสู้เชิงยุทธวิธีที่ทั้งขนาดของพื้นที่และเป้าประสงค์ถูกจำกัดด้วยการกระทำ ตัวอย่างเช่น ยุทธการเคิร์สก์ ที่มีอีกชื่อตามที่เยอรมนีตั้งว่า "ปฏิบัติการซิทาเดล" นั้น ประกอบไปด้วยการรบย่อยมากมาย

ดูเพิ่ม

• แผนปฏิบัติการทางทหาร

อ้างอิง

• Armstrong, Richard N. Red Army Tank Commanders: The Armored Guards. Atglen, Penn.: Schiffer Military History, 1994. ISBN 0-88740-581-9.
• Glantz, David M. Soviet Military Operational Art: In Pursuit of Deep Battle. London; Portland, Or.: Frank Cass, 1991. ISBN 0-7146-3362-3, ISBN 0-7146-4077-8.

แหล่งข้อมูลอื่น

• คู่มือการยุทธ์ Operational Mannual (๑) จาก กรมข่าวทหารอากาศ
• คู่มือการยุทธ์ Operational Mannual (๒) จาก กรมข่าวทหารอากาศ
• คู่มือการยุทธ์ Operational Mannual (๓) จาก กรมข่าวทหารอากาศ