จักรวาลสมมติ

แผนที่ดินแดนแห่ง ออซ จากนวนิยายเรื่อง ออซโดย แอล แฟรงค์ โบม

จักรวาลสมมติ (อังกฤษ: fictional universe) ในเรื่องแต่งเป็นฉากหลังของเรื่องที่มีรายละเอียดต่างๆ เช่น เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ สสารที่ประกอบขึ้นมาเป็นโลก หรือสิ่งอื่นๆ แตกต่างไปจากโลกจริง อาจพบได้ในนวนิยาย หนังสือการ์ตูน ภาพยนตร์ชุด รายการโทรทัศน์ วิดีโอเกม หรือสื่อสร้างสรรค์อื่นๆ

จักรวาลสมมตินี้อาจคล้ายคลึงกับโลกจริงมาก แตกต่างเฉพาะตัวละครหรือเหตุการณ์บางอย่าง หรือแตกต่างกับโลกจริงอย่างมากจนแทบไม่มีอะไรเหมือนกันเลย อาจมีกฎทางฟิสิกส์ เวลา อวกาศ ที่ไม่เหมือนโลกจริง ก็ได้

ส่วนใหญ่เมื่อกล่าวถึงจักรวาลสมมติ มักหมายถึงจักรวาลสมมติที่มีความแตกต่างจากโลกจริงพอสมควร เช่น มีการกล่าวถึงเมือง ประเทศ หรือดาวเคราะห์ ที่แต่งขึ้นมา หรือมีเรื่องราวประวัติศาสตร์ที่แตกต่างจากเรื่องจริง หรือเรื่องที่เป็นเรื่องแฟนตาซี หรือบันเทิงคดีวิทยาศาสตร์ มีเวทมนตร์ มีการเดินทางด้วยความเร็วเหนือแสง เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ผู้แต่งสร้างขึ้นมา เพื่อให้เป็นฉากในการดำเนินเรื่องแต่งนั้นๆ