ดาราจักรชนิดก้นหอย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ดาราจักรชนิดก้นหอย M 101 หรือ NGC 5457

ดาราจักรชนิดก้นหอย (อังกฤษ: Spiral Galaxy) เป็นดาราจักรแบบหนึ่งในสามประเภทหลักของดาราจักรที่จัดแบ่งโดย เอ็ดวิน ฮับเบิล ในปี ค.ศ. 1936 ตามรูปร่างที่มองเห็น ในงานของเขาที่ชื่อว่า "The Realm of the Nebulae" (อาณาจักรของเนบิวลา)[1] จึงถูกจัดประเภทอยู่ในลำดับของฮับเบิลด้วย ดาราจักรชนิดก้นหอยประกอบด้วยแผ่นจานหมุนแบนๆ ของดาวฤกษ์ แก๊ส และฝุ่น มีจุดศูนย์กลางเป็นกลุ่มดาวฤกษ์หนาแน่นเรียกว่าดุมดาราจักร ล้อมรอบด้วยกลุ่มกลดแบบจางๆ จำนวนมาก ส่วนใหญ่รวมตัวกันเป็นกระจุกดาวทรงกลม

ดาราจักรชนิดก้นหอยได้ชื่อนี้จากรูปร่างภายนอกที่มองเห็น ซึ่งมักมีแขนสองแขนเป็นรูปก้นหอยยืดต่อออกมาจากดุมที่ใจกลางไปเชื่อมกับแผ่นจาน แขนก้นหอยเป็นแหล่งซึ่งดาวฤกษ์กำลังก่อตัวใหม่ มักสว่างกว่าบริเวณที่เป็นแผ่นจานโดยรอบ เพราะมีดาวฤกษ์ที่อายุน้อยและร้อนจัด ประมาณครึ่งหนึ่งของดาราจักรชนิดก้นหอยทั้งหมดพบว่าอยู่ในรูปแบบของโครงสร้างก้นหอยมีคาน ยืดต่อออกมาจากดุม เชื่อว่าดาราจักรทางช้างเผือกของเราก็จัดเป็นดาราจักรชนิดก้นหอยมีคาน แม้ว่าส่วนที่เป็นโครงสร้างคานจะสังเกตเห็นได้ไม่ชัดเจนนักจากตำแหน่งของโลกเราที่อยู่บนจานหมุน สมมุติฐานที่น่าเชื่อถือที่สุดได้มาจากการสำรวจเมื่อเร็วๆ นี้ โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศสปิตเซอร์ ในการสำรวจบริเวณใจกลางดาราจักร[2]

ดาราจักรชนิดก้นหอยพบอยู่มากเป็นจำนวนถึง 70% ของดาราจักรทั้งหมดในเอกภพของเรา[3] พบได้มากที่สุดในเขตที่มีความหนาแน่นต่ำ และไม่ค่อยพบที่ใจกลางของกระจุกดาราจักร[4]

อ้างอิง[แก้]

  1. อี. พี. ฮับเบิล (1936). The Realm of the Nebulae. นิวฮาเวน: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเยล. ISBN 36018182.
  2. Benjamin, R. A. et al (September 2005). "First GLIMPSE Results on the Stellar Structure of the Galaxy."[ลิงก์เสีย] (fee required). The Astrophysical Journal 630 (2): L149-L152.
  3. เจ. เลิฟเดย์ (กุมภาพันธ์ 1996). "The APM Bright Galaxy Catalogue.". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 278 (4): 1025-1048.
  4. เอ. เดรสเลอร์ (มีนาคม 1980). "Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies.". The Astrophysical Journal 236: 351-365. doi:10.1086/157753.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]