สันนิบาตฟื้นฟูเวียดนาม

สันนิบาตฟื้นฟูเวียดนาม (Vietnam Restoration League; ภาษาเวียดนาม: Việt Nam Quang Phục Hội) หรือกวางฝุกโห่ย เป็นองค์กรปฏิวัตินิยมสาธารณรัฐและชาตินิยมที่มีกิจกรรมในราว พ.ศ. 2454 ผู้นำคือฟาน โบ่ย เจา และเจ้าชายเกื๊องเด๋ ก่อตั้งเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2454 มีจุดประสงค์เพื่อล้มล้างการปกครองของฝรั่งเศสในเวียดนามและจัดตั้งสาธารณรัฐประชาธิปไตย องค์กรนี้ล้มเหลวในการโจมตีและการจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง และสมาชิกขององค์กรถูกจับกุมจำนวนมาก

การจัดตั้งกวางฝุกโห่ย เกิดขึ้นหลังการประชุมในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2454 ในเมืองกวางโจวทางภาคใต้ของจีน การประชุมนี้เป็นการประชมร่วมกันระหว่างสมาชิกที่เหลือของสมาคมปฏิรูปหรือซุยเตินโห่ยที่มาเป็นผู้นำขององค์กรปฏิวัติ จุดประสงค์ขององค์กรนี้คือขับไล่ฝรั่งเศส ฟื้นฟูเวียดนาม และสถาปนาสาธารณรัฐประชาธิปไตย ในช่วงแรก มีการถกเถียงว่ารูปแบบการปกครองใหม่ควรเป็นแบบสาธารณรัฐหรือราชอาณาจักร แต่เนื่องจากองค์กรนี้ได้รับการสนับสนุนจากชาวจีน ทำให้ฝ่ายนิยมสาธารณรัฐเข้มแข็งกว่า สมาชิกจากเวียดนามภาคกลางและเวียดนามภาคเหนือสนับสนุนสาธารณรัฐ แต่สมาชิกจากภาคใต้ที่มีแนวคิดอนุรักษนิยมกว่าต้องการสถาปนาราชวงศ์ โดยสนับสนุนเจ้าชายเกื๊องเด๋ ที่เป็นเชื้อพระวงศ์ของราชวงศ์เหงียน ในที่สุด องค์กรได้ตกลงให้เจ้าชายเกื๊องเด๋เป็นประธานาธิบดี ฟาน โบย เจาเป็นรองประธานาธิบดี และมีรัฐมนตรี 3 คนจาก 3 ภาคคือ เงวียน เทือง เฮียน เป็นตัวแทนภาคเหนือ เจาเป็นตัวแทนภาคกลาง และเงวียน ทัน เฮียนเป็นตัวแทนภาคใต้ เมื่อได้กำหนดภาระหน้าที่ที่ชัดเจนแล้ว สมาชิกได้แยกย้ายกันกลับไปเวียดนาม บางส่วนคงอยู่ตามแนวชายแดนของมณฑลยูนนานและกวางสี แต่ไม่นานหลังจากเจากลับมาเวียดนาม ผู้สนับสนุนทางการเงินคือลี ตเว ถูกจับขังคุก

กวางฝุกโห่ยเป็นองค์กรแรกที่กำหนดให้มีการใช้ธงในเวียดนาม ธงขององค์กรนี้เป็นธงพื้นเหลือง มีดาวแดง 5 ดวง หมายถึงดินแดนทั้งห้าในอินโดจีนฝรั่งเศส (ตังเกี๋ย อันนัม โคชินจีน ลาวและกัมพูชา) ธงทางทหารเป็นธงพื้นแดงมีดาวสีขาว 5 ดวง โดยสีแดงในธงหมายถึงได้รับความช่วยเหลือจากจีน สีขาวหมายถึงสีของโลหะที่ใช้ทำอาวุธ มีความพยายามสร้างกองทัพโดยส่งนักศึกษาไปฝึกที่จีนแต่ไม่สำเร็จ ในเดือนเมษายน เจาเดินทางไปยังนานกิง เพื่อเข้าพบซุน ยัตเซนเพื่อขอความช่วยเหลือ แต่สาธารณรัฐจีนที่เพิ่งตั้งขึ้นใหม่ก็วุ่นวาย จนให้ความช่วยเหลือได้ในระดับหนึ่งคือให้นำนักศึกษาเวียดนามเข้ามาเรียนวิชาทหารในจีน

บทบาทที่สำคัญของกวางฝุกโห่ยในเวียดนามมีไม่มากนัก แต่แนวคิดใหม่นี้ยังคงสืบทอดจนกลายเป็นขบวนการปฏิวัติชาตนิยมรุ่นต่อมา กวางฝุกโห่ยได้ตีพิมพ์พันธบัตรทหารในฮ่องกงและนำมาจำหน่ายในเวียดนามและจีนตามแนวชายแดน และจะใช้คืนให้เมื่อองค์กรขึ้นสู่อำนาจ ในช่วงสองเดือนแรกมีชาวจีนราว 200 คนให้ความสนใจและสนับสนุนองค์กร เจาได้ดำเนินการโดยวางแผนลอบสังหารข้าหลวงแห่งอินโดจีนฝรั่งเศส เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2455 แต่ล้มเหลว จากนั้นได้พยายามลอบสังหาร เงวียน ซุย ฮัน ผู้ว่าราชการจังหวัดไทบิญเมื่อ 13 เมษายน พ.ศ. 2456 และไม่สำเร็จอีก

สมาชิกขององค์กรถูกฝรั่งเศสจับกุมไป 254 คน ถูกสั่งประหารชีวิต 7 คนและถูกจำคุก 54 คน โครงสร้างและอุปกรณ์ขององค์กรถูกทำลายหมด และฝรั่งเศสได้กดดันให้จีนระงับการให้ความช่วยเหลือกวางฝุกโห่ยในเขตจีน ใน พ.ศ. 2456 เจาได้รวบรวมสมาชิกทั้งหมดเพื่อต่อสู้อีกครั้ง โดยเขากับ ไม เลา บัง อยู่ในกวางตุ้งเพื่อขอความช่วยเหลือจากจีน สมาชิกที่เหลือไปยังฮ่องกงเพื่อสร้างระเบิดและจะกลับมาวางระเบิดในเวียดนาม แต่ปรากฏว่ากลับทำให้องค์กรสิ้นสุดลง ส่วนที่เข้าไปในฮ่องกงถูกตำรวจอังกฤษจับ ส่วนกลุ่มที่อยู่ตามแนวชายแดนจีนและสยามถูกจับและส่งตัวให้กับฝรั่งเศส

อ้างอิง

• Marr, David G. (1970). Vietnamese anticolonialism, 1885-1925. Berkeley: University of California. ISBN 0-520-01813-3.