นกหัวโตทรายใหญ่

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
นกหัวโตทรายใหญ่
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: สัตว์ (Animalia)
ไฟลัม: สัตว์มีแกนสันหลัง (Chordata)
ชั้น: สัตว์ปีก (Aves)
อันดับ: นกหัวโต (Charadriiformes)
วงศ์: นกหัวโต (Charadriidae)
สกุล: นกหัวโตเล็ก (Charadrius)
สปีชีส์: นกหัวโตทรายใหญ่ (C. leschenaultii )
ชื่อทวินาม
Charadrius leschenaultii
(Lesson, 1826)
ชื่อพ้อง

Cirrepidesmus leschenaultii

รังบนพื้นดินของนกหัวโตทรายใหญ่
ไข่ของนกหัวโตทรายใหญ่

นกหัวโตทรายใหญ่ (Charadrius leschenaultii ) เป็นนกชายเลนในสกุลนกหัวโต และเป็นนกอพยพในกลุ่มที่ผลัดขนในฤดูผสมพันธุ์ และมีความแตกต่างระหว่างเพศในฤดูผสมพันธุ์ โดยฤดูผสมพันธุ์มีถิ่นอาศัยบริเวณกึ่งทะเลทรายในประเทศตุรกี ต่อเนื่องถึงเอเชียกลาง ส่วนฤดูหนาวจะอพยพมาทางเอเชียใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[2] สำหรับในประเทศไทย พบได้ในแหล่งน้ำใกล้ป่าชายเลน ทั้งฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามันช่วงประมาณเดือน พฤศจิกายน ถึง มกราคม

ชื่อสกุล Charadrius เป็นคำในภาษาละตินยุคปลายซึ่งกล่าวถึง นกสีค่อนข้างเหลือง ในพระคัมภีร์วัลเกต ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 4 ซึ่งกลายมาจากคำในภาษากรีกโบราณว่า คาราดริออส (กรีกโบราณ: Χαραδριος) ซึ่งหมายถึงผู้อยู่ในร่องธาร ชื่อชนิดทางวิทยาศาสตร์ leschenaultii นำมาจากชื่อของบุคคลคือ Jean Baptiste Leschenault de la Tour (ค.ศ. 1773-1826)[3] นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ผู้พบและจำแนกชนิดได้ครั้งแรก ที่เมืองพอนดิเชอร์รี ในประเทศอินเดีย

นกหัวโตทรายใหญ่ เป็นหนึ่งในสายพันธุ์ในข้อตกลงเกี่ยวกับการอนุรักษ์นกน้ำอพยพแอฟริกัน-ยูเรเชีย (The Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds; AEWA)

อนุกรมวิธาน[แก้]

ชนิดพันธุ์นี้มักจะแบ่งออกเป็นสามชนิดย่อย ที่มีการกระจายดังต่อไปนี้:

ลักษณะทางกายภาพ[แก้]

นกหัวโตทรายใหญ่ มีลักษณะโดยทั่วไปเหมือนกับนกชนิดอื่นในสกุลนกหัวโตเล็ก โดยลักษณะพิเศษประจำพันธุ์คือ เป็นนกขนาดเล็ก ความยาวจากปลายปากจรดปลายหาง ยาว 19-22 เซนติเมตร[4] คล้ายนกหัวโตทรายเล็ก แต่ ตัวโตกว่าเล็กน้อย ปากมีสีดำ สันขากรรไกรบน ยาวมากกว่า 2 ซม. ขาและนิ้วสีเทาออกเขียว หรือ ออกเหลือง โดยขาท่อนบน ยาวเท่ากับ หรือเกือบเท่ากับขาท่อนล่าง

