สัจนิยมโดยตรงและสัจนิยมโดยอ้อม
คำถามว่า ระหว่าง สัจนิยมโดยตรง[1] (อังกฤษ: Direct realism หรือ naive realism) หรือว่า สัจนิยมโดยอ้อม[1] (อังกฤษ: Indirect realism หรือ representational realism) ความคิดหรือหลักปรัชญาประเภทไหนตรงกับความเป็นจริงในโลก เป็นคำถามที่เกิดขึ้นในปรัชญาสัญชาน (philosophy of perception) หรือจิตปรัชญา (philosophy of mind) จากข้อโต้แย้งกันในเรื่องธรรมชาติของประสบการณ์ความรู้สึก (conscious experience) [2][3] เป็นปัญหาเกี่ยวกับญาณวิทยาว่า โลกที่เรารับรู้นั้นเป็นตัวโลกเองจริง ๆ (คือสิ่งที่เรารับรู้เป็นจริงอย่างนั้นเลย) หรือว่า เป็นเพียงแต่แบบภายใน (หรือแบบจำลอง) ที่สร้างขึ้นโดยกระบวนการประสาทในสมอง (คือสิ่งที่เรารับรู้เป็นเพียงแต่แบบจำลองของความจริงที่ระบบประสาทสร้างขึ้น)
สัจนิยมสามัญ
[แก้]สัจนิยมสามัญ[1] (อังกฤษ: Naive realism) เป็นสัจนิยมโดยตรง ที่มีความคิดตรงข้ามกับสัจนิยมอาศัยตัวแทน (representative realism) ที่เป็นสัจนิยมโดยอ้อม[4] หลักสัจนิยมอาศัยตัวแทนเสนอประเด็นทางปรัชญาว่า ประสบการณ์ความรู้สึกเกี่ยวกับโลกในใจของเรา ไม่ได้เป็นลักษณะจริง ๆ ของโลก แต่เป็นลักษณะของตัวแทนภายใน เป็นความเป็นจริงเสมือน (Virtual reality) เป็นก๊อปปี้ เป็นแบบของโลก
สัจนิยมโดยอ้อม
[แก้]สัจนิยมโดยอ้อม โดยกว้าง ๆ แล้ว ก็เหมือนกับทฤษฎีการรับรู้ (หรือสัญชาน) ที่ยอมรับกันในวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ ที่แสดงว่า เราไม่รู้และไม่สามารถที่จะรู้โลกภายนอก ๆ อย่างที่มันเป็นจริง ๆ แต่สามารถเพียงแค่รู้ไอเดีย (รอยประทับทางใจ หรือชื่อ) และความเข้าใจ (คือการทำความเข้าใจโดยใช้ข้อมูลที่มีอยู่) ของเราที่เกี่ยวกับโลกเท่านั้น[5]
คำอธิบาย
[แก้]การรู้โดยตัวแทนเป็นสมมุติฐานที่สำคัญในทฤษฎี Cognitivism ของจิตวิทยา คือนักสัจนิยมโดยตัวแทนย่อมปฏิเสธว่า "ความรู้โดยตรง" เป็นแบบความคิดที่ไม่ขัดแย้งกันในตัว เนื่องจากว่า ความรู้จะมีได้ก็ต้องอาศัยกระบวนการอย่างอื่นเท่านั้น คือความรู้เกี่ยวกับโลกของเรา ความจริงแล้วเป็นการแปลความหมายทางประสาทสัมผัส เป็นข้อมูลที่สืบมาจาก (แต่ไม่ใช่) โลกภายนอกที่มีอยู่จริง ๆ ทฤษฎีนัยตรงกันข้ามว่า เราสามารถรับรู้โลกภายนอกที่ไม่มีการจำกัดจากอวัยวะรับรู้ความรู้สึกของเรา และไม่มีการแปลการสื่อความหมาย ย่อมปรากฏว่าไม่คล้องจองกับเหตุการณ์ในชีวิตประจำวันที่สามารถสังเกตเห็นได้
ดูเพิ่ม
[แก้]- ประสบการณ์ผิดธรรมดา
- ประสาทสัมผัส
- แผนที่ภูมิลักษณ์ของระบบประสาท
- ปรมัตถธรรม (พุทธศาสนา)
เชิงอรรถและอ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑", ให้ความหมายของ realism ว่า "สัจนิยม" และของ Naive realism ว่า "สัจนิยมสามัญ"
- ↑ Lehar, Steve. (2000) . The Function of Conscious Experience: An Analogical Paradigm of Perception and Behavior[ลิงก์เสีย], Consciousness and Cognition .
- ↑ Lehar, Steve. (2000) . Naive Realism in Contemporary Philosophy เก็บถาวร 2012-08-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, The Function of Conscious Experience .
- ↑ Lehar, Steve. Representationalism[ลิงก์เสีย]
- ↑ เช่น การได้ยินเป็นความสามารถในการรับรู้ (คือการสร้างรอยประทับใจ สร้างไอเดียเกี่ยวกับ) เสียงโดยการตรวจจับความสั่นสะเทือนทางอากาศ เราไม่สามารถรับรู้คลื่นเสียงที่เกิดจากการพูดได้โดยตรง แต่เราสามารถ "ได้ยิน" แปลความหมาย และเข้าใจภาษาพูดได้ เพราะสมองของเราเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับคลื่นเสียงที่เป็นลักษณะทางกายภาพ ไปเป็นไอเดีย (คือแบบตัวแทนในใจของคลื่นเสียง)
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Online papers on representationalism[ลิงก์เสีย], by various
authors, compiled by David Chalmers
- This is a simulation[ลิงก์เสีย] - A short article, 0
- This is a simulation[ลิงก์เสีย] - A short article,
aimed at the general public, arguing for the representative theory of perception.
- Harold I. Brown, "Direct Realism, Indirect Realism, and Epistemology". Philosophy and
Phenomenological Research, Vol. 52, No. 2. (Jun., 1992), pp. 341-363.
Perceive and How Do We Perceive It? (PDF file) ] เก็บถาวร 2014-09-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Neurological explanation for paranormal experiences เก็บถาวร 2008-05-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The Representationalism Web Site[ลิงก์เสีย]
- McCreery, C. (2006) "Perception and Hallucination: the Case for Continuity." Oxford: Oxford Forum. An analysis of empirical arguments for representationalism. Online PDF เก็บถาวร 2019-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
 | บทความปรัชญา หรือ นามธรรมนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |