ทาเกนากะ ฮัมเบ

ทาเกะนากะ ฮันเบ เป็นซามูไรผู้มีชีวิตอยู่ในยุคเซ็นโกคุและยุคอะซุจิ-โมโมยามะ ถือว่าเป็นกุนซือคนสำคัญของโทโยโตมิ ฮิเดโยชิ เคียงคู่กับคุโรดะ คันเบ

ทาเกนากะ ฮัมเบ
ภาพจากวัดเซ็นโทจิ (禅幢寺)
เกิด	27 กันยายน ค.ศ.1544 แคว้นมิโนะ ประเทศญี่ปุ่น
เสียชีวิต	6 กรกฎาคม ค.ศ.1579 ภูมิภาคชูโงกุ ประเทศญี่ปุ่น
สาเหตุเสียชีวิต	วัณโรค ไม่ก็ โรคปอดอักเสบ
ชื่ออื่น	ฮันเบ (半兵衛)
อาชีพ	ข้ารับใช้ตระกูลไซโตะ กุนซือของฮิเดโยชิ
องค์การ	ไซโตะ โยชิทัตสึ ไซโตะ ทัตสึโอกิ โทโยโตมิ ฮิเดโยชิ
ครอบครัว	ทาเกะนากะ ชิเงะโมโตะ (竹中重元) (พ่อ) ทาเกะนากะ ชิเงะโนริ (竹中重矩) (น้องชาย) ทาเกะนากะ ชิเงะคาโดะ (竹中重門) (ลูกชาย)
ลายมือชื่อ

เขาเป็นลูกชายของ ทาเกะนากะ ชิเงะโมโตะ ซึ่งมีตำแหน่งเป็นข้ารับใช้ของไซโตะ โดซัน ไดเมียวแห่งแคว้นมิโนะ

ในปี ค.ศ.1556 ได้เกิดยุทธการแม่น้ำนาการะ (長良川の戦い) ระหว่าง ไซโตะ โยชิทัตสึ กับ ไซโตะ โดซัน ผลปรากฏว่า โดซันได้พ่ายแพ้และเสียชีวิตในสนามรบ ทำให้ โยชิทัตสึ ได้ขึ้นเป็นผู้นำแคว้นมิโนะ แต่ โยชิทัตสึ ได้ป่วยตายกะทันหันในปี ค.ศ.1561 ทำให้ ทัตสึโอกิ ซึ่งเป็นลูกชาย ได้ขึ้นเป็นผู้นำด้วยอายุแค่ 13 ปี แต่ ทัตสึโอกิ กลับดื่มแต่สุราและหลงแต่ผู้หญิง แม้ว่าฮันเบ จะไม่ค่อยพอใจเท่าไหร่ แต่ก็ต้องยอมรับใช้ตามคำสั่งเสียของโยชิทัตสึ

ในปี ค.ศ.1563 เขาได้นำทหารเข้าซุ่มโจมตีกองทัพโอดะเป็นผลสำเร็จ แต่ ทัตสึโอกิ กลับประพฤติตนเหลวแหลกมากกว่าครั้งก่อน ๆ ทำให้ฮันเบเริ่มหมดความอดทน ดังนั้น เขาจึงนำลูกน้อง 16 คน พร้อมด้วย ชิเงะโนริ ผู้เป็นน้องชาย และ ขุนพลอาวุโส อันโด โมรินาริ เข้ายึดปราสาทอินาบายามะได้ภายในวันเดียว แต่ในพงศาวดาร โนบุนากะ โคกิ (信長公記) และ บันทึกของตระกูลไซโตะ ไม่ได้มีการกล่าวถึงเหตุการณ์นี้ คาดว่าอาจเป็นเพียงเหตุการณ์สมมุติ

เขาจึงลาออกจากตระกูลไซโตะในปี ค.ศ.1564 และเข้ารับใช้อะซาอิ นางามาสะ ได้พักหนึ่ง ซึ่งทางอะซาอิได้ให้รางวัลแก่เขา เป็นเงิน 3,000 เหรียญ แต่ว่าเขากลับไม่ค่อยได้สร้างผลงาน เขาจึงเดินทางกลับบ้านเกิด

ในปี ค.ศ.1567 โอดะ โนบุนากะ ได้เข้าโจมตีตระกูลไซโตะ ตระกูลไซโตะได้พ่ายแพ้และล่มสลาย ทางโนบุนากะเคยได้ยินชื่อของฮันเบ จึงส่งฮิเดโยชิไปเกลี้ยกล่อม ซึ่งตัวฮันเบยอมรับที่จะเป็นข้ารับใช้ของโอดะ แต่จะขออยู่ใต้สังกัดของฮิเดโยชิ แต่ในความเป็นจริง ตัวของโนบุนากะต้องการตัวชิเงะโนริมากกว่าตัวฮันเบ ถึงแม้ว่าตัวฮันเบจะเป็นข้ารับใช้ของตระกูลโอดะ แต่เนื่องจากก่อนหน้านี้เขาเคยรับใช้ตระกูลอะซาอิ ทำให้เขาไม่ค่อยมีบทบาทในทางการเมืองของโอดะ

สุสานของเขาในเมืองมิกิ

ในปี ค.ศ.1570 เขาได้เข้าร่วมในยุทธการอะเนะงาวะ และหลังจากการรบ โนบุนากะได้ให้เขาไปเป็นขุนพลในสังกัดของฮิเดโยชิที่ปราสาทโยโกยามะ (近江横山城) ซึ่งฮัมเบได้ติดตามฮิเดโยริไปรบในภูมิภาคชูโงกุ ระหว่างนั้นเอง อะรากิ มูราชิเงะ ได้ก่อกบฏต่อโนบุนากะ และได้จับตัวคันเบ ไปขังไว้ที่ปราสาทโอริโอกะ (有岡城, ในปัจจุบันรู้จักในนาม ปราสาทอิตามิ/伊丹城) โนบุนากะจึงสั่งให้สังหารลูกชายของคันเบคือ มัตสึจูมารุ (松寿丸, ในกาลต่อมาคือ คุโรดะ นางามาสะ) แต่ฮันเบ ได้เข้าช่วยเหลือ ทำให้ มัตสึจูมารุ ได้รอดชีวิต

แต่แล้วในปี ค.ศ.1579 ระหว่างการรบกับเบโช นากาฮารุที่ปราสาทมิกิ เขาได้ล้มป่วยอย่างรุนแรง ฮิเดโยชิจึงให้เขาไปรักษาตัวที่เกียวโต แต่ตัวฮันเบได้ปฏิเสธ เขาได้เสียชีวิตลงด้วยอายุเพียง 34 ปี และคันเบ ได้รับช่วงต่อในการเป็นกุนซือของฮิเดโยชิจากฮันเบ

อ้างอิง

• https://koei.fandom.com/wiki/Hanbei_Takenaka#Life_and_Death
• (in Japanese) 交代寄合竹中氏
• Takenaka clan. Harimaya. Accessed October 29, 2007.
• 笹沢左保『軍師竹中半兵衛 (角川文庫)』（角川書店、1988年）