พอยต์การ์ด

ตำแหน่งผู้เล่นบาสเกตบอล
	พอยต์การ์ด
	ชู้ตติ้งการ์ด
	สมอลฟอร์เวิร์ด
	เพาเวอร์ฟอร์เวิร์ด
	เซ็นเตอร์
ตำแหน่งอื่น ๆ
	สวิงแมน
	พอยท์ฟอร์เวิร์ด

พอยต์การ์ด หรือ การ์ดจ่าย (อังกฤษ: point guard) เป็นผู้เล่นตำแหน่งหนึ่งในบาสเกตบอล พอยต์การ์ดมักเป็นผู้เล่นที่มีรูปร่างเล็กที่สุดในทีมและมีหน้าที่เฉพาะ คือดูแลการบุกของทีมโดยควบคุมลูกและส่งลูกไปยังผู้เล่นที่เหมาะสมในเวลาที่เหมาะสม พอยต์การ์ดมักเป็นผู้ที่นำลูกไปยังสนามฝั่งตรงข้ามเพื่อเริ่มเกมบุก ดังนั้นทักษะการส่งลูกและสายตาที่ดีเป็นสิ่งสำคัญมาก การประเมินพอยต์การ์ดมักดูจากจำนวนแอสซิสต์มากกว่าคะแนนที่ทำได้ อย่างไรก็ตามพอยต์การ์ดชั้นนำควรชู้ตลูกจากระยะไกลได้ดี

พอยต์การ์ดยังควรมีความเป็นผู้นำเหมือนผู้เล่นตำแหน่งควอเตอร์แบ็คในอเมริกันฟุตบอล เป็นหน้าที่ของพอยต์การ์ดที่ทำให้ทีมทำคะแนนได้ ไม่ว่าจะเป็นการส่งลูก การกำหนดแผนการเล่น การจ่ายลูกไปยังเพื่อนร่วมทีมที่คิดว่าอยู่ในตำแหน่งที่ดีที่สุดในการทำแต้ม และควบคุมจังหวะความเร็วของเกม หลายครั้งนักพากย์กีฬาเรียกพอยต์การ์ดว่าเป็นโค้ชในสนาม หรือแม่ทัพในสนาม (coach on the floor, floor general) ซึ่งในอดีตพอยต์การ์ดหลายคน เช่น เลนนี วิลเคนส์ (Lenny Wilkens) ก็เป็นทั้งผู้เล่นและโค้ชของทีมในเวลาเดียวกัน แต่ปัจจุบันไม่ค่อยพบบ่อยนัก ปกติโค้ชชอบเรียกแผนการเล่นทุกครั้งที่มีการครองบอล แต่พอยต์การ์ดบางคนก็ได้สิทธิ์ในการเรียกแผนการเล่นเอง ตัวอย่างเช่น สตีฟ แนช (Steve Nash) ในฤดูกาล 2004-05 ซึ่งได้รับรางวัลผู้เล่นทรงคุณค่า โค้ช ไมค์ แดนโทนี (Mike D'Antoni) อนุญาตให้แนชเลือกเล่นได้ตามอิสระ หรือกำหนดแผนการเล่นเองหลายครั้ง ถึงแม้ว่าพอยต์การ์ดอีกหลายคนที่ไม่ได้อิสระเช่นนี้แต่ก็ยังถือว่าผู้ช่วยโค้ชในสนาม รับแผนการเล่นที่ได้จากโค้ชและบอกต่อให้กับผู้เล่นที่เหลือในทีม แสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้นำ

สไตล์การเล่นของพอยต์การ์ดแตกต่างกันออกไป บางคนประสบความสำเร็จเนื่องจากความคล่องแคล่วรวดเร็ว ตัวอย่างเช่น แนช, อัลเลน ไอเวอร์สัน (Allen Iverson) และ โทนี พาร์กเกอร์ (Tony Parker) พอยต์การ์ดอื่น ๆ เช่น ไมค์ บิบบี (Mike Bibby) อาศัยความฉลาดในการนำทีม พอยต์การ์ดที่มีประสิทธิผลหลายคนช่วยทีมด้วยการทำคะแนน เช่น ชอนซี บิลลัพส์ (Chauncey Billups) , เจสัน เทอร์รี (Jason Terry) เป็นต้น แต่สิ่งที่สำคัญของพอยต์การ์ดคือความสามารถในการส่งบอลและเลี้ยงลูกโดยไม่เสียเทอร์นโอเวอร์ และกำกับให้ทีมอยู่ในความควบคุม

ตัวอย่างพอยต์การ์ดที่มีชื่อเสียงในระดับแนวหน้าของปัจจุบัน เช่น สตีฟ แนช, อัลเลน ไอเวอร์สัน, โทนี พาร์กเกอร์, เจสัน คิดด์ (Jason Kidd) , ชอนซี บิลลัพส์, ซู เบิร์ด (Sue Bird ใน ดับบลิวเอ็นบีเอ) และ กิลเบิร์ต อะรีนัส (Gilbert Arenas) เป็นต้น พอยต์การ์ดที่ยิ่งใหญ่ในอดีตเช่น บ็อบ คอสี (Bob Cousy) , เลนนี วิลเคนส์, แมจิก จอห์นสัน (Magic Johnson ส่วนสูง 2.06 เมตร ซึ่งสูงกว่าพอยต์การ์ดทั่วไปมาก) , ไอเซยา ทอมัส (Isiah Thomas) และ จอห์น สต็อกตัน (John Stockton) การ์ดอีกคนที่มีชื่อเสียงมากคือ ออสการ์ รอเบิร์ตสัน (Oscar Robertson) ซึ่งรวมทักษะของพอยต์การ์ดและสมอลฟอร์เวิร์ดเข้าด้วยกัน เปรียบได้กับผู้เล่นพอยท์ฟอร์เวิร์ดในปัจจุบัน