พันธมิตรแปดชาติ

พันธมิตรแปดชาติ
八國聯軍 (ในภาษาจีน)
ทหารจากชาติทั้งแปดเมื่อปี 1900, จากบนลงล่างซ้ายไปขวา: เรจามารีนา, กองทัพเรือสหรัฐ, กองทัพเรือฝรั่งเศส, กองทัพเรือออสเตรีย-ฮังการี, กองทัพเรือจักรวรรดิญี่ปุ่น, กองทัพเรือจักรวรรดิเยอรมัน, กองทัพเรือจักรวรรดิรัสเซีย และ ราชนาวี ภาพวาดญี่ปุ่น, 1900.
ประจำการ	10 มิถุนายน 1900 – 7 กันยายน 1901 (455 วัน)
ประเทศ	จักรวรรดิบริติช ญี่ปุ่น รัสเซีย เยอรมนี สหรัฐ ฝรั่งเศส อิตาลี ออสเตรีย-ฮังการี
ขึ้นต่อ	ไม่มี (รายบุคคล)
รูปแบบ	การสงครามนอกประเทศ
บทบาท	เพื่อลดการปิดล้อมของหน่วยงานต่าง ๆ ปราบปรามกบฏนักมวยและปกป้องสิทธิพิเศษของชาวต่างชาติและชาวคริสต์ในประเทศจีน
กำลังรบ	ประมาณ 51,755 กองทหาร
สมญา	แนวร่วม
ปฏิบัติการสำคัญ	กบฏนักมวย
ผู้บังคับบัญชา
ผบ. สำคัญ	ครั้งที่ 2: อัลเฟรท ฟ็อน วัลเดอร์เซ (กันยายน 1900 – กันยายน 1901) ครั้งที่ 1: เอ็ดเวิร์ด ซีมัวร์ (มิถุนายน 1900 – กันยายน 1900)

ทหารจากชาติทั้งแปดเมื่อปี 1900 จากซ้ายไปขวา: ทหารอังกฤษ ทหารอเมริกัน ทหารชาวออสเตรเลีย ทหารชาวอินเดีย ทหารจากเยอรมนี ทหารฝรั่งเศส ทหารจากออสเตรีย-ฮังการี ทหารอิตาลี และทหารญี่ปุ่น

พันธมิตรแปดชาติ (อังกฤษ: Eight-Nation Alliance) เป็นชื่อเรียกพันธมิตรนานาชาติที่รุกรานจักรวรรดิจีนภายใต้การปกครองของราชวงศ์ชิงสมัยซูสีไทเฮา (慈禧太后; Cíxǐ Tàihòu; Empress Dowager Cixi) ในช่วงที่เกิดกบฏนักมวย และการปิดล้อมสถานอัครราชทูตในกรุงปักกิ่งเมื่อฤดูร้อนของปี 1900 พันธมิตรแปดชาติประกอบไปด้วยกองทัพของจักรวรรดิญี่ปุ่น จักรวรรดิเยอรมัน จักรวรรดิรัสเซีย จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี ราชอาณาจักรอิตาลี สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และสาธารณรัฐฝรั่งเศส

ประวัติ

บทความหลัก: กบฏนักมวย

กบฎนักมวยเป็นขบวนการของชนชั้นรากหญ้าซึ่งออกโจมตีและสังหารผู้ถือสัญชาติต่างประเทศ ชาวต่างประเทศที่เป็นหมอสอนศาสนา และชาวจีนที่เป็นคริสต์ศาสนิกชน ทั่วภาคเหนือของประเทศจีนตั้งแต่ราวปี 1899 ถึงปี 1900 รัฐบาลจีนและกองทัพบกสนับสนุนการปฏิบัติการของพวกนักมวย ทั้งยังยินยอมให้กบฎนักมวย ซึ่งนำโดยพลเอก หรง ลู่ (荣禄; Róng Lù) เข้าปิดล้อมทูตานุทูตและพลเรือนต่างชาติซึ่งหลบภัยอยู่ในค่ายของสถานอัครราชทูตที่กรุงปักกิ่ง

พันธมิตรกองทัพต่างชาติพยายามกู้ค่ายดังกล่าว แต่ไม่สำเร็จ ในเดือนสิงหาคม 1900 จึงพากันยกจากเมืองเทียนจิน (天津; Tiānjīn) มายังกรุงปักกิ่ง ได้รบกับทัพอู่เว่ย์ (武衛軍; Wǔwèijūn) ของจีนหลายครั้งจนมีชัยชนะ แล้วจึงปราบปรามพวกนักมวยและปลดการปิดล้อมได้เป็นผลสำเร็จ พันธมิตรต่างชาติจึงยึดและปล้นกรุงปักกิ่ง ครั้งนั้น ทัพต่างชาติมีกำลังราว 45,000 คน ที่สุดแล้ว รัฐบาลชิงยอมทำพิธีสารนักมวยในปี 1901

ผลพวง

กองทัพพันธมิตรแปดชาติที่กรุงปักกิ่ง

กองทัพพันธมิตรแปดชาติบุกและยึดกรุงปักกิ่งเป็นผลสำเร็จเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 1900 เคนเนท คลาร์ก (Kenneth Clark) เขียนในบทความวิจัยของเธอว่า "หลังจากยึดกรุงปักกิ่งได้ ทหารจากกองทัพนานาชาติปล้นพระนคร ทั้งยังชิงพระราชทรัพย์ในนครต้องห้าม ได้สมบัติมากมายจากจีนขนกลับไปยุโรป"

พระพันปีฉือสี่ พร้อมด้วยพระเจ้ากวังซฺวี่ (光緒; Guāngxù) พระเจ้าแผ่นดิน และเหล่าข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ พากันหลบหนีจากนครต้องห้ามไปสู่เมืองซีอานได้ก่อนแล้ว พระพันปีจึงส่งหลี่ หงจาง (李鴻章; Lǐ Hóngzhāng) ซึ่งเป็นราชครู มาเจรจาหย่าศึกกับพันธมิตรในเวลาต่อมา

ในระหว่างการจลาจลและภายหลังการจลาจล มีผู้คนที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นพวกกบฎนักมวยถูกตัดศีรษะ เรื่องนี้นิยมนำมาทำเป็นภาพยนตร์สั้นในยุคแรก ๆ กันมาก แต่ถึงแม้จะมีภาพถ่ายยืนยัน กองทัพต่างชาติก็ยังคงปฏิเสธการกระทำเหล่านั้นมาจนทุกวันนี้

นาวิกโยธินอเมริกาคนหนึ่งบันทึกว่า เขาเห็นเหล่าทหารเยอรมันและรัสเซียเอาดาบปลายปืนแทงสตรีตายหลังจากข่มขืนกระทำชำเราพวกนาง

นอกจากนี้ ร่ำลือกันว่า ในกรุงปักกิ่ง ฝาน กั๋วเหลียง (樊國樑; Fán Guóliáng; Pierre-Marie-Alphonse Favier) มุขนายกชาวฝรั่งเศส ออกประกาศซึ่งมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 18 ถึง 26 สิงหาคม 1900 ว่า คริสต์ศาสนิกชนคาทอลิกจะลักทรัพย์ตามที่จำเป็นเพื่อประทังชีวิตก็ได้ และการลักเงิน 50 ตำลึงหรือต่ำกว่านั้น ไม่ต้องรายงาน และไม่ต้องใช้คืน แต่มุขนายกปฏิเสธเรื่องนี้

ดูเพิ่ม

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ พันธมิตรแปดชาติ