ข้ามไปเนื้อหา

จีอาร์บี 130427เอ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
GRB 130427A
ภาพก่อนและหลังเหตุการณ์ที่ระดับพลังงานของรังสีแกมมาสูงกว่า 100 ล้านอิเล็กตรอนโวลต์
ชื่ออื่น ๆGRB 130427A, CRTS CSS130502 J113233+274156, SN 2013cq, Fermi bn130427324
ชนิดของเหตุการณ์แสงวาบรังสีแกมมา
การจัดประเภทดาวฤกษ์SNIc
วันที่ป. 3,600 ล้านปีก่อน
(ตรวจพบ 27 เมษายน ค.ศ. 2013)
Instrumentหอสังเกตการณ์อวกาศแฟร์มี
กลุ่มดาวกลุ่มดาวสิงโต
ระยะทางป. 3,600 ล้านปีแสง
หน้าคอมมอนส์ Related media on Wikimedia Commons

จีอาร์บี 130427เอ เป็นแสงวาบรังสีแกมมา ค้นพบเมื่อวันที่ 27 เมษายน ค.ศ. 2013[1][2][3] แสงวาบรังสีแกมมานี้เกี่ยวข้องกับซูเปอร์โนวา "เอสเอ็น 2013ซีคิว" ซึ่งมีการคาดการณ์ลักษณะของแสงความถี่อื่น ๆ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม ค.ศ. 2013[4] แล้วตรวจพบเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2013[5][6] หอสังเกตการณ์อวกาศแฟร์มี ตรวจพบรังสีแกมมาด้วยพลังงานอย่างน้อย 94,000 ล้านอิเล็กตรอนโวลต์[1] ถูกตรวจจับโดย Burst Alert Telescope บนดาวเทียมกล้องโทรทรรศน์ สวิฟต์ เป็นแสงวาบรังสีแกมมาซึ่งสว่างที่สุดที่เคยตรวจพบสำหรับปรากฏการณ์เช่นนี้[1] มีแหล่งกำเนิดอยู่ใกล้โลกมากที่สุดใน 5% ของปรากฏการณ์ที่ตรวจพบ โดยอยู่ห่างออกไปประมาณ 3,600 ล้านปีแสง และในเชิงเปรียบเทียบปรากฏเป็นเวลาที่ค่อนข้างนาน[1]

กล้องโทรทรรศน์อวกาศพื้นที่รังสีแกมมาขนาดใหญ่แฟร์มี (LAT) บันทึกรังสีแกมมาหนึ่งแห่งที่มีพลังงานอย่างน้อย 94,000 ล้านอิเล็กตรอนโวลต์ (GeV) หรือประมาณ 35,000 ล้านเท่าของพลังงานแสงที่มองเห็นได้ และมากกว่าสถิติก่อนหน้านี้ของ LAT ประมาณสามเท่า การแผ่รังสีระดับ GeV จากการปะทุนั้นกินเวลานานหลายชั่วโมง และ LAT สามารถตรวจจับได้ตลอดทั้งวัน สร้างสถิติใหม่สำหรับการแผ่รังสีแกมมาที่ยาวนานที่สุดจากปรากฏการณ์แสงวาบรังสีแกมมา

— นาซา[1]

หอสังเกตการณ์อวกาศสวิฟต์ ยังได้สังเกตการระเบิดดังกล่าว และระบุตำแหน่งได้อย่างรวดเร็ว[1] แสงที่ส่องมาจากการระเบิดดังกล่าวนั้นสว่างมากจนสวิฟต์สามารถสังเกตมันได้อีกหกเดือน

