ปลาสี่ตา

ปลาสี่ตา
ปลาสี่ตาไม่ทราบชนิด (Anableps sp.)
ชนิด A. anableps
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Cyprinodontiformes
วงศ์:	Anablepidae
สกุล:	Anableps Scopoli, 1777
ชนิด
3 ชนิด (ดูในเนื้อหา)

ปลาสี่ตา (อังกฤษ: Four-eyed fishes) สกุลของปลาน้ำจืดในสกุล Anableps ในวงศ์ปลาสี่ตา (Anablepidae) ในอันดับปลาออกลูกเป็นตัว (Cyprinidontiformes) เช่นเดียวกับปลาหางนกยูง, ปลากินยุง หรือปลาสอด

ลักษณะและพฤติกรรม

เป็นปลาที่มีลักษณะพิเศษอันเป็นที่มาของชื่อ คือ เป็นปลาที่ว่ายและหากินตามผิวน้ำ มีดวงตากลมโตขนาดใหญ่ แม้จะได้ชื่อว่าเป็นปลาสี่ตา แต่ความจริงแล้วมีเพียงแค่สองตา ข้างละตาในแต่ละข้างเท่านั้น แต่ทว่าตาแต่ละข้างนั้นมีแถบเนื้อเยื่อในแนวนอนที่แบ่งตาดำออกเป็นสองส่วน และแต่ละส่วนนั้นก็มีรูม่านตาของตนเอง ซึ่งทำให้ปลาสี่ตาสามารถมองเห็นแบ่งออกเป็นสองส่วนได้ในเวลาเดียวกัน คือ ทั้งด้านบนลำตัวและด้านล่างลำตัว โดยจะประมวลผลภาพที่เห็นทั้งหมด ก่อนจะประเมินว่าจะไปทางไหน ซึ่งเป็นประโยชน์ในการหลบหลีกศัตรูจากทั้งบนฟ้าและใต้น้ำ

ปลาสี่ตา แพร่กระจายพันธุ์ตามแหล่งน้ำจืดและน้ำกร่อยทางชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก ของอเมริกากลางจนถึงทางเหนือของทวีปอเมริกาใต้ เช่น เม็กซิโก หรือฮอนดูรัส กินแมลง, สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก, ไดอะตอม และปลาขนาดเล็กเป็นอาหาร เป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง และมีบางชนิดที่อาจอาศัยอยู่ตามลำพังหรือเป็นกลุ่มเล็ก ๆ

ภาพแสดงตาของปลาสี่ตา 1. เรตินาใต้น้ำ 2. เลนส์ 3. ม่านตาบน 4. เนื้อเยื่อในแนวนอน 5. ม่านตา 6. ม่านตาใต้น้ำ 7. เรตินาบน 8. ประสาทสมองเส้นที่ 2

มีความยาวได้ถึง 32 เซนติเมตร นับเป็นปลาในอันดับปลาออกลูกเป็นตัวที่มีขนาดใหญ่ที่สุด นอกจากนี้แล้วในบางชนิดยังสามารถมีชีวิตอยู่ได้เมื่อปราศจากจากน้ำ โดยรับออกซิเจนจากอากาศโดยตรง เมื่อยามน้ำลด

และจากการที่เป็นปลาที่ออกลูกเป็นตัว ในอวัยวะสืบพันธุ์ของปลาเพศผู้ที่เรียกว่า โกโนโพเดียม ที่มีลักษณะเหมือนท่อ ในเพศผู้บางตัวก็หันไปทางซ้าย บางตัวก็หันไปทางขวา ซึ่งในการผสมพันธุ์ ปลาสี่ตาเพศผู้ที่มีอวัยวะหันไปทางซ้าย จะผสมพันธุ์กับปลาตัวเมียที่มีอวัยวะสืบพันธุ์หันไปทางซ้าย และในทางกลับกัน แต่ก็มีบางกรณีที่เพศผู้พยายามจะผสมพันธุ์กับเพศเมียที่มีอวัยวะหันไปทางเดียวกันด้วย แต่ทว่ายากที่จะประสบความสำเร็จ

การจำแนก

• Anableps anableps (Linnaeus, 1758) (ปลาสี่ตาเกล็ดใหญ่; เป็นชนิดที่รู้จักกันดีที่สุด และนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม)
• Anableps dowei Gill, 1861 (ปลาสี่ตาแปซิฟิก)
• Anableps microlepis Müller & Troschel, 1844 (ปลาสี่ตาเกล็ดถี่; เป็นชนิดที่ใหญ่ที่สุด)

ดูเพิ่ม

• Rhinomugil – ปลาน้ำจืดจำพวกปลากระบอกที่มีลักษณะและพฤติกรรมคล้ายปลาสี่ตา จนถูกเรียกว่า ปลาสี่ตาแปลง พบในทวีปเอเชียและออสเตรเลีย

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Anableps ที่วิกิสปีชีส์