วัดพระพุทธบาทบัวบก

วัดพระพุทธบาทบัวบก
ที่ตั้ง	ตำบลเมืองพาน อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดพระพุทธบาทบัวบก เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลเมืองพาน อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 2500 ไร่ มีที่ธรณีสงฆ์จำนวน 1 แปลง เนื้อที่ 25 ไร่

วัดพระพุทธบาทบัวบก เดิมชื่อ วัดพระบาทภูกู่เวียง หรือ วัดกู่เวียง เป็นวัดร้างเก่าแก่สมัยทวารวดี ภายหลังพระสีทัต ได้รับอาราธนาจากพุทธศาสนิกชนให้มาเป็นผู้นำพุทธศานิกชน บูรณะเจดีย์และสร้างวัดขึ้นใหม่โดยใช้หินภูเขาเผาให้สุกผสมกับยางไม้ ยางมงและหนังสัตว์ที่เน่าและหัวกล้วยเน่ามาผสมกันนำมาก่อสร้างเสนาสน นอกจากนั้นพระคำผง พระคำเม้าได้แกะสลักลายต่าง ๆ บนองค์เจดีย์ครอบรอยพระพุทธบาท ตั้งเป็นวัดเมื่อ พ.ศ. 2460 ด้านการศึกษามีโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม เปิดสอนเมื่อ พ.ศ. 2506

โบราณสถานที่สำคัญในวัดคือ พระพุทธบาทบัวบก เชื่อว่าพระพุทธเจ้าได้ประทับไว้โดยมีข้อความกล่าวอ้างถึงไว้ในตำนานพระเจ้าเลียบโลก ว่าพระพุทธองค์ได้เสด็จมาปราบนาคสองพี่น้องที่ภูกูเวียน (ภูพระบาท) เมื่อนาคทั้งสองพ่ายแพ้แล้ว ได้ทูลขอให้พระพุทธองค์ประทับรอยพระพุทธบาทไว้ 2 แห่ง คือ รอยพระพุทธบาทบัวบกแห่งนี้ และรอยพระพุทธบาทบัวบานอีกแห่งหนึ่ง ตามประวัติว่าแต่เดิมมีอุบมง (มณฑป) ขนาดเล็กสร้างครอบพระพุทธบาทไว้ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2463 พระอาจารย์สีทัตถ์ สุวรรณมาโจ ได้ธุดงค์มาพบจึงได้ปฏิสังขรณ์สร้างพระธาตุครอบใหม่ดังปรากฏในปัจจุบัน โดยใช้เวลาสร้างตั้งแต่ปี พ.ศ.2463 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2476 กรมศิลปากรกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 98 ตอนที่ 63 วันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2524 ระบุว่า โบราณสถานพระพุทธบาทบัวบก ที่ภูพระบาท

อาคารเสนาสนะประกอบ ศาลาการเปรียญ เป็นอาคารไม้ กว้าง 18 เมตร 48 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2517 หอสวดมนต์ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 3 ชั้น กว้าง 18 เมตร 48 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2533 จำนวน 5 หลัง

รายนามเจ้าอาวาส

• พระสีทัต พ.ศ. 2460–2473
• พระดาว พ.ศ. 2500–2504
• พระอธิการเสนอ สุสํวโร พ.ศ.2505–2507
• พระด้วง จนฺทวโร พ.ศ. 2508–2520
• พระครูพุทธบทบริรักษ์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2520–