ผลต่างระหว่างรุ่นของ "นาฬิกาแดด"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Yok Kiranawat (คุย | ส่วนร่วม) ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) rv copyvio |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{issues|สั้นมาก=yes|ต้องการอ้างอิง=yes}} |
|||
นาฬิกาแดด(Sundial)เป็นเครื่องบอกเวลาและเครื่องมือวัดเวลาวิธีธรรมชาติแบบหนึ่ง ทีมีใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน โดยอาศัยการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ที่ปรากฎในแต่ละวันเป็นหลัก สมัยโบราณก่อนที่จะเริ่มมีนาฬิกาจักรกลหรือนาฬิกาอิเล็กทรอนิกส์ ไว้ใช้บอกเวลาเช่นในปัจจุบันมนุษย์ใช้ประโยชน์จากปรากฎการณ์ธรรมชาติ ในการสังเกตการเปลี่ยนแปลงต่างๆจากธรรมชาติเพื่อการกำหนดเวลา โดยเฉพาะใช้ดวงอาทิตย์เป็นเครื่องชี้บอกเวลาธรรมชาติที่สำคัญที่สุด เช่นเวลาเช้าดวงอาทิตย์ขึ้น เวลาเที่ยงดวงอาทิตย์อยู่ตรงศีรษะ เวลาเย็นค่ำดวงอาทิตย์ตกลับจากขอบฟ้าส่วนเวลากลางวัน ในช่วงเวลาอื่นก็อาศัยสังเกตดูจากการทอดเงา ของวัตถุใดวัตถุหนึ่งที่กำหนดให้เป็นเครื่องบอกเวลาของคนในท้องถิ่นนั้น ซึ่งอาจไม่มีความเที่ยงตรง แต่ก็ยอมรับได้สมัยนั้นมาใช้กำหนดเวลาด้วยหลักการตามที่กล่าวมา มนุษย์ในระยะแรกจึงได้ประดิษฐ์คิดค้นนาฬิกาแดด (Sundisl)ให้มี รูปทรงที่เหมาะสมขึ้นมาใช้งานเป็นเครื่องบอกเวลาอย่างง่าย นาฬิกาแดดคิดค้นขึ้นครั้งแรกเมื่อใดไม่ปรากฎ แต่จากหลักฐานพบว่านาฬิกาแดดพัฒนาขึ้น ในสมัยอียิปต์โบราณหรือราว 2000ปี มาแล้ว นาฬิกาแดดนั้นแสดงเวลาที่อาจคลาดเคลื่อนไป จากเวลานาฬิกาข้อมือของผู้สังเกต แต่ถ้าได้เข้าใจหลักการของนาฬิกาแดดแล้วนำค่าเวลามาแก้ไข เวลาที่ได้จะมีความถูกต้องพอสมควร ที่เป็นเช่นนี้เพราะนาฬิกาแดดนั้น แสดงเวลาธรรมชาติที่ควรจะเป็น ซึ่งต่างจากเวลาของนาฬิกาข้อมือหรือนาฬิกาทั่วไปที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน บอกวัดเวลาหรือแสดงเวลาที่ต้องการให้เป็น หมายความว่าเวลาที่ แสดงจากนาฬิกาแดดนั้นเป็นเวลาที่เราเรียกว่าเวลาดวงอาทิตย์ ณ ตำบลที่นั้นอยู่เป็นประจำ ไม่ใช่เวลาท้องถิ่นสมมุติ หรือเวลาที่เราต้องการให้เป็นต่อมาชาวกรีกโบราณรู้จักพัฒนา นาฬิกาน้ำ ที่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งกว่านาฬิกาแดด เรียกว่า clepsydra ( คำนี้เป็นคำสนธิที่มีรากศัพท์มาจากคำว่า clep ซึ่งแปลว่า ขโมย และคำ sydra ที่แปลว่า น้ำ ) เพราะนาฬิกานี้ทำงานโดยอาศัยหลักที่ว่า " ภาชนะดินเผาที่มีน้ำบรรจุเต็มเวลาถูกเจาะที่ก้นน้ำจะไหลออกจากภาชนะทีละน้อยๆ เหมือนการขโมยน้ำ " ดังนั้นชาวกรีกโบราณจึงได้กำหนดระยะเวลาที่น้ำไหลออกจนหมดภาชนะว่า 1 clepsydra แต่นาฬิกาน้ำนี้ต้องมีการเติมน้ำใหม่ทุกครั้งที่หมดเวลา 1 clepsydra และในฤดูหนาวน้ำจะแข็งตัวทำให้ไม่สามารถใช้นาฬิกาได้นาฬิกาน้ำของอียิปต์ เมื่อประมาณ 1,400 ปี ก่อนคริสตกาล อาศัยน้ำหยดออกจากรูข้างใต้ภาชนะในปี ค.ศ.1929 Warren Morrison ได้ประดิษฐ์ นาฬิกาควอตซ์ ขึ้นเฉพาะที่เป็น นาฬิกาข้อมือ นาฬิกาประเภทนี้เที่ยงตรงมาก และในปี ค.ศ.1980 เป็นช่วงเวลาที่เริ่มนำเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เข้ามาใช้ มีการประดิษฐ์ นาฬิกาโดยใช้ชิป ( chip ) เป็นส่วนประกอบเพิ่มเติมในกลไกของนาฬิกา ซึ่งนอกจากจะบอกเวลาแล้วยังสามารถเก็บข้อมูลที่จำเป็น และสามารถใช้เป็นเครื่องคำนวณอิเล็กทรอนิกส์ได้ด้วย หลังจากนั้นเทคโนโลยีในด้านการประดิษฐ์นาฬิกาได้ก้าวหน้าเรื่อยมา จนกระทั่งทุกวันนี้เรามี นาฬิกาคอมพิวเตอร์ ใช้กันแล้ว นาฬิกาแดด ลานหน้าพระอุโบสถวัดนิเวศน์ธรรมประวัติ |
|||
[[ไฟล์:Sundial Taganrog.jpg|thumb|นาฬิกาแดดบนพื้นใน[[ตากันร็อก]] ]] |
|||
สำหรับประเทศไทย คนไทยประดิษฐ์เครื่องบอกเวลาใช้เองเมื่อร้อยปีมาแล้ว คือในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงมีวลีที่กำชับรับสั่งกับข้าราชบริพารผู้ใกล้ชิด มีความว่า " สยามจะอยู่รอด รักษาความเป็นไทไม่เป็นขี้ข้าฝรั่ง จะต้องทำให้คนไทยเชื่อมั่น และต่างชาติเชื่อว่าคนไทยนี้เก่ง " จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้ากรมอุทกศาสตร์ท่านแรกของสยาม ชื่อ Captain Loftus จัดทำ นาฬิกาแดด ไว้ให้เป็นเครื่องกำหนดหมายบอกเวลา แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานไว้ที่ลานหน้าพระอุโบสถวัดนิเวศน์ธรรมประวัติ บางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยาจนทุกวันนี้ |
|||
'''นาฬิกาแดด''' คือ เครื่องมือใช้สำหรับวัด[[เวลา]]ในตอน[[กลางวัน]]จากตำแหน่งของ[[ดวงอาทิตย์]] โดยทั่วไปจะสร้างเป็นวัตถุอย่างหนึ่งเรียกว่า[[โนมอน]] (gnomon) ให้ตั้งอยู่บนฐาน เมื่อแสงแดดตกกระทบโนมอนจะทำให้เกิด[[เงา]]ทอดลงไปบนฐาน แล้วอ่านค่าเวลาจากฐานนั้นซึ่งมีขีดบอกเวลากำกับอยู่ นาฬิกาแดดอาจสร้างขึ้นโดยยึดอยู่กับที่หรือสามารถเคลื่อนย้ายก็ได้ |
|||
{{คอมมอนส์|Sundial}} |
|||
{{โครงเทคโนโลยี}} |
|||
[[หมวดหมู่:นาฬิกา]] |
|||
[[หมวดหมู่:เทคโนโลยีล้าสมัย]] |
|||
