ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ทัวทารา"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้า
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
InternetArchiveBot (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 131,290 ครั้ง
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6
Waniosa Amedestir (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 34,021 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560
 
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{Speciesbox
{{Taxobox
| name = ทัวทารา
| name = ทัวทารา
| fossil_range = [[สมัยไมโอซีน]]ตอนต้น – ปัจจุบัน, {{fossilrange| 19|0|earliest=19}}<ref>{{cite web |title=''Sphenodon'' |website=Paleobiology Database |url=https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=92231&is_real_user=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200715230031/https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=92231&is_real_user=1 |archive-date=15 July 2020}}</ref>
⚫
| status = LC
| image = Tuatara (5205719005).jpg
⚫
| status_system = IUCN2.3
⚫
| image_caption = ทัวทาราตอนเหนือ (''Sphenodon punctatus punctatus'')
| status_ref =
⚫
| status = VU
| fossil_range = [[สมัยไมโอซีน]] – ปัจจุบัน,<ref name="paleodb">{{cite web|url=http://fossilworks.org/?page=paleodb|title=''Sphenodon''|publisher=The Paleobiology Database|accessdate=7 June 2014|archive-date=2018-06-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180620110712/http://fossilworks.org/?page=paleodb|url-status=dead}}</ref> {{fossilrange| 19|0|earliest=19}}
⚫
| status_system = IUCN3.1
| image =Sphenodon_punctatus_in_Waikanae,_New_Zealand.jpg
| status_ref = <ref name=IUCN2>https://www.doc.govt.nz/nature/conservation-status/#at-risk</ref>, <ref name=IUCN>Daugherty, C. H.; Cree, A.; Hay, J. M.; Thompson, M. B. (1990-09). "Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (Sphenodon)". Nature. 347 (6289): 177–179. doi:10.1038/347177a0. ISSN 1476-4687.</ref>
| image_width = 250px
| status2 = REL
⚫
| image_caption = ทัวทาราเพศผู้ (''Sphenodon punctatus'')
| status2_system = NZTCS
| taxon = Sphenodon
| status2_ref = <ref name ="NZTCS">{{cite web |title=''Sphenodon punctatus''. NZTCS |url=https://nztcs.org.nz/assessments/123941 |website=nztcs.org.nz |access-date=3 April 2023}}</ref>
| regnum = [[Animal]]ia
⚫
| parent_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1831 ([[conserved name]])
| phylum = [[Chordate|Chordata]]
| classis = [[Reptilia]]
| genus = Sphenodon
| species = punctatus
| ordo = [[Rhynchocephalia]]
| authority = (Gray, 1842) (conserved name)
| familia = [[Sphenodontidae]]
| genus = '''''Sphenodon'''''
⚫
| genus_authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1831
| type_species = ''Hatteria punctata''
| type_species_authority = Gray, 1842
| range_map = World.distribution.rhynchocephalia.colour contrast.png
| range_map = World.distribution.rhynchocephalia.colour contrast.png
| range_map_caption = พื่นที่อาศัย<span style="color:#D90000;">สีแดงเข้ม</span>: (นิวซีแลนด์)
| range_map_caption = ขอบเขต (นิวซีแลนด์)
| range_map2 = North Island Map tuatara.PNG
| range_map_width = 250px
| range_map2_caption = ที่อยู่อาศัยในปัจจุบันของทัวทารา (สีดำ):<ref name = "Daugherty_1990">{{cite journal |author1 = Cree, A. |author2 = Daugherty, C.H. |author3 = Hay, J.M. |date=1990-09-01 |title=Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (''Sphenodon'') |journal=Nature |volume=347 |issue=6289 |pages=177–179 |doi=10.1038/347177a0 |bibcode=1990Natur.347..177D |s2cid=4342765}}</ref><ref name=recovery>{{cite report |author=Gaze, P. |title=Tuatara recovery plan 2001–2011 |series=Threatened Species Recovery Plan |volume=47 |department=Biodiversity Recovery Unit, Department of Conservation |publisher=Government of New Zealand |year=2001 |url=http://www.doc.govt.nz/upload/documents/science-and-technical/TSRP47.pdf |access-date=2 June 2007 |isbn=978-0-478-22131-2 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111105132732/http://www.doc.govt.nz/upload/documents/science-and-technical/TSRP47.pdf |archive-date=5 November 2011}}</ref><ref>{{cite news |author=Beston, A. |date=25 October 2003 |title=Tuatara release |newspaper=[[New Zealand Herald]] |url=http://www.tiritirimatangi.org.nz/Articles/NZ%20Herald%20Articles%20-%20Tuatara%20Release.pdf |access-date=11 September 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071004201202/http://www.tiritirimatangi.org.nz/Articles/NZ%20Herald%20Articles%20-%20Tuatara%20Release.pdf | archive-date=4 October 2007}}</ref>
| subdivision_ranks = [[สปีชีส์]]
⚫
| synonyms = * ''Sphaenodon'' <br/>{{small|(Gray, 1831) ([[Conserved name|rejected name]])}}
| subdivision =
* '''''S. punctatus''''' <br><small>(Gray, 1842) (conserved name)</small>
* ''Hatteria'' <br/>{{small|(Gray, 1842) (rejected name)}}
* '''''S. guntheri''''' <br><small>[[Walter Buller|Buller]], 1877</small>
* ''Rhynchocephalus'' <br/>{{small|([[Richard Owen|Owen]], 1845) (rejected name)}}
* †'''''S. diversum''''' <br><small>Colenso, 1885</small>
| synonyms =
⚫
* ''Sphaenodon'' <br><small>Gray, 1831 ([[Conserved name|rejected name]])</small>
* ''Hatteria'' <br><small>Gray, 1842 (rejected name)</small>
* ''Rhynchocephalus'' <br><small>[[Richard Owen|Owen]], 1845 (rejected name)</small>
}}
}}
'''ทัวทารา''' ({{lang-en|tuatara}}) เป็น[[สัตว์เลื้อยคลาน]][[Endemism|เฉพาะถิ่น]]ใน[[ประเทศนิวซีแลนด์]] แม้ว่ามีรูปร่างคล้ายกับ[[กิ้งก่า]] ทัวทาราอยู่ในอันดับต่างหากที่มีชื่อว่า [[Rhynchocephalia]]<ref name="TerraNature">{{cite web |publisher=TerraNature Trust |title=Tuatara |website=New Zealand Ecology |series=Living Fossils |year=2004 |url =http://www.terranature.org/tuatara.htm| access-date=10 November 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170503163100/http://www.terranature.org/tuatara.htm |archive-date=3 May 2017}}</ref> ชื่อ ''tuatara'' มาจาก[[ภาษามาวรี]]ที่แปลว่า "รอยหยักตรงแนวสันหลัง"<ref name="KCC">{{cite web |title=The Tuatara |website=Kiwi Conservation Club |series=Fact Sheets |publisher=Royal Forest and Bird Protection Society of New Zealand |year=2009 |url=http://www.kcc.org.nz/tuatara |access-date=13 September 2017 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20151016044037/http://www.kcc.org.nz/tuatara |archive-date=16 October 2015}}</ref>


