คติข้อยกเว้นอเมริกัน

ซีคลินเดอ เล็มเคอ ศาสตราจารย์ชาวเยอรมัน ระบุว่าอนุสาวรีย์เทพีเสรีภาพ "เน้นย้ำภาระในการเปลี่ยนความคิด (proselytizing mission) ในฐานะการขยายโดยธรรมชาติของความคิดของสหรัฐที่มองตนว่าเป็นชาติที่เป็นข้อยกเว้น (exceptional nation)"

คติข้อยกเว้นอเมริกัน (อังกฤษ: American exceptionalism) เป็นแนวคิดที่เชื่อว่าสหรัฐอเมริกาเป็นชาติที่มีความแปลกแตกต่างจากชาติอื่น ๆ โดยกำเนิด ผู้ที่สนับสนุนแนวคิดนี้อ้างเหตุผลว่าค่านิยม, ระบบการเมือง และพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของสหรัฐนั้นแปลกแตกต่างเป็นพิเศษในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ และมักมาพร้อมกับการบ่งชี้เป็นนัยว่าสหรัฐ "ได้รับการกำหนดและได้รับสิทธิให้มีบทบาทจำเพาะในเชิงบวกในเวทีโลก"

ซีมอร์ มาร์ติน ลิปเซต นักรัฐศาสตร์ชาวอเมริกัน สามารถตามค้นที่มาของคติข้อยกเว้นอเมริกันกลับไปได้ถึงการปฏิวัติอเมริกาที่ซึ่งสหรัฐ "เกิดขึ้นในฐานะรัฐใหม่" พร้อมชุดแนวคิดพิเศษของสหรัฐ ชุดค่านิยมและแนวคิดนี้มีรากฐานมาจากเสรีภาพ (liberty), ความเท่าเทียมต้องมาก่อนกฎหมาย (equality before the law), ความรับผิดชอบเป็นของปัจเจก (individual responsibility), สาธารณรัฐนิยม (republicanism), ประชาธิปไตยผู้แทน (representative democracy) และระบบเศรษฐกิจแบบ "ปล่อยให้ทำไป" หลักการเหล่านี้มักถูกเรียกรวมกันว่าเป็น "คติข้อยกเว้นอเมริกัน" (American exceptionalism) และถ่ายทอดไปสู่คติที่ว่าสหรัฐเป็นที่รับรู้ในระดับท้องถิ่นและระดับนานาชาติว่าเหนือกว่าชาติอื่นหรือมีภาระพิเศษที่จะต้องเปลี่ยนแปลงโลก

ทฤษฎีว่าด้วยคติข้อยกเว้นพิเศษของสหรัฐมีการพัฒนาไปตลอดเวลา อาแล็กซี เดอ ต็อกวีล นักรัฐศาสตร์ชาวฝรั่งเศส เป็นนักเขียนคนแรกที่อธิบายสหรัฐว่า "มีข้อยกเว้นพิเศษ" (exceptional) หลังเขาเดินทางไปสหรัฐในปี 1831 เอกสารเก่าแก่ที่สุดที่มีการใช้ศัพท์ "American exceptionalism" โดยเฉพาะปรากฏในข้อถกเถียงของผู้สนับสนุนคอมมิวนิสต์ในปลายทศวรรษ 1920

