พิลังกาสา

พิลังกาสา
พิลังกาสา
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Primulales
วงศ์:	Myrsinaceae
สกุล:	Ardisia
สปีชีส์:	A.  polycephala
ชื่อทวินาม
Ardisia polycephala Wall. ex A.DC., 1844

พิลังกาสา ชื่อวิทยาศาสตร์: Ardisia polycephala เป็นไม้ขนาดเล็กพบในป่าผลัดใบและป่าดิบในที่สูง เปลือกต้นสีน้ำตาลเข้ม ขอบใบเรียบ ไม่มีต่อม ใบแก่หนาและเหนียว ดอกสีชมพูเป็นช่อแน่น ผลขนาดเล็กสีแดงหรือดำ เนื้อบาง มีเมล็ดเดียว พบในประเทศไทย เวียดนาม จีนตอนใต้และพม่า

ลักษณะ

พิลังกาสาเป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น ที่มีขนาดเล็ก และมีความสูง 1–4 เมตร และอาจสูงได้ถึง 10 เมตร ลักษณะของลำต้นตั้งตรง มีกิ่งก้านกลม หรือเป็นเหลี่ยม สีน้ำตาลอมเทา กิ่งอ่อนสีน้ำตาลแดง แตกกิ่งก้านสาขารอบ ๆ ต้น

• ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน ออกหนาแน่นที่ปลายกิ่ง รูปรีถึงรูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน กว้าง 2.5–5 เซนติเมตร ยาว 6–12 เซนติเมตร ปลายแหลมถึงมน โคนใบรูปลิ่ม ผิวใบและขอบใบเรียบ แผ่นใบมีต่อม เห็นเป็นจุด ๆ กระจายอยู่ทั่วไป ใบหนามัน ก้านใบสั้น สีแดง เส้นใบมองเห็นไม่ค่อยชัดเจน

• ดอกออกเป็นช่อตามปลายกิ่งหรือยอด ช่อละ 4–8 ดอก กลีบดอกสีขาวแกมชมพู ก้านช่อดอกยาว 1.5–2.5 เซนติเมตร ก้านดอกย่อยยาว 8–15 มิลลิเมตร ติดกันที่โคนเป็นหลอดสั้น ๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก แต่ละแฉกรูปใบหอก ปลายกลีบดอกแหลม กลีบเลี้ยงสีเขียว โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก ผลโตเท่าเม็ดนุ่น ผลอ่อนเป็นสีแดง ผลแก่จะเป็นสีม่วงดำ

• ผลรูปทรงกลมแป้น ผิวเรียบ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางราว 6 มิลลิเมตร ผลอ่อนจะมีสีแดง และเมื่อสุกมีสีม่วงเข้ม เมล็ดเดี่ยว กลม

การกระจายพันธุ์

พบตามป่าดงดิบเขาทั่วไป ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด พบในประเทศไทย อินเดีย, อินโดนีเซีย, ไทย, มาเลเซีย

ประโยชน์

• ใบ มีรสเฝื่อนร้อน แก้โรคตับพิการ แก้ท้องเสีย แก้ไอ
• ราก มีรสเฝื่อนเมาเปรี้ยว ตำกับสุราเอาน้ำรับประทาน เอากากพอกปิดแผล ถอนพิษงู แก้กามโรคและหนองใน
• ต้น แก้โรคเรื้อน
• ดอก มีรสเฝื่อนขม ฆ่าเชื้อโรค
• เมล็ด แก้ลมพิษ
• ผล มีรสร้อน ฝาด แก้ไข้ ท้องเสีย แก้ลมพิษ แก้ธาตุพิการ แก้ซาง

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ พิลังกาสา
• ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Ardisia polycephala ที่วิกิสปีชีส์