ทัวทารา[[สปีชีส์|ชนิด]]เดียวยังหลงเหลืออยู่ เป็นสิ่งมีชีวิตเดียวในอันดับ Rhynchocephalia ที่ยังคงเหลือรอด<ref name="Günther1867">{{cite journal |author=Günther, A. |year=1867 |title=Contribution to the anatomy of ''Hatteria'' (''Rhynchocephalus'', Owen) |journal=Philosophical Transactions of the Royal Society |volume=157 |pages=595–629 |jstor=108983 |doi=10.1098/rstl.1867.0019 |doi-access=free |bibcode=1867RSPT..157..595G}}</ref> Rhynchocephalia มีต้นกำเนิดในช่วง[[ไทรแอสซิก]] (~250 ล้านปีก่อน) กระจายพันธุ์ทั่วโลกและมีความหลากหลายสูงสุดในช่วง[[จูแรสซิก]] และสูญพันธ์เมื่อ [[Paleogene|60 ล้านปีก่อน]] (ยกเว้นทัวทารา)<ref name="Jones et al 2013">{{cite journal |vauthors = Jones ME, Anderson CL, Hipsley CA, Müller J, Evans SE, Schoch RR |title = Integration of molecules and new fossils supports a Triassic origin for Lepidosauria (lizards, snakes, and tuatara) |journal = BMC Evolutionary Biology |volume = 13 |issue = 208 | pages = 208 |date = September 2013 |pmid = 24063680 |pmc = 4016551 |doi = 10.1186/1471-2148-13-208 |doi-access = free }}</ref><ref name="Gemmell2020">{{cite journal |vauthors = Gemmell NJ, Rutherford K, Prost S, Tollis M, Winter D, Macey JR, Adelson DL, Suh A, Bertozzi T, Grau JH, Organ C, Gardner PP, Muffato M, Patricio M, Billis K, Martin FJ, Flicek P, Petersen B, Kang L, Michalak P, Buckley TR, Wilson M, Cheng Y, Miller H, Schott RK, Jordan MD, Newcomb RD, Arroyo JI, Valenzuela N, Hore TA, Renart J, Peona V, Peart CR, Warmuth VM, Zeng L, Kortschak RD, Raison JM, Zapata VV, Wu Z, Santesmasses D, Mariotti M, Guigó R, Rupp SM, Twort VG, Dussex N, Taylor H, Abe H, Bond DM, Paterson JM, Mulcahy DG, Gonzalez VL, Barbieri CG, DeMeo DP, Pabinger S, Van Stijn T, Clarke S, Ryder O, Edwards SV, Salzberg SL, Anderson L, Nelson N, Stone C |display-authors = 6 |title = The tuatara genome reveals ancient features of amniote evolution |journal = Nature |volume = 584 |issue = 7821 |pages = 403–409 |date = August 2020 |pmid = 32760000 |pmc = 7116210 |doi = 10.1038/s41586-020-2561-9 | doi-access = free }}</ref><ref name="DoC">{{cite web |title=Tuatara |website=Conservation |series=Native Species |publisher=Threatened Species Unit, Department of Conservation, Government of New Zealand |url=http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/reptiles-and-frogs/tuatara/ | access-date=3 February 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110131210804/http://www.doc.govt.nz/conservation/native-animals/reptiles-and-frogs/tuatara/ | archive-date=31 January 2011 }}</ref> ญาติใกล้ชิดที่สุดที่ยังมีชีวิตอยู่คือ[[อันดับกิ้งก่าและงู|squamates]] (กิ้งก่าและ[[งู]])<ref>{{cite journal |vauthors=Rest JS, Ast JC, Austin CC, Waddell PJ, Tibbetts EA, Hay JM, Mindell DP |date=November 2003 |title=Molecular systematics of primary reptilian lineages and the tuatara mitochondrial genome |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1055790303001088 |journal=Molecular Phylogenetics and Evolution |volume=29 |issue=2 |pages=289–97 |doi=10.1016/s1055-7903(03)00108-8 |pmid=13678684}}</ref>
'''ทัวทารา''' ({{lang-en|tuatara}}) เป็น[[สัตว์เลื้อยคลาน]]ดึกดำบรรพ์ที่สืบเชื้อสายมาจากสัตว์เลื้อยคลานโบราณยุคเดียวกับ[[ไดโนเสาร์]] ในยุคก่อน[[ประวัติศาสตร์]]เมื่อกว่า 220 ล้านปีก่อน จัดเป็นสัตว์หายาก และอายุยืน สามารถปรับสภาพตัวเองจนอยู่รอดมาได้ถึงทุกวันนี้ คาดการณ์ว่าปัจจุบันมีจำนวนประชากรเหลืออยู่ในธรรมชาติราว 50,000 ตัว

