ผู้ใช้:Top074Rock/กระบะทราย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

Altriciality[แก้]

ในชีววิทยา สายพันธุ์ altricial คือ สายพันธุ์ที่สมาชิกที่เพิ่งเกิดใหม่ยังไม่สามารถที่จะขยับไปไหนมาไหนได้ด้วยตนเอง คำว่า altricial นั้นมาจากภาษาลาติน alere ที่แปลว่า "ให้ดูแล, ให้เลี้ยงดู" ซึ่งบ่งชี้ถึงการที่สมาชิกที่พึ่งเกิดใหม่จะต้องได้รับการดูแลและเลี้ยงดู สายพันธุ์ที่สมาชิกใหม่สามารถขยับและช่วยเหลือตัวเองได้ภายในเวลาอันสั้นเรียกว่า precocial

ขอบเขต[แก้]

ในชีววิทยา สายพันธุ์ altricial คือ สายพันธุ์ที่สมาชิกใหม่นั้นเกิดมาไร้ความสามารถในการดูแลตนเอง การเคลื่อนไหวที่จำกัด ไม่สามารถหาอาหารด้วยตนเองได้ และจำเป็นต้องได้รับการปกป้องและดูแลจากสมาชิกอื่น ลักษณะที่อาจพบเห็นได้คือ ไร้ขนหรือขนน้อย ตาปิดสนิท เป็นต้น สายพันธ์ุ altricial ในนกนั้นรวมไปถึง นกกระสา นกเหยี่ยว นกฮูก นกหัวขวาน นกกาเหว่า และนกส่วนใหญ่ในกลุ่ม passerines ส่วนของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมนั้นประกอบไปด้วย สัตว์ในกลุ่ม marsupials และกลุ่ม rodents ส่วนใหญ่เป็น altricial หมาบ้าน, แมวบ้าน, และมนุษย์ เป็นหนึ่งในสายพันธุ์ altricial ที่รู้จักกันดี ตัวอย่างเช่น ลูกแมวที่เพิ่งเกิดนั้น จะยังไม่สามารถมองเห็น, ฟังเสียง, หรือรักษาอุณหภูมิของตัวเอง และจำเป็นต้องได้การกระตุ้นจากภายนอกเพื่อขับถ่ายและปัสสาวะ นอกจากนี้ ตัวอ่อนของแมลงบางสายพันธุ์ก็ถือว่าเป็น Altricial เช่น ตัวอ่อนของ มด, ผึ้ง, และ ต่อ

สายพันธุ์ที่ตรงกันข้ามกับ altricial เรียกว่า สายพันธุ์ precocial กล่าวคือ สมาชิกใหม่จะสามารถขยับได้ในเวลาอันสั้นหลังการเกิดและมีความสามารถพอที่การป้องกันตนเองหรือหนีจากนักล่าในบางกรณี ยกตัวอย่าง ในนกทำรังบนบกเช่น เป็ด หรือว่า ไก่งวง สมาชิกใหม่นั้นพร้อมที่จะออกจากรังได้ถายในหนึ่งหรือสองวัน และในบรรดาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์มีกีบเท้าส่วนใหญ่เป็น precocial และสามารถเดินได้เกือบจะในทันทีหลังคลอด สายพันธุ์ที่เหนือกว่า precocial คือ สายพันธ์ superprecocial เช่น นก megapode ที่มีขนทันทีหลังฟัก

หาว[แก้]

หาว (อังกฤษ: Yawn) คือรีเฟล็กซ์ (reflex) ที่ประกอบด้วยการสูดลมหายใจเข้าและการยืดของแก้วหู ตามด้วยการหายใจออก

การหาวส่วนใหญ่เกิดขึ้นในผู้ใหญ่ทันทีก่อนและหลังการนอนหลับ, ระหว่างกิจกรรมที่น่าเบื่อ หรือเป็นผลจากคุณสมบัติการติดต่อกันได้ของมัน การหาวมักจะเกี่ยวข้องกับ ความเหนื่อยล้า, ความเครียด, ความง่วง หรือความเบื่อหน่าย และความหิว ในมนุษย์การหาวมักจะเกิดขึ้นเพราะการหาวของบุคคลอื่น (เช่น เห็นผู้อื่นหาว, พูดคุยกับผู้อื่นที่กำลังหาวในระว่างการสนทนาทางโทรศัพท์) และเป็นหนึ่งในตัวอย่างของการป้อนกลับเชิงบวก คุณสมบัติ "การติดต่อกันได้" ของการหาวยังสามารถพบเห็นได้ในชิมแปนซี, สุนัข, แมว, นก, และสัตว์เลื้อยคลาน และยังสามารถติดต่อข้ามสายพันธุ์ได้ มีการเสนอเหตุผลทางจิตวิทยาสำหรับการหาวโดยประมาณ 20 เหตุผล แต่ความเห็นส่วนใหญ่นั้นไม่ตรงกันว่าเหตุผลไหนถูกต้อง

ระหว่างการหาว กล้ามเนื้อ tensor tympani ในหูชั้นกลางหดตัว สร้างเสียงก้องจากในหัว การหาวในมนุษย์และสัตว์บางครั้งมาพร้อมกับสัญชาตญาณที่จะยืดอวัยวะบางส่วนของร่างกาย ร่วมด้วย แขน คอ ไหล่ และหลัง