สมเด็จพระศรีไชยเชฐ (นักองค์อิ่ม)
 | บทความ สมเด็จพระศรีไชยเชฐ (นักองค์อิ่ม) นี้ได้ถูกสร้างขึ้นเมื่อไม่นานนี้ผ่านกระบวนการว่าที่บทความ โปรดตรวจสอบหากผู้ตรวจทานได้ทิ้งแม่แบบไว้โดยไม่ได้ตั้งใจ และดำเนินการตามความจำเป็น
เครื่องมือผู้ตรวจทาน: แจ้งผู้เขียน |
| สมเด็จพระศรีไชยเชฐ (นักองค์อิ่ม) | |
|---|---|
| พระมหาอุปราชแห่งกัมพูชา | |
| ดำรงพระยศ | 1810-1839 |
| รัชสมัย | สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี |
| พระมหาอุปโยราช | นักองค์สงวน |
| เจ้าเมือง พระตะบอง | |
| ดำรงตำแหน่ง | 1835-1839 |
| ก่อนหน้า | พระยาอภัยภูเบศร (เชด) |
| ประสูติ | ค.ศ. 1794 กรุงเทพ สยาม |
| สิ้นพระชนม์ | ค.ศ. 1843 เจิวด๊ก โคชินไชน่า |
| พระบิดา | สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ |
องค์อิ่ม (เขมร: អង្គឥម; 1794 - 1843) เป็นเจ้าชายกัมพูชา พระองค์เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 4 ของสมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ หรือ องค์เอง ซึ่งเป็นกษัตริย์องค์ที่ 106 ของกัมพูชา[n 1] และเป็นเจ้าเมืองพระตะบอง ลำดับที่ 5
เมื่อ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 1809 สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี หรือ องค์จันทร์ ซึ่งเป็นพระราชโอรสองค์โตของสมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณและเป็นกษัตริย์องค์ที่ 107 ปฏิเสธที่จะเข้าร่วมพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพรัชกาลที่ 1 แต่สมเด็จพระอุไทยราชาส่งพระอนุชา 3 องค์คือ นักองค์สงวน องค์อิ่ม และ องค์ด้วง มาร่วมงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงแทน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จึงแต่งตั้งองค์อิ่มเป็นพระมหาอุปราชแห่งกัมพูชา[3] องค์สงวน ซึ่งเป็นพระมหาอุปโยราชแห่งกัมพูชาถูกปลดจากตำแหน่งโดยสมเด็จพระอุไทยราชาในปี ค.ศ. 1811 หลังจาก เวียดนามเข้ามาแทรกแซง องค์สงวน องค์อิ่ม และองค์ด้วงจึงหนีเข้ามาที่กรุงเทพ[4]
หลังจากการกบฏของ เล วัน โคย เกิดขึ้นใน โคชินไชนา เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ได้รุกรานกัมพูชาโดยมีเป้าหมายที่จะตั้งองค์อิ่มขึ้นครองบัลลังก์เป็นกษัตริย์แห่งกัมพูชา อย่างไรก็ตาม พวกเขาไม่ได้รับการสนับสนุนจากกัมพูชา กองทัพสยามจึงต้องถอนกำลังออกจากกัมพูชาในปี ค.ศ. 1834[5]