ทัวทารา จัดเป็นสัตว์ที่อยู่ใน[[genus|สกุล]] ''Sphenodon'' พบเฉพาะบน[[เกาะเหนือ]] ของ[[นิวซีแลนด์]]เพียงแห่งเดียวในโลกเท่านั้น มีทั้งหมด 3 [[สปีชีส์|ชนิด]] ([[สูญพันธุ์]]ไปแล้ว 1 ชนิด)<ref>{{ITIS|id=202131|taxon=''Sphenodon''}}</ref> ในอันดับ [[Rhynchocephalia]] ที่มีชีวิตอยู่เมื่อ 200 ล้านปีก่อน ขนาดลำตัวของทัวทาราเล็กกว่าบรรพบุรุษมาก โดยมีความยาวจากหัวถึงหางแค่ 32 [[นิ้ว (หน่วยความยาวระบบอังกฤษ)|นิ้ว]]เท่านั้น ตรงแนวสันหลังจะมีรอยหยักขึ้นมาแบบเดียวกับไดโนเสาร์ เป็นสัตว์ที่มีอายุยืนยาวได้ถึง 200 ปี และเคลื่อนไหวช้าเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งคำว่า "ทัวทารา" เป็น[[ภาษาเมารี]] หมายถึง "รอยหยักตรงแนวสันหลัง"


