จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กลอนสังขลิก จัดเป็นกลอนชาวบ้านประเภทเพลงเด็ก โดยส่วนใหญ่เป็นบทร้องเล่น ลักษณะเด่นอยู่ที่การส่งสัมผัสไม่เหมือนกับกลอนสุภาพ[1]
กลอนสังขลิกบังคับสัมผัส 2 แห่ง ได้แก่ สัมผัสระหว่างวรรคแรกกับวรรคหลังในบาทเดียวกันแห่งหนึ่ง และสัมผัสท้ายบาทแรกกับท้ายวรรคแรกของบาทต่อไปอีกแห่งหนึ่ง เกี่ยวเนื่องกันไปเรื่อย ๆ จนตลอดบท
จำนวนคำในวรรคมีตั้งแต่วรรคละ 3 คำ ถึงวรรคละ 5 คำ กำหนดบาทละ 2 วรรค บทหนึ่งจะมีกี่บาทก็ได้
จากบทร้องเล่นของเด็กไทยสมัยเก่า ในประชุมลำนำ ของ หลวงธรรมาภิมณฑ์
| เด็กหัวปลาก |
|
อยากข้าวเหนียว |
| นอนคนเดียว |
|
เหนี่ยวไขว่คว้า |
| นอนกะป้า |
|
ทำโล้เล้ |
| นอนกะเจ๊ |
|
เจ๊วุ่นวาย |
| โยเอยโยช้า |
|
ทำนาหนองปล้อง |
| แม่ควายมีท้อง |
|
ออกลูกเป็นพันธ์ |
| ขนมทอดมัน |
|
สองอันสิบเบี้ย |
| ไปซื้อไก่เตี้ย |
|
ทำขวัญต้นโพธิ์ |
| ขะโมยลักโถ |
|
ลักโอท่านไป |
| เขาจับตัวได้ |
|
ที่เมืองดู้ดี้ |
| น่าแข้งเป็นฝี |
|
จมูกเป็นไฝ |
| เขาตีด้วยไม้ |
|
กลัวหรือไม่กลัว |
| ไม้ขมับบับหัว |
|
กลัวแล้วกลัวแล้วฯ |
|
|
|
หลวงธรรมาภิมณฑ์[2] ได้ประดิษฐ์แบบของกลอนสังขลิกไว้ 8 ชนิด ตามจำนวนคำในวรรค ตั้งแต่กลอน 2 ถึงกลอน 9 แต่ไม่ค่อยเป็นที่แพร่หลายนัก
- ↑ สุภาพร มากแจ้ง. กวีนิพนธ์ไทย 1. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์, 2535.
- ↑ ธรรมาภิมณฑ์, หลวง. ประชุมลำนำ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี, 2514.