ขนคลุมลำตัวด้านบนมีสีน้ำตาล ขนคลุมหน้าผากจะมีสีน้ำตาลอ่อน และมีขีดคล้ายคิ้วสีขาวลากเหนือตาไปถึงตอนบนของขนคลุมหู มีแถบสีน้ำตาลลากจากโคนปาก ลากผ่านใต้ตาไปจนถึงขนคลุมหู หน้าอกมีแถบคาดอกสีน้ำตาล แต่ไม่ต่อกันตรงกลาง ด้านล่าง ใต้คอถึงอกตอนบน และ ท้องลงไปจนถึงขนคลุมใต้หาง สีขาว ปีกมีสีน้ำตาล แต่ขนปลายปีกจะมีสีดำ ขณะบินจะเห็นแถบสีขาวที่ปีกเช่นเดียวกับนกหัวโตทรายเล็ก แต่แถบจะใหญ่และชัดกว่า

ในตอนต้นฤดูผสมพันธุ์ นกตัวผู้จะมีการผลัดขนหน้าผากเป็นสีดำ และมีแต้มสีขาวล้อมรอบด้วยเส้นสีดำ แถบคาดตาสีขาว กระหม่อมและคอด้านบนสีน้ำตาลแดง ใต้คอและคอตอนล่างสีขาว อกสีแถบสีน้ำตาลแดง แต่ตอนกลางฤดูผสมพันธุ์จะมองไม่เห็นแต้มสีขาวที่หน้าผาก แต่กระหม่อม หน้าผาก และ แถบคาดอก จะเป็นสีส้ม หรือ น้ำตาลแดงเข้มชัดเจน แถบคาดอกจะต่อเป็นแถบเดียวกัน

นิสัยประจำพันธุ์[แก้]

พบการรวมฝูงเป็นฝูงขนาดเล็กหรือกลาง ตั้งแต่ 2-50 ตัว แต่อาจพบการสะสมฝูงได้ถึง 1,000 ตัวในจุดแวะพัก[1] หากินในช่วงน้ำลงทั้งกลางวันและกลางคืน บินได้ดีมากและเร็ว เมื่อถูกรบกวนจะบินหนีในทันที อาจหากินอยู่รวมกับนกชายเลนอื่น ๆ โดยเฉพาะนกหัวโตทรายเล็ก ส่วนอาหาร ได้แก่ แมลง ตัวหนอน สัตว์น้ำต่าง ๆ เช่น หอย ปู ปลา กุ้ง บางครั้งกินผล ยอด และต้นอ่อนของพืชที่ขึ้นในน้ำเค็มบางชนิด กินอาหารด้วยการวิ่งในระยะทางที่สั้น ๆ และหยุด แล้วเก็บอาหารด้วยปากแทนที่จะใช้เทคนิคการจับเหยื่อแบบทั่วไป

ทำรังอยู่บนพื้นโดยตรง โดยวางไข่หนึ่งครั้งต่อฤดูการผสมพันธุ์ โดยมากมักจะมี 3 ฟองโดยวางบนพื้นในหลุมที่ขุดขึ้น ไข่จะถูกฟักเป็นเวลา 24 วันโดยเฉลี่ย ทั้งตัวผู้และตัวเมียจะคอยดูแลตัวรังด้วยกัน[5]

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 BirdLife International (2012). "Charadrius leschenaultii". www.iucnredlist.org. สืบค้นเมื่อ 26 November 2013.
  2. Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood (2015) The eBird/Clements checklist of birds of the world: Version 2015 http://www.birds.cornell.edu/clementschecklist/download, läst 2016-02-11
  3. Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. pp. 99, 222. ISBN 978-1-4081-2501-4.
  4. Lars Svensson; Peter J. Grant (1999). Margareta Söderberg (บ.ก.). Fågelguiden (ภาษาสวีเดน). illustrator by Killian Mullarney, Dan Zetterström. Stockholm: Albert Bonniers Förlag. pp. 104–105. ISBN 91-0-056976-3.
  5. Lars Larsson (2001) Birds of the World, CD-rom

บรรณานุกรม[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]