เชื่อว่า บรรพบุรุษของทัวทาราเดินทางมาสู่นิวซีแลนด์จาก[[ออสเตรเลีย]]ด้วยการเกาะกับของขยะลอยน้ำมากลางทะเลพร้อม ๆ กับการกำเนิดขึ้นมาของผืนดินนิวซีแลนด์เมื่อกว่า 60 ล้านปีก่อน<ref name="นก"/>
เชื่อว่า บรรพบุรุษของทัวทาราเดินทางมาสู่นิวซีแลนด์จาก[[ออสเตรเลีย]]ด้วยการเกาะกับของขยะลอยน้ำมากลางทะเลพร้อม ๆ กับการกำเนิดขึ้นมาของผืนดินนิวซีแลนด์เมื่อกว่า 60 ล้านปีก่อน<ref name="นก"/>
บรรทัด 46: บรรทัด 36:
== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{รายการอ้างอิง}}

== อ่านเพิ่ม ==
{{Refbegin|30em}}
* {{cite book | vauthors = Blanchard B | collaboration = Tuatara Recovery Group | veditors = Jasperse J, Rolfe J |url = http://www.doc.govt.nz/upload/documents/science-and-technical/TSOP21.pdf | title = Tuatara captive management plan and husbandry manual | series = Threatened Species Occasional Publication | volume = 21 | publisher = Department of Conservation | location = Wellington, New Zealand | access-date =26 November 2007 |date = June 2002 }}
⚫
* {{cite web | vauthors = Bry L | title=Evolution of a third eye in some animals? | work = MadSci Network | url=http://www.madsci.org/posts/archives/2005-07/1121008231.Zo.r.html | access-date=9 August 2007}}
⚫
* {{cite encyclopedia | vauthors = Daugherty C, Keall S | url = http://www.teara.govt.nz/TheBush/FishFrogsAndReptiles/Tuatara/en | title = Tuatara | encyclopedia = Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand | archive-url = https://web.archive.org/web/20081015051223/http://www.teara.govt.nz/TheBush/FishFrogsAndReptiles/Tuatara/en | archive-date = 15 October 2008 }}
* {{cite journal | vauthors = Daugherty CH, Cree A | title = Tuatara: a survivor from the dinosaur age. | journal = New Zealand Geographic | date = April 1990 | volume = 6 | pages = 66–86 }}
* {{cite web | vauthors = Gill V | date = 30 May 2012 | url = http://www.bbc.co.uk/nature/18249270 | title = Tuatara reptile slices food with 'steak-knife teeth | work = BBC Nature | archive-url = https://web.archive.org/web/20170826011404/http://www.bbc.co.uk/nature/18249270 | access-date = 8 January 2014 | archive-date = 26 August 2017 }}
* {{cite book| vauthors = Lutz D | year = 2005| title = Tuatara: A Living Fossil| location = Salem, Oregon | publisher = Dimi Press | isbn = 978-0-931625-43-5}}
⚫
* {{cite web | vauthors = Maisano J | url=http://digimorph.org/specimens/Sphenodon_punctatus/adult/ | work = Digimorph | publisher = University of Texas at Austin | title= ''Sphenodon punctatus'' (tuatara) – 3D visualisations from X-ray CT scans | access-date=8 May 2006}}
⚫
* {{cite web | vauthors = Marris J | work = ARKive: Images of Life on Earth | title = Images and movies of the Brothers Island tuatara ''(Sphenodon guntheri)'' | url=http://www.arkive.org/species/GES/reptiles/Sphenodon_guntheri/ | access-date=3 June 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070626014815/http://www.arkive.org/species/GES/reptiles/Sphenodon_guntheri/ | archive-date=26 June 2007 }}
* {{cite book | vauthors = McKintyre M | year=1997 | title=Conservation of the Tuatara | publisher=Victoria University Press | isbn=978-0-86473-303-0 }}
* {{cite web | vauthors = Mulligan J | title = Tuatara | publisher = [[Radio New Zealand|RNZ]] | work = Critter of the Week | url = http://www.radionz.co.nz/national/programmes/afternoons/audio/201855296/critter-of-the-week-the-tuatara | date = 18 August 2017 }}
* {{cite book| vauthors = Newman DG | year = 1987| title = Tuatara. Endangered New Zealand Wildlife Series| publisher = Dunedin, New Zealand: John McIndoe| isbn = 978-0-86868-098-9}}
* {{cite book | vauthors = Parkinson B | year=2000 | title=The Tuatara | publisher=Reed Children's Books | isbn=978-1-86948-831-4}}
* {{cite journal | vauthors = Schwab IR, O'Connor GR | title = The lonely eye | journal = The British Journal of Ophthalmology | volume = 89 | issue = 3 | pages = 256 | date = March 2005 | pmid = 15751188 | pmc = 1772576 | doi = 10.1136/bjo.2004.059105 }}
{{Refend}}


