ฉบับร่าง:หลวงประชาภิบาล (นิแว)

หลวงประชาภิบาล (นิแว) (มลายู: Nik Wea) เป็นผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่ง ในสมัยพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) เจ้าเมืองยะหริ่งผู้เป็นบิดา

หลวงประชาภิบาล (นิแว)
เกิด	วังยะหริ่ง(นิเมาะ)
สุสาน	ป่าหลวง ตำบลยามู อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
สัญชาติ	มลายู
ตำแหน่ง	ผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่ง กรรมการที่ปรึกษาเมืองยะหริ่ง
บิดามารดา	พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) (บิดา)

ประวัติ

หลวงประชาภิบาล (นิแว) เป็นบุตรของพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) เมื่อบิดาได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองยะหริ่งแล้ว จึงได้แต่งตั้งพระโยธานุประดิษฐ์ (นิโวะ) บุตรชายเป็น "รายามุดา" นอกจากนี้ยังได้แต่งตั้งบุตรชายเป็นผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่งและกรรมการที่ปรึกษาเมืองยะหริ่งดังนี้

1.พระสุนทรรายา (นิโซะ)

2.หลวงประชาภิบาล (นิแว)

3.หลวงบุรานุมัติการ (นิตีมุง)

4.ขุนอภิบาลบุรีรักษ์ (กูปัตตารอ)

5.ขุนสิริบำรุง (นิแม) และ

6.พระวิเศษวังศา (นิกูวง) บุตรพระยายะหริ่ง (นิตีมุง)

ในสมัยหลวงประชาภิบาล (นิแว) ปรากฏในพระราชหัตถเลขา เรื่องเสด็จประพาสแหลมมลายู คราว ร.ศ. ๑๐๘ ดังต่อไปนี้

" อนึ่งหลวงประชาภิบาล (นิแว) บุตรพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) กับพระวิเศษวังศา (นิกูวง) บุตรพระยายะหริ่ง(นิตีมุง) กับราษฎรมาร้องฎีกากล่าวโทษพระยายะหริ่ง ว่ากระทำการคุมเหงตัว และราษฎรต่างๆ ฉันเห็นว่าควรจะยื่นเรื่องราวที่ผู้รักษาเมืองสงขลาก่อนจึงได้คืนเรื่องราวไป แต่ความเรื่องพระยายะหริ่งนี้ ว่ามีโจทก์มาร้องต่อพระยาวิเชียรคีรีชมถึง ๔๐ /๕๐ คน ร้องที่ พระยาสุนทราก็มีได้มีใบบอกเข้าไปที่กลาโหมสั่งให้หาตัวพระยายะหริ่งมาชำระ พระยายะหริ่งบิดพลิ้วเสียไม่มาเป็นช้านานจึงได้ได้ตัว ข้อความที่หานั้นหาว่าฆ่าคนไม่มีความผิดบ้าง เก็บริบทรัพย์สมบัติตามชอบใจบ้าง เดี๋ยวนี้ความก็ยังพิจารณาอยู่ แต่พระยายะหริ่ง บิดพลิ้วหลีกเลี่ยงไม่ใคร่ไปศาลจึงได้ช้าอยู่ ฉันก็ได้ตักเตือนพระยาสุนทราให้เร่งว่ากล่าวเสียให้เห็นผิดและชอบ ถ้ามีความผิดจริงก็ลงโทษได้ อย่าให้เป็นที่ติเตียนว่าหนัก หน่วงความไว้ด้วยการที่แกล้งให้เป็นที่หวาดของเมืองแขกทั้งปวง (พระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, ๒๕๐๖: ๕๘ – ๕๙) "