ข้ามไปเนื้อหา

ปฏิกิริยาแทนที่คู่ซึ่งกันและกัน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ปฏิกิริยาแทนที่คู่ซึ่งกันและกัน (อังกฤษ: double displacement reaction) หรือ แทนที่คู่ หรือ เมต้าทีสีส (metathesis) หรือปฏิกิริยาแลกเปลี่ยนไอออน คือ การที่สารประกอบสองตัวแลกเปลี่ยนไอออนซึ่งกันและกันแล้วเกิดเป็นสารประกอบใหม่สองตัวขึ้นมาแทนที่ สามารถเขียนเป็นสมการได้ดังนี้

กค + ขง → กง + ขค

ตัวอย่างปฏิกิริยาเคมีจริงเป็นดังนี้

2NaCl(aq) + CuSO4(aq)Na2SO4(aq) + CuCl2(solid)
CaCl2(aq) + 2AgNO3(aq) → Ca(NO3)2(aq) + 2AgCl(solid)

สารประกอบที่เกิดจากปฏิกิริยาเคมีดังกล่าวบางตัวอาจตกตะกอน ก๊าซที่ไม่ละลายในสารละลายนั้นหรืออาจจะเกิดเป็นโมเลกุลของน้ำก็ได้ ปฏิกิริยาทำให้เป็นกลางอาจจะเป็นกรณีพิเศษสำหรับปฏิกิริยาแทนที่คู่ซึ่งกันและกันคือจำนวนของกรดจะต้องเท่ากับจำนวนของด่างแล้วเกิดเป็นเกลือและน้ำขึ้นดังตัวอย่างข้างล่างนี้

HCl(aq) + NaOH(aq)NaCl(aq) + H2O(liquid)

ชนิด

[แก้]

ปฏิกิริยาเคมีในสารอนินทรีย์มีด้วยกัน 4 ชนิดคือ:

  1. ปฏิกิริยารวมตัว (combination reaction)
  2. ปฏิกิริยาแตกตัว (decomposition reaction)
  3. ปฏิกิริยาแทนที่ตำแหน่งเดียว (single displacement reaction)
  4. ปฏิกิริยาแทนที่คู่ซึ่งกันและกัน (double displacement reaction)