==แหล่งข้อมูลอื่น==
==แหล่งข้อมูลอื่น==
* {{Commons-inline}}
{{commons|Sphenodon punctatus|Sphenodon punctatus}}
{{wikispecies|Sphenodon}}
* {{Wikispecies-inline|Sphenodon}}
*{{cite web |url = http://www.doc.govt.nz/upload/documents/science-and-technical/TSOP21.pdf | title = Tuatara captive management plan and husbandry manual | author=B. Blanchard| publisher = Department of Conservation, Wellington, New Zealand | format = PDF | accessdate =26 November 2007 |year = 2000|display-authors=etal}}
* {{cite web |url=http://collections.tepapa.govt.nz/Taxon.aspx?irn=7307 |title=Specimens of ''Tuatara'' |publisher=The collection of the Museum of New Zealand |location=Te Papa Tongarewa}}

⚫
*{{cite web | url=http://digimorph.org/specimens/Sphenodon_punctatus/adult/ | title=Digimorph – ''Sphenodon punctatus'' (tuatara) – 3D visualisations from X-ray CT scans | accessdate=8 May 2006}}
{{Taxonbar|from=Q163283}}
⚫
*{{cite web | title=ARKive – images and movies of the Brothers Island tuatara ''(Sphenodon guntheri)'' | url=http://www.arkive.org/species/GES/reptiles/Sphenodon_guntheri/ | accessdate=3 June 2007 | archive-date=2007-06-26 | archive-url=https://web.archive.org/web/20070626014815/http://www.arkive.org/species/GES/reptiles/Sphenodon_guntheri/ | url-status=dead }}
⚫
*{{cite web | title=Evolution of a third eye in some animals? ''MadSci Network'' | url=http://www.madsci.org/posts/archives/2005-07/1121008231.Zo.r.html | accessdate=9 August 2007}}
*{{cite journal | title=The lonely eye | url=http://bjo.bmjjournals.com/cgi/content/full/89/3/256 | accessdate=11 October 2006 | pmid=15751188 | doi=10.1136/bjo.2004.059105 | year=2005 | last1=Schwab | first1=IR | last2=O'Connor | first2=GR | volume=89 | issue=3 | pages=256 | pmc=1772576 | journal=The British journal of ophthalmology}}
⚫
* [http://www.teara.govt.nz/TheBush/FishFrogsAndReptiles/Tuatara/en ''Tuatara''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081015051223/http://www.teara.govt.nz/TheBush/FishFrogsAndReptiles/Tuatara/en |date=2008-10-15 }} in Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand
* [http://collections.tepapa.govt.nz/Taxon.aspx?irn=7307 Specimens of ''Tuatara'' in the collection of the Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa]
* [http://www.bbc.co.uk/nature/18249270 "Tuatara reptile slices food with 'steak-knife teeth'"] BBC Nature. Retrieved 8 January 2014.


[[หมวดหมู่:ซากดึกดำบรรพ์มีชีวิต]]
[[หมวดหมู่:ซากดึกดำบรรพ์มีชีวิต]]

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 00:32, 8 พฤศจิกายน 2566

ทัวทารา
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไมโอซีนตอนต้น – ปัจจุบัน, 19–0Ma [1]
ทัวทาราตอนเหนือ (Sphenodon punctatus punctatus)
สถานะการอนุรักษ์
Invalid status (NZ TCS)[4]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอตา
อาณาจักร: สัตว์
ไฟลัม: สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น: สัตว์เลื้อยคลาน
อันดับ: อันดับทัวทารา
วงศ์: วงศ์ทัวทารา
Gray, 1831 (conserved name)
สกุล: Sphenodon
(Gray, 1842) (conserved name)
สปีชีส์: Sphenodon punctatus
ชื่อทวินาม
Sphenodon punctatus
(Gray, 1842) (conserved name)
ขอบเขต (นิวซีแลนด์)
ที่อยู่อาศัยในปัจจุบันของทัวทารา (สีดำ):[5][6][7]
ชื่อพ้อง
  • Sphaenodon
    (Gray, 1831) (rejected name)
  • Hatteria
    (Gray, 1842) (rejected name)
  • Rhynchocephalus
    (Owen, 1845) (rejected name)

