ระเบียบวิธีเกษียณ

อาร์คิมิดีส ใช้ระเบียบวิธีเกษียณในการคำนวณพื้นที่ภายในของวงกลม

ระเบียบวิธีเกษียณ (อังกฤษ: method of exhaustion; methodus exaustionibus, หรือ méthode des anciens) คือระเบียบวิธีที่ใช้ในการหาพื้นที่ของรูปร่างหนึ่งๆ โดยแบ่งพื้นที่ภายในออกเป็นอนุกรมของรูปหลายเหลี่ยมเล็กๆ หลายๆ รูปซึ่งมีพื้นที่รวมเข้าใกล้พื้นที่ของรูปใหญ่ที่บรรจุรูปเล็กเหล่านั้นเอาไว้ ถ้าเราสามารถสร้างอนุกรมของรูปได้อย่างถูกต้อง ความแตกต่างของพื้นที่ระหว่างรูปหลายเหลี่ยมรูปที่ n กับรูปภาพที่เป็นโจทย์ก็จะน้อยมากเมื่อ n มีจำนวนใหญ่มากๆ แนวคิดนี้มีกำเนิดจาก แอนติฟอน (Antiphon) แม้จะยังไม่ชัดเจนว่าเขาเข้าใจเรื่องนี้ได้อย่างไร ทฤษฎีนี้ถูกพิสูจน์และรับรองโดย เอนโดซุสแห่งคไนดัส มีการนำชื่อนี้มาใช้เป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1647 โดย Grégoire de Saint-Vincent ในงานเขียนเรื่อง Opus geometricum quadraturae circuli et sectionum coni