ตะจาน
| ตะจาน | |
|---|---|
 ภาพวาดเทศกาลตะจานในยุคอาณาจักรพุกาม | |
| ชื่อทางการ | ตะจาน |
| ชื่ออื่น | วันปีใหม่ประเทศพม่า |
| จัดขึ้นโดย | ชาวพม่า |
| ความสำคัญ | เป็นเครื่องหมายปีใหม่ของชาวพม่า |
| การถือปฏิบัติ | สาดน้ำ, ทำบุญ, กาดอว์ |
| เริ่ม | 14 เมษายน (2561) |
| สิ้นสุด | 16 เมษายน (2561) |
| วันที่ | 13/14–16 เมษายน |
| ความถี่ | ทุกปี |
| ส่วนเกี่ยวข้อง | ปีใหม่กัมพูชา, ปีใหม่ลาว, ปีใหม่สิงหล, สงกรานต์ |
ตะจาน (พม่า: သင်္ကြန်, ออกเสียง: [θɪ́ɰ̃.d͡ʑàɰ̃] หรือ [ðə.d͡ʑàɰ̃]; ยะไข่: [θɔ́ɰ̃.kràɰ̃]; มอญ: သၚ်္ကြန်, ⓘ; มาจากคำภาษาสันสกฤตว่า สํกฺรานฺติ หมายถึง "การเคลื่อนย้าย [ของดวงอาทิตย์จากราศีมีนสู่ราศีเมษ])[1] เป็นวัฒนธรรมของชาวพม่าแต่โบราณไม่ต่ำกว่า 3,000 ปี และถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ เพื่อกำหนดวันขึ้นปีใหม่ให้สะดวกขึ้น วันขึ้นปีใหม่ของพม่าจึงกำหนดตามปฏิทินสากล ซึ่งตรงกับเดือนเมษายน โดยทั่วไปแล้วจะเริ่มตั้งแต่วันที่ 12 เมษายน ถึง 16 เมษายน ช่วงนี้จะเป็นการเล่นสาดน้ำต้อนรับปีใหม่ และในวันที่ 17 เมษายน ถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ เดิมทีทางการพม่าได้กำหนดระหว่างวันที่ 12 เมษายนจนถึงวันที่ 16 เมษายน เป็นวันหยุดราชการ แต่ปัจจุบันได้กำหนดให้เป็นวันหยุดราชการไปจนถึงวันที่ 22 เมษายน
ตะจานคล้ายกับประเพณีสงกรานต์ในประเทศอื่นในภูมิภาคเดียวกัน คือ การเล่นสาดน้ำเพื่อคลายร้อน และเปรียบเหมือนเป็นการลบล้างสิ่งไม่ดีจากปีเก่าเพื่อความเป็นสิริมงคล ในสมัยอดีตจะใช้การเล่นสาดน้ำอย่างเบา ๆ โดยใช้ยอดหว้าอ่อนชุบใส่น้ำปรุงแล้วแตะเบา ๆ บนไหล่ของผู้ที่จะเล่นสาดน้ำด้วย นอกจากการเล่นสนุกสนานแล้ว ยังมีประเพณีบุญ คือ การทำบุญเพื่อความเป็นสิริมงคล เช่น การตักบาตร, สรงน้ำพระพุทธรูป, ถือศีลปฏิบัติธรรม, ทำความสะอาดวัดหรือศาสนสถาน, ทำบุญบ้าน, สระผมหรืออาบน้ำทำความสะอาดให้แก่คนชราที่ไร้ญาติ รวมถึงการปล่อยสัตว์ต่าง ๆ เช่น นก, ปลา หรือสัตว์ใหญ่อย่าง วัวหรือควาย นอกจากนี้แล้วผู้คนที่ไปใช้ชีวิตอยู่ในต่างถิ่น ก็จะเดินทางกลับสู่ถิ่นเกิดเพื่อกราบไหว้ผู้ใหญ่ในครอบครัว เช่น พ่อแม่, ปู่ย่าตายาย, ลุงป้าน้าอา เป็นต้น และเชื่อว่าหากได้สระผมหรือตัดเล็บก่อนไปทำบุญที่วัด จะเป็นการตัดสิ่งไม่ดีในปีเก่าทิ้งไปและรับสิ่งดี ๆ เข้ามา[2]
ในเทศกาลตะจานนี้มีอาหารพิเศษหลายอย่าง เช่น โหมะน์โล่นเยบอ (မုန့်လုံးရေပေါ်) เป็นขนมที่ทำรับประทานกันโดยเฉพาะในช่วงนี้ โดยมีความหมายถึง ความสามัคคี เพราะเมื่อทำขนมนี้ต้องใช้ผู้คนหลายคน และแจกจ่ายแก่บุคคลอื่นที่ผ่านไปมา และ ตะจานทะมี่น (သင်္ကြန်ထမင်း) เป็นข้าวสวยที่แช่ในน้ำที่มีกลิ่นเทียนหอม รับประทานกับเครื่องเคียง คือ ปลาช่อนแห้งผัดกับหอมเจียวและยำมะม่วงดอง[3]
ดูเพิ่ม[แก้]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Min Kyaw Min. "Thingyan". Northern Illinois University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-15. สืบค้นเมื่อ 2014-04-11.
- ↑ "ข่าวฟ้ายามเย็น 13 04 59 เบรก1". ฟ้าวันใหม่. 14 April 2016. สืบค้นเมื่อ 13 April 2016.
- ↑ หน้า 22 การศึกษา, ปีใหม่พม่า หรือ เทศกาลน้ำ 'ตะ-จาน' โดย ตูซาร์ นวย. เดลินิวส์ฉบับที่ 23,556: วันศุกร์ที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2556
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ตะจาน