[[ar:مزولة]] |
|||
[[az:Günəş saatı]] |
|||
[[be:Сонечны гадзіннік]] |
|||
[[bg:Слънчев часовник]] |
|||
[[bn:সূর্যঘড়ি]] |
|||
[[br:Horolaj-heol]] |
|||
[[bs:Sunčani sat]] |
|||
[[ca:Rellotge de sol]] |
|||
[[co:Meridiana]] |
|||
[[cs:Sluneční hodiny]] |
|||
[[da:Solur]] |
|||
[[de:Sonnenuhr]] |
|||
[[el:Ηλιακό ρολόι]] |
|||
[[en:Sundial]] |
|||
[[eo:Sunhorloĝo]] |
|||
[[es:Reloj de sol]] |
|||
[[et:Päikesekell]] |
|||
[[eu:Eguzki erloju]] |
|||
[[fa:ساعت آفتابی]] |
|||
[[fi:Aurinkokello]] |
|||
[[fr:Cadran solaire]] |
|||
[[gan:日晷]] |
|||
[[gd:Uaireadair-grèine]] |
|||
[[gl:Reloxo de sol]] |
|||
[[he:שעון שמש]] |
|||
[[hi:सौर घड़ी]] |
|||
[[hr:Sunčani sat]] |
|||
[[hu:Napóra]] |
|||
[[id:Jam matahari]] |
|||
[[is:Sólúr]] |
|||
[[it:Meridiana]] |
|||
[[ja:日時計]] |
|||
[[ka:მზის საათი]] |
|||
[[kk:Күн сағаты]] |
|||
[[ko:해시계]] |
|||
[[la:Solarium]] |
|||
[[lb:Sonnenauer]] |
|||
[[lt:Saulės laikrodis]] |
|||
[[lv:Saules pulkstenis]] |
|||
[[ml:സൂര്യഘടികാരം]] |
|||
[[ms:Jam matahari]] |
|||
[[mwl:Reloijo de sol]] |
|||
[[nds-nl:Zunnewiezer]] |
|||
[[nl:Zonnewijzer]] |
|||
[[no:Solur]] |
|||
[[pl:Zegar słoneczny]] |
|||
[[pt:Relógio de sol]] |
|||
[[ro:Ceas solar]] |
|||
[[ru:Солнечные часы]] |
|||
[[sco:Sundial]] |
|||
[[simple:Sundial]] |
|||
[[sk:Slnečné hodiny]] |
|||
[[sl:Sončna ura]] |
|||
[[sr:Сунчани часовник]] |
|||
[[sv:Solur]] |
|||
[[ta:சூரிய மணி காட்டி]] |
|||
[[tr:Güneş saati]] |
|||
[[uk:Сонячний годинник]] |
|||
[[vi:Đồng hồ Mặt Trời]] |
|||
[[wa:Cwadran solaire]] |
|||
[[zh:日晷]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 11:03, 17 กุมภาพันธ์ 2556
บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วยปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่หน้าอภิปราย
|
นาฬิกาแดด คือ เครื่องมือใช้สำหรับวัดเวลาในตอนกลางวันจากตำแหน่งของดวงอาทิตย์ โดยทั่วไปจะสร้างเป็นวัตถุอย่างหนึ่งเรียกว่าโนมอน (gnomon) ให้ตั้งอยู่บนฐาน เมื่อแสงแดดตกกระทบโนมอนจะทำให้เกิดเงาทอดลงไปบนฐาน แล้วอ่านค่าเวลาจากฐานนั้นซึ่งมีขีดบอกเวลากำกับอยู่ นาฬิกาแดดอาจสร้างขึ้นโดยยึดอยู่กับที่หรือสามารถเคลื่อนย้ายก็ได้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ นาฬิกาแดด