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Bacevich, Andrew (2008). The Limits of Power: The End of American Exceptionalism. Metropolitan Books. ISBN 978-0-8050-8815-1.
• Bender, Thomas (2006). A Nation Among Nations: America's Place in World History. Hill & Wang. ISBN 978-0-8090-9527-8.
• Cheney, Dick and Liz Cheney (2015). Exceptional: Why the World Needs a Powerful America. Threshold Editions. ISBN 978-1-5011-1541-7.
• Churchwell, Sarah. Behold, America: The Entangled History of 'America First' and 'the American Dream' (2018). 368 pp. online review
• Dollinger, Marc. "American Jewish Liberalism Revisited: Two Perspectives Exceptionalism and Jewish Liberalism". American Jewish History (2002) 90#2 pp. 161+. online at Questia เก็บถาวร มิถุนายน 8, 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Dworkin, Ronald W. (1996). The Rise of the Imperial Self. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0-8476-8219-5.
• Hilfrich, Fabian (2012). Debating American Exceptionalism: Empire and Democracy in the Wake of the Spanish–American War. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-39289-2.
• Hodgson, Godfrey (2009). The Myth of American Exceptionalism. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12570-2.
• Hughes, David. "Unmaking an exception: A critical genealogy of US exceptionalism." Review of International Studies (2015) 41#3 pp. 527–51
• Madsen, Deborah L. (1998). American Exceptionalism. University Press of Mississippi. ISBN 978-1-57806-108-2.
• Glickstein, Jonathan A. American Exceptionalism, American Anxiety: Wages, Competition, and Degraded Labor In The Antebellum United States (2002)
• Ferrie, Joseph P. The End of American Exceptionalism: Mobility in the US Since 1850, Journal of Economic Perspectives (Summer, 2005)
• Hellerman, Steven L. and Andrei S. Markovits (2001). Offside: Soccer and American Exceptionalism. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-07447-4.
• Ignatieff, Michael ed. (2005). American Exceptionalism and Human Rights. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11647-1. {{cite book}}: |author= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
• Kagan, Robert (2003). Of Paradise and Power: America and Europe in the New World Order. Knopf. ISBN 978-1-4000-4093-3.
• Kammen, Michael. "The problem of American exceptionalism: A reconsideration." American Quarterly (1993) 45#1 pp. 1–43. online
• Koh, Harold Hongju. "On American Exceptionalism" 55 Stan. L. Rev. 1479 (2003) online
• Krugman, Paul (2007). The Conscience of a Liberal. W. W. Norton. ISBN 978-0-393-06069-0.
• LeBlanc, Paul and Tim Davenport (eds.), The "American Exceptionalism" of Jay Lovestone and His Comrades, 1929–1940: Dissident Marxism in the United States, Volume 1. Leiden, NL: Brill, 2015.
• Lipset, Seymour Martin (1997). American Exceptionalism: A Double-Edged Sword. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-31614-8.
• Lipset, Seymour Martin. The First New Nation. Basic Books, 1955.
• Lipset, Seymour Martin. "Still the Exceptional Nation?" The Wilson Quarterly. 24#1 (2000) pp. 31+ online version เก็บถาวร พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Lloyd, Brian. Left Out: Pragmatism, Exceptionalism, and the Poverty of American Marxism, 1890–1922. Johns Hopkins University Press, 1997.
• Noble, David (2002). Death of a Nation: American Culture and the End of Exceptionalism. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-4080-5.
• Restad, Hilde Eliassen, "Old Paradigms in History Die Hard in Political Science: U.S. Foreign Policy and American Exceptionalism", American Political Thought (Notre Dame), (Spring 2012), 1#1 pp. 53–76.
• Ross, Dorothy. Origins of American Social Science. Cambridge University Press, 1991.
• Ross, Dorothy. "American Exceptionalism" in A Companion to American Thought. Richard W. Fox and James T. Kloppenberg, eds. London: Blackwell Publishers Inc., 1995: 22–23.
• Schuck, Peter H., Wilson, James Q., Eds. Understanding America: The Anatomy of an Exceptional Nation, 704 pp, 2008, ISBN 978-1-58648-561-0
• Shafer, Byron E., ed. Is America Different?: A New Look at American Exceptionalism (1991) endorses exceptionalism
• Soderlind, Sylvia, and James Taylor Carson, eds. American Exceptionalisms: From Winthrop to Winfrey (State University of New York Press; 2012) 268 pp; essays on the rhetoric of exceptionalism in American history, from John Winthrop's "city upon a hill" to the "war on terror".
• Swirski, Peter. American Utopia and Social Engineering in Literature, Social Thought, and Political History. New York, Routledge (2011)
• Tilman, Rick. "Thorstein Veblen's Views on American 'Exceptionalism': An Interpretation". Journal of Economic Issues. 39#1 2005. pp. 177+. online version เก็บถาวร พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Tomes, Robert. "American Exceptionalism in the Twenty-First Century" เก็บถาวร 2016-11-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. "Survival." 56#1. pp. 26–50.
• Turner, Frederick Jackson Richard W. Etulain ed. (1999). The Significance of the Frontier in American History, in Does The Frontier Experience Make America Exceptional?. {{cite book}}: |author= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
• Tyrrell, Ian. "American Exceptionalism in an Age of International History", American Historical Review Vol. 96, No. 4 (Oct., 1991), pp. 1031–55 in JSTOR
• Voss, Kim. The Making of American Exceptionalism: The Knights of Labor and Class Formation in the Nineteenth Century (1993) online version เก็บถาวร พฤษภาคม 25, 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Wilentz, Sean. Against Exceptionalism: Class Consciousness and the American Labor Movement, 1790–1820, 26 Int'l Lab. & Working Class History 1 (1984)
• Wrobel, David M. (1996). The End Of American Exceptionalism: Frontier Anxiety From The Old West To The New Deal. University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-0561-3.