ทัวทารา (อังกฤษ: tuatara) เป็นสัตว์เลื้อยคลานเฉพาะถิ่นในประเทศนิวซีแลนด์ แม้ว่ามีรูปร่างคล้ายกับกิ้งก่า ทัวทาราอยู่ในอันดับต่างหากที่มีชื่อว่า Rhynchocephalia[8] ชื่อ tuatara มาจากภาษามาวรีที่แปลว่า "รอยหยักตรงแนวสันหลัง"[9]

ทัวทาราชนิดเดียวยังหลงเหลืออยู่ เป็นสิ่งมีชีวิตเดียวในอันดับ Rhynchocephalia ที่ยังคงเหลือรอด[10] Rhynchocephalia มีต้นกำเนิดในช่วงไทรแอสซิก (~250 ล้านปีก่อน) กระจายพันธุ์ทั่วโลกและมีความหลากหลายสูงสุดในช่วงจูแรสซิก และสูญพันธ์เมื่อ 60 ล้านปีก่อน (ยกเว้นทัวทารา)[11][12][13] ญาติใกล้ชิดที่สุดที่ยังมีชีวิตอยู่คือsquamates (กิ้งก่าและงู)[14]

เชื่อว่า บรรพบุรุษของทัวทาราเดินทางมาสู่นิวซีแลนด์จากออสเตรเลียด้วยการเกาะกับของขยะลอยน้ำมากลางทะเลพร้อม ๆ กับการกำเนิดขึ้นมาของผืนดินนิวซีแลนด์เมื่อกว่า 60 ล้านปีก่อน[15]

ทัวทารา มีความแตกต่างจากกิ้งก่า ซึ่งเป็นสัตว์เลื้อยคลานส่วนใหญ่ในปัจจุบัน พอสมควร โดยลักษณะที่สำคัญ คือ ไม่มีช่องเปิดของหูชั้นนอก และไม่มีอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศผู้ ใช้การผสมพันธุ์โดยให้ช่องเปิดใต้ท้องติดกัน และปล่อยน้ำเชื้อผ่านเข้าไป[16] บนกลางหัวของทัวทารามีแผ่นหนังที่คล้ายกับดวงตา ที่ทำหน้าที่เหมือนกับดวงที่สาม เรียกว่า "ตาผนังหุ้ม" สามารถตรวจจับแสงและแรงสั่นสะเทือน รวมทั้งทำหน้าที่เหมือนกับตาของสัตว์ประเภทอื่น ๆ ได้ [15]

ทัวทารา ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ที่ซุ่มโจมตีได้อย่างดีเยี่ยม ด้วยเป็นสัตว์ที่เคลื่อนไหวช้า จึงกินแมลงต่าง ๆ ที่อยู่บนพื้นดิน ด้วยการซุ่มนิ่ง ๆ รวมทั้งลูกไม้บางชนิดที่อยู่บนต้น และยังกินแม้แต่ลูกทัวทาราที่เพิ่งฟักจากไข่ใหม่ ๆ ด้วย[15]