นอกจากนี้ยังพบการแผ่รังสีโดยใช้การตรวจคลื่นวิทยุ อินฟราเรด และรังสีช่วงที่มองเห็นได้จากกล้องโทรทรรศน์ภาคพื้นดินโดยใช้ตำแหน่งท้องฟ้าจากสวิฟต์[7] การระเบิดนี้สังเกตได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์เชิงแสงขนาด 350 มม. และสามารถวัดความสว่างได้ โดยโชติมาตรปรากฏที่มองเห็นได้ลดลงจาก 13 เป็น 15.5 ในช่วงเวลาสามชั่วโมงซึ่งเริ่มตั้งแต่เวลา 8:05:12 UTC ของวันที่ 27 เมษายน ค.ศ. 2013[8] โครงการสำรวจรังวัด Catalina Real-time Transient Survey ยังตรวจพบการระเบิดนี้ในเชิงแสง โดยไม่เกี่ยวข้องกับการแจ้งเตือน การระเบิดนี้ได้รับการกำหนดชื่อในแคตตาล็อกเป็น CSS130502:113233+274156 พบที่ตำแหน่งไรต์แอสเซนชัน 11:32:32.90 และเดคลิเนชัน +27:41:56.5 (J2000)[9] แคตตาล็อก Sloan Digital Sky Survey (SDSS) แสดงให้เห็นกาแล็กซี (SDSS J113232.84+274155.4) เกือบจะตรงกับตำแหน่งนี้[10] ที่ขนาดในแถบตัวกรองสีแดง r =21.26 แต่แคตตาล็อกไม่มีข้อมูลสเปกตรัม

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 ASA's Fermi, Swift See 'Shockingly Bright' Burst 05.03.13
  2. Staff (21 November 2013). "NASA Sees 'Watershed' Cosmic Blast in Unique Detail". NASA. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-24. สืบค้นเมื่อ 21 November 2013.
  3. Borenstein, Seth (21 November 2013). "'Monster' cosmic blast zipped harmlessly by Earth". AP News. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-12-02. สืบค้นเมื่อ 21 November 2013.
  4. Ruffini, R; Bianco, C. L; Enderli, M; Muccino, M; Penacchioni, A. V; Pisani, G. B; Rueda, J. A; Sahakyan, N; Wang, Y; Izzo, L (2 May 2013). "GRB 130427A: Predictions about the occurrence of a supernova". GCN Circulars. 14526: 1. Bibcode:2013GCN.14526....1R.
  5. De Ugarte Postigo, A; Xu, D; Leloudas, G; Kruehler, T; Malesani, D; Gorosabel, J; Thoene, C. C; Sanchez-Ramirez, R; Schulze, S; Fynbo, J. P. U; Hjorth, J; Jakobsson, P; Cabrera-Lavers, A (13 May 2013). "GRB 130427A: Spectroscopic detection of the SN from the 10.4m GTC". GCN Circulars. 14646: 1. Bibcode:2013GCN.14646....1D.
  6. Trotter, A; Reichart, D; Haislip, J; Lacluyze, A; McLin, K; Cominsky, L; Smith, A; Caton, D; Hawkins, L; Holmes, B; Linder, T; Berger, T; Cromartie, H. T; Egger, R; Foster, A; Frank, N; Ivarsen, K; Maples, M; Moore, J; Nysewander, M; Speckhard, E; Crain, J. A (13 May 2013). "GRB 130427A: GRB 130427A: Skynet detections of a possible supernova". GCN Circulars. 14662: 1. Bibcode:2013GCN.14662....1T.
  7. "Fermi and Swift see 'shockingly bright' burst". 3 พฤษภาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2013.
  8. Wiggins, Patrick (28 เมษายน 2013). "GRB 130427A optical time series". GCN Circulars. NASA. 14490: 1. Bibcode:2013GCN.14490....1W. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2013.
  9. Drake, Andrew J.; Djorgovski, S. G.; Mahabal, A. A.; Graham, M. J.; Williams, R.; Prieto, J.; Catelan, M.; Christensen, E.; Larson, S. M. (4 พฤษภาคม 2013). "An untriggered optical detection of GRB 130427A". The Astronomer's Telegram. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2013.
  10. "SDSS DR8 Sky Server for the position of the GRB". สืบค้นเมื่อ 7 พฤษภาคม 2013.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]