ผลต่างระหว่างรุ่นของ "คอคอดปานามา"
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล เก็บกวาด |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata |
||
บรรทัด 48: | บรรทัด 48: | ||
[[หมวดหมู่:คอคอด]] |
[[หมวดหมู่:คอคอด]] |
||
{{โครงภูมิศาสตร์}} |
{{โครงภูมิศาสตร์}} |
||
[[ar:برزخ بنما]] |
|||
[[be:Панамскі перашыек]] |
|||
[[bg:Панамски провлак]] |
|||
[[br:Strizh-douar Panamá]] |
|||
[[ca:Istme de Panamà]] |
|||
[[cs:Panamská šíje]] |
|||
[[cy:Culdir Panama]] |
|||
[[da:Panamatangen]] |
|||
[[de:Isthmus von Panama]] |
|||
[[en:Isthmus of Panama]] |
|||
[[eo:Istmo de Panamo]] |
|||
[[es:Istmo de Panamá]] |
|||
[[et:Panama maakitsus]] |
|||
[[eu:Panamako istmoa]] |
|||
[[fa:باریکه پاناما]] |
|||
[[fi:Panamankannas]] |
|||
[[fr:Isthme de Panama]] |
|||
[[fy:Lâningte fan Panama]] |
|||
[[hi:पनामा भूडमरुमध्य]] |
|||
[[hu:Panama-földszoros]] |
|||
[[id:Tanah Genting Panama]] |
|||
[[is:Panamaeiðið]] |
|||
[[it:Istmo di Panama]] |
|||
[[ja:パナマ地峡]] |
|||
[[kk:Панама мойнағы]] |
|||
[[ko:파나마 지협]] |
|||
[[la:Isthmus Panamensis]] |
|||
[[lt:Panamos sąsmauka]] |
|||
[[ms:Segenting Panama]] |
|||
[[nl:Landengte van Panama]] |
|||
[[no:Panamaeidet]] |
|||
[[oc:Istme de Panamà]] |
|||
[[pl:Przesmyk Panamski]] |
|||
[[pt:Istmo do Panamá]] |
|||
[[ro:Istmul Panama]] |
|||
[[ru:Панамский перешеек]] |
|||
[[sv:Panamanäset]] |
|||
[[tr:Panama Kıstağı]] |
|||
[[uk:Панамський перешийок]] |
|||
[[vi:Eo đất Panama]] |
|||
[[zh:巴拿馬地峽]] |
|||
[[zh-min-nan:Panamá Tē-kiap]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 20:29, 8 มีนาคม 2556
คอคอดปานามา (อังกฤษ: Isthmus of Panama) หรือจำเดิมเรียก คอคอดแดเรียน (อังกฤษ: Isthmus of Darien) เป็นแผ่นดินกิ่วคอดกระหนาบด้วยทะเลแคริบเบียนและมหาสมุทรแปซิฟิก อันเชื่อมทวีปอเมริกาเหนือเข้ากับทวีปอเมริกาใต้ และเป็นดินแดนประเทศปานามาและแหล่งคลองปานามา นอกจากนี้ ยังมีคุณค่าทางยุทธศาสตร์นานัปการเฉกเช่นเดียวกับคอคอดแห่งอื่น ๆ ด้วย
คอคอดปานาเกิดขึ้นราวสามล้านปีก่อนในยุคไพลโอซีน ซึ่งยังให้มหาสมุทรแอตแลนติกและมหาสมุทรแปซิฟิกแยกกัน และก่อให้เกิดกระแสน้ำอุ่นในมหาสมุทรดังกล่าว
ประวัติ
ขณะแล่นเรือไปตามฝั่งทะเลแคริบเบียน บัสโก นูเนซ เด บัลโบอา (Vasco Núñez de Balboa) ขุนนางชาวสเปนคนหนึ่ง ได้ฟังชนพื้นเมืองร่ำลือถึง "ทะเลใต้" ครั้นวันที่ 25 กันยายน 1513 เขาก็ได้พบทะเลแปซิฟิก และในปี 1519 นครปานามาก็ก่อตั้งขึ้นริมชุมชนพื้นเมืองกลุ่มน้อยรายหาดแปซิฟิก ต่อมา เมื่อมีการค้นพบประเทศเปรูแล้ว นครปานามาก็เจริญเป็นเมืองท่าสำคัญและเป็นศูนย์กลางการปกครองในที่สุด ลุปี 1671 เฮนรี มอร์แกน (Henry Morgan) โจรสลัดชาวเวลส์ ล่องเรือมาจากฝั่งแคริบเบียนข้ามคอคอดปานามา แล้วเข้าทำลายนครจนถึงแก่ความพินาศ สมัยต่อมา จึงมีการย้ายนครไปที่คาบสมุทรน้อยแห่งหนึ่งทางตะวันตก และในปี 1997 องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติประกาศยกซากนครปานามา ซึ่งบัดนี้เรียก "ปานามาเบียโค" (Panamá Viejo) ขึ้นเป็นมรดกโลก
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ชีวภาค
ชีวภาคของปานามาแล้วไปด้วยสัตวชาติ (fauna) และพฤกษชาติ (flora) จากทั้งอเมริกาเหนือและใต้เข้ามาใช้ชีวิตอยู่ในลักษณะทับซ้อนกัน (overlapping) เช่น มีนกมากกว่าห้าร้อยสายพันธุ์อาศัยอยู่ในท้องที่คอคอด
นอกจากนี้ เพราะมีเทือกเขายาวเหยียดตลอดคอคอด ภูมิอากาศฝั่งแอตแลนติก (ฝั่งทะเลแคริบเบียน) จึงชื้นเป็นปรกติ ขณะที่ฝั่งทะเลแปซิฟิกกลับแห้งและชื้นสลับกันไป ภูมิอากาศร้อนชื้นเช่นว่าเป็นปัจจัยหนึ่งที่นำพาให้สิ่งมีชีวิตหลายสายพันธุ์ที่มีสีสันแจ่มจ้าและร่างกายใหญ่โต ทั้งแมลง งูเงี้ยวเขี้ยวขอ นก ปลา และสัตว์เลื้อยคลานต่าง ๆ แห่เข้ามาอาศัยเป็นอันมากด้วย
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Panama: Isthmus that Changed the World. NASA Earth Observatory.
- A New Voyage and Description of the Isthmus of America (1695), by Lionel Wafer. Excerpt from the 1729 Knapton edition
- Mellander, Gustavo A.(1971) The United States in Panamanian Politics: The Intriguing Formative Years. Daville,Ill.:Interstate Publishers. OCLC 138568.
- Mellander, Gustavo A.; Nelly Maldonado Mellander (1999). Charles Edward Magoon: The Panama Years. Río Piedras, Puerto Rico: Editorial Plaza Mayor. ISBN 1-56328-155-4. OCLC 42970390.