ทัวทารา เติบโตเต็มที่เมื่ออายุได้ 70 ปี และเริ่มผสมพันธุ์ได้ตั้งแต่อายุ 20 ปี ซึ่งในปี ค.ศ. 2009 ที่สวนสัตว์ในประเทศอังกฤษ ทัวทาราเพศผู้ตัวหนึ่งอายุ 111 ปี ที่ถูกเลี้ยงในนั้นได้ผสมพันธุ์กับทัวทาราเพศเมีย และได้ไข่และฟักออกเป็นตัวทั้งหมด 11 ตัวด้วยกัน[17] ทัวทาราเมื่อวางไข่เสร็จแล้ว จะไม่กลับมาดูแลหรือฟักไข่ แต่จะปล่อยให้ฟักเองโดยธรรมชาติ ไข่ของทัวทารามีลักษณะเปลือกหยุ่นคล้ายแผ่นหนัง และเมื่อฟักออกมาเป็นตัวแล้ว ทัวทาราขนาดเล็กซึ่งมีความยาวเพียง 3 นิ้ว จะรีบออกมาจากโพรงทันที มิเช่นนั้นจะตกเป็นเหยื่อของทัวทาราตัวโตกว่าได้[15]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ "Sphenodon". Paleobiology Database. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 July 2020.
  2. ↑ https://www.doc.govt.nz/nature/conservation-status/#at-risk
  3. ↑ Daugherty, C. H.; Cree, A.; Hay, J. M.; Thompson, M. B. (1990-09). "Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (Sphenodon)". Nature. 347 (6289): 177–179. doi:10.1038/347177a0. ISSN 1476-4687.
  4. ↑ "Sphenodon punctatus. NZTCS". nztcs.org.nz. สืบค้นเมื่อ 3 April 2023.
  5. ↑ Cree, A.; Daugherty, C.H.; Hay, J.M. (1990-09-01). "Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (Sphenodon)". Nature. 347 (6289): 177–179. Bibcode:1990Natur.347..177D. doi:10.1038/347177a0. S2CID 4342765.
  6. ↑ Gaze, P. (2001). Tuatara recovery plan 2001–2011 (PDF). Biodiversity Recovery Unit, Department of Conservation (Report). Threatened Species Recovery Plan. Vol. 47. Government of New Zealand. ISBN 978-0-478-22131-2. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 5 November 2011. สืบค้นเมื่อ 2 June 2007.
  7. ↑ Beston, A. (25 October 2003). "Tuatara release" (PDF). New Zealand Herald. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 4 October 2007. สืบค้นเมื่อ 11 September 2007.
  8. ↑ "Tuatara". New Zealand Ecology. Living Fossils. TerraNature Trust. 2004. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 May 2017. สืบค้นเมื่อ 10 November 2006.
  9. ↑ "The Tuatara". Kiwi Conservation Club. Fact Sheets. Royal Forest and Bird Protection Society of New Zealand. 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2015. สืบค้นเมื่อ 13 September 2017.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
  10. ↑ Günther, A. (1867). "Contribution to the anatomy of Hatteria (Rhynchocephalus, Owen)". Philosophical Transactions of the Royal Society. 157: 595–629. Bibcode:1867RSPT..157..595G. doi:10.1098/rstl.1867.0019. JSTOR 108983.
  11. ↑ Jones ME, Anderson CL, Hipsley CA, Müller J, Evans SE, Schoch RR (September 2013). "Integration of molecules and new fossils supports a Triassic origin for Lepidosauria (lizards, snakes, and tuatara)". BMC Evolutionary Biology. 13 (208): 208. doi:10.1186/1471-2148-13-208. PMC 4016551. PMID 24063680.
  12. ↑ Gemmell NJ, Rutherford K, Prost S, Tollis M, Winter D, Macey JR, และคณะ (August 2020). "The tuatara genome reveals ancient features of amniote evolution". Nature. 584 (7821): 403–409. doi:10.1038/s41586-020-2561-9. PMC 7116210. PMID 32760000.
  13. ↑ "Tuatara". Conservation. Native Species. Threatened Species Unit, Department of Conservation, Government of New Zealand. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 January 2011. สืบค้นเมื่อ 3 February 2013.
  14. ↑ Rest JS, Ast JC, Austin CC, Waddell PJ, Tibbetts EA, Hay JM, Mindell DP (November 2003). "Molecular systematics of primary reptilian lineages and the tuatara mitochondrial genome". Molecular Phylogenetics and Evolution. 29 (2): 289–97. doi:10.1016/s1055-7903(03)00108-8. PMID 13678684.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 New Zealand ดินแดนแห่งนก, "Mutant Planet" ทางแอนิมอลแพลนเน็ต. สารคดีทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 22 ธันวาคม 2555
  16. ↑ Mark Carwardine, The Guinness Book of Animal Records (1995) ISBN 0-85112-658-8
  17. ↑ เฮนรี่"เฒ่า111ปีเพิ่งได้ลูก!

อ่านเพิ่ม[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  • วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Sphenodon
  • ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Sphenodon ที่วิกิสปีชีส์
  • "Specimens of Tuatara". Te Papa Tongarewa: The collection of the Museum of New Zealand.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ทัวทารา&oldid=11123046"