องค์อิ่มได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองพระตะบองในปี ค.ศ. 1834 โดยกองทัพสยามยึดครองจังหวัดทางตะวันตกเฉียงเหนือของกัมพูชา (พระตะบอง เสียมราฐ โพธิสัตว์ และกำปงสวาย)[6] จังหวัดทางตะวันตกเฉียงเหนือปกครองโดยเจ้าชาย 2 องค์คือ องค์อิ่ม และ องค์ด้วง[7] โดยสยามหวังให้เจ้าชายทั้ง 2 ดึงความจงรักภักดีและการสนับสนุนจากขุนนางเขมร[8]เจ้าชายทั้ง 2 ถูกมองว่าเป็นบุคคลที่อันตรายที่สุดโดยราชสำนักเวียดนาม เจือง มิญ ซาง หรือ องเตียงกุน ผู้สำเร็จราชการเจิ๊นเต็ย (กัมพูชา) ของเวียดนาม พยายามเกลี้ยกล่อมองค์อิ่มและองค์ด้วงให้แปรพักตร์และยอมจำนนต่อเวียดนาม ในปี ค.ศ. 1837 องค์ด้วงถูกสงสัยว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับเวียดนามจึงถูกส่งตัวไปยังกรุงเทพ[9] 2 ปีต่อมา องค์อิ่มและผู้ติดตามหลังจากเดินทางไปเวียดนามก็แอบหนีกลับไปกัมพูชา[8] เนื่องจากองค์อิ่มหลงเชื่อคำพูดของเวียดนามว่าพระองค์จะได้รับการแต่งตั้งเป็นกษัตริย์กัมพูชาองค์ใหม่ อย่างไรก็ตาม องค์อิ่มและผู้ติดตามถูกเวียดนามจับกุม[10] องเตียงกุน แนะนำ จักรพรรดิมิญ หมั่ง ว่า องค์อิ่ม และผู้ติดตามควรถูกประหารชีวิต แต่จักรพรรดิมิญ หมั่ง ปฏิเสธ[1] องค์อิ่มจึงถูกนำตัวจาก ไซ่ง่อน ไปยังเมือง เว้[10]
กัมพูชาถูกผนวกเป็นส่วนหนึ่งของเวียดนามในปี ค.ศ. 1840 โดย พระองค์เม็ญ ซึ่งเป็นพระราชธิดาองค์ที่ 2 ของ สมเด็จพระอุไทยราชาธิราชรามาธิบดี ถูกปลดออกจากราชบัลลังก์ ทำให้ข้าราชสำนักและผู้ติดตามหลายคนไม่พอใจจึงก่อกบฏต่อการปกครองของเวียดนาม กองทัพสยามเข้าสู่กัมพูชาเพื่อแต่งตั้งองค์ด้วงขึ้นสืบราชบัลลังก์ในฐานะกษัตริย์กัมพูชาพระองค์ที่ 108 มีพระนามว่า สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี องค์อิ่มได้รับการปล่อยตัวพร้อมกับพระองค์เม็ญ ในปีถัดมา องเตียงกุน พยายามแต่งตั้งองค์อิ่มขึ้นสืบราชบัลลังก์ในฐานะกษัตริย์หุ่นเชิดของเวียดนาม[11] องค์อิ่มและพระองค์เม็ญกลับมาที่กัมพูชามีพระบัญชาให้กบฏเขมรยอมจำนน แต่ไม่มีใครเชื่อฟัง[1] [11] องค์อิ่มสิ้นพระชนม์ใน เจิวด๊ก หรือ โชฎก ในปี ค.ศ. 1843 พระชนมายุ 49 พรรษา
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Đại Nam chính biên liệt truyện sơ tập, vol. 31
- ↑ เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค). "23. เกิดเหตุเรื่องเมืองเขมรตอน ๒". พระราชพงษาวดาร กรุงรัตนโกสินทร รัชกาลที่ ๒.
- ↑ Rungswasdisab 1995, pp. 69.
- ↑ Rungswasdisab 1995, pp. 70.
- ↑ Chandler 2008, pp. 148–149.
- ↑ Rungswasdisab 1995, pp. 178.
- ↑ Chandler 2008, pp. 155.
- ↑ 8.0 8.1 Rungswasdisab 1995, pp. 71.
- ↑ Chandler 2008, pp. 154.
- ↑ 10.0 10.1 Chandler 2008, pp. 155–156.
- ↑ 11.0 11.1 Chandler 2008, pp. 162.
หมายเหตุ
- เชิงอรรถ