หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร)

หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร)
เกิด	พ.ศ. 2408
เสียชีวิต	1 มกราคม พ.ศ. 2461 (53 ปี)
มีชื่อเสียงจาก	หม่อมราชนิกูล
คู่สมรส	นางราโชทัย (พุก ทองรวย), แม้น, ขัน, ซ่วน
บุตร	ม.ล. หญิง เรณู อิศรางกูร ม.ล. หญิง ประยงค์ อิศรางกูร หลวงสุรการวินิต (ม.ล. อุทัย อิศรางกูร) ม.ล. หญิง อุบล เกษมสันต์ ม.ล. หญิง มณฑา อิศรางกูร พ.ท. ม.ล.ไพบูลย์ อิศรางกูร ม.ล. หญิง โกสุมภ์ อิศรางกูร ม.ล. จินดา อิศรางกูร ม.ล. อาทิตย์ อิศรางกูร
บิดามารดา	หม่อมเจ้าโสภณ (บิดา)

นาวาตรี หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร) (พ.ศ. 2408 - พ.ศ. 2461) เป็นหม่อมราชนิกูลผู้ดำรงยศ "หม่อมราโชทัย" คนที่ 2 เป็นบุตรคนที่ 9 ของหม่อมเจ้าโสภณ อิศรางกูร เป็นนัดดาของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเกศ กรมขุนอิศรานุรักษ์ (ต้นราชสกุล "อิศรางกูร") และสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี (บุญรอด) ในรัชกาลที่ 2 เป็นปนัดดาของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ (แก้ว) ซึ่งเป็นพระพี่นางในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร) เกิดตอนปลายรัชกาลที่ 4 (สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) รับราชการเป็นนายทหารพระธรรมนูญ กรมพระธรรมนูญ กระทรวงทหารเรือ ท่านเป็นพระอาจารย์ภาษาไทยของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 และพระราชโอรส พระราชธิดาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 โดยเป็นพระอาจารย์ผู้ช่วย พระยาอิศรพันธุ์โสภณ คนที่ 1 (ม.ร.ว. หนู) มีบุตรธิดา 8 คน กับนางราโชทัย (พุก) คือ

1. ม.ล.หญิงเรณู อิศรางกูร
2. ม.ล.หญิงประยงค์ อิศรางกูร
3. ม.ล.อุทัย อิศรางกูร
4. ม.ล.หญิงอุบล อิศรางกูร
5. ม.ล.หญิงมณฑา อิศรางกูร
6. พ.ท.ม.ล.ไพบูลย์ อิศรางกูร
7. ม.ล.หญิงโกสุมภ์ อิศรางกูร
8. ม.ล.จินดา อิศรางกูร

และมีบุตร 1 คนกับนาง ซ่วน คือ ม.ล.อาทิตย์ อิศรางกูร

หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร) ชอบทำสวนไม้ใบและไม้ดอก อยู่ที่ปากตรอกศาลาต้นจันท์ ด้านถนนอรุณอมรินทร์

หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ อิศรางกูร) ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อปี พ.ศ. 2461 ขณะมีอายุ 53 ปี พิธีพระราชทานเพลิงศพจัดขึ้นที่เมรุหน้าพระอุโบสถวัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร