สมโพธิ แสงเดือนฉาย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สมโพธิ แสงเดือนฉาย
เกิดสมโพธิ แสงเดือนฉาย
24 พฤษภาคม พ.ศ. 2484
จังหวัดสมุทรปราการ ประเทศไทย
เสียชีวิต25 สิงหาคม พ.ศ. 2564 (80 ปี)
สัญชาติไทย
อาชีพผู้อำนวยการสร้าง, ผู้กำกับภาพยนตร์, ผู้กำกับละครโทรทัศน์
ปีปฏิบัติงานพ.ศ. 2513 – 2528
ผลงานเด่นกิ้งก่ากายสิทธิ์

สมโพธิ แสงเดือนฉาย เกิด 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 (ตามบัตรประชาชน เกิดจริง พ.ศ. 2483) เสียชีวิตเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2564 เป็นผู้อำนวยการสร้าง และผู้กำกับเทคนิคพิเศษชาวไทย ที่ได้มีโอกาสไปดูงานในบริษัทโตโฮ ประเทศญี่ปุ่น เป็นผู้ก่อตั้งโรงถ่ายภาพยนตร์ไชโย และมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันดีในฐานะผู้อำนวยการสร้างและผู้กำกับภาพยนตร์ในแนวเทคนิคพิเศษ, แฟนตาซี และวรรณคดีไทย

ประวัติ[แก้]

สมโพธิ เกิดที่อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ[1] เป็นบุตรของชาวจีนโพ้นทะเลจากมณฑลกวางตุ้ง เดิมมีชื่อว่า "เล็ก" เนื่องจากเป็นบุตรชายคนเล็กของครอบครัว เป็นเด็กวัดตั้งแต่อายุเพียง 7 ขวบ โดยอาศัยอยู่ที่วัดไพชยนต์พลเสพย์ราชวรวิหาร ด้วยการขอพ่อแม่ออกไปอยู่เอง ด้วยความฝันที่อยากเป็นนักสร้างภาพยนตร์ตั้งแต่เด็ก โดยได้รับแรงบันดาลใจจากผลงานการ์ตูนของประยูร จรรยาวงษ์ และภาพยนตร์เร่ที่มาฉายข้างวัด และที่วัดนี้เอง ที่เจ้าอาวาสได้เปลี่ยนชื่อให้เป็น "สมโพธิ" อย่างในปัจจุบัน โดยมีความหมายถึงสัมโพธิญาณ หรือการตรัสรู้ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า[2]

สมโพธิเริ่มต้นเรียนรู้งานสร้างภาพยนตร์จากการเป็นลูกจ้างร้านถ่ายรูปก่อน มีผลงานการฉายพระรูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงฉลองพระองค์ชุดลูกเสือ แทนช่างภาพตัวจริงที่ป่วย จนได้ลงปกนิตยสารชัยพฤกษ์ ขณะที่ศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม.3) และได้เป็นช่างภาพประจำหนังสือพิมพ์สยามรัฐ ของม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ตั้งแต่อายุเพียง 15 ปี[2] ต่อมาได้เข้าศึกษาต่อด้านการถ่ายภาพและภาพยนตร์ที่วิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพ และมีผลงานด้านภาพยนตร์โฆษณาชวนเชื่อต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ ตามนโยบายรัฐบาลในขณะนั้น เป็นภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ หลังจากที่เข้าศึกษาได้เพียงปีเดียว อีกทั้งยังได้เป็นช่างภาพประจำตัวของจิม ทอมป์สัน[3] ต่อมาเมื่ออายุได้ 20 ปี ได้รับทุนการศึกษาจากธนาคารออมสิน กับธนาคารมิตซุยไปศึกษาต่อด้านเทคนิคภาพยนตร์ที่ประเทศญี่ปุ่นเป็นเวลา 2 ปี ในบริษัท โตโฮโปรดักชั่นส์ จำกัด และได้พบกับ เอจิ สึบูรายะ ในฐานะเป็นนักศึกษาฝึกงาน[ต้องการอ้างอิง]

สมโพธิ ได้สร้างภาพยนตร์เรื่องสุดท้าย คือ กิ้งก่ากายสิทธิ์ ในปี พ.ศ. 2528 จากนั้นได้เดินทางไปประเทศญี่ปุ่น​เพื่อทำงานเกี่ยวกับอุลตร้าแมนโดยเฉพาะ[3] ซึ่งในภายหลังได้มีการฟ้องร้องกรณีเรียกสิทธิจากซึบูราญ่า โปรดักส์ชั่น จำกัด ประเทศญี่ปุ่น[4] โดยอ้างถึงการเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในส่วนที่เกี่ยวของกับอุลตร้าแมนในประเทศต่างๆ แม้ชนะคดีที่ศาลฎีกาประเทศญี่ปุ่นและประเทศจีน แต่กลับแพ้คดีในศาลฎีกาประเทศไทยและศาลประเทศอเมริกา คงต้องรอดูผลในประเทศอื่นๆ เนื่องด้วยอุลตร้าแมนเป็นตัวละครที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง ในหลายประเทศทั่วโลก[5]

การเสียชีวิต[แก้]

สมโพธิ แสงเดือนฉาย เสียชีวิตเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2564 ด้วยโรคมะเร็ง[6] สิริอายุ 80 ปี

ผลงาน[แก้]

ภาพยนตร์ (ทั้งหมด 16 เรื่อง)

เรื่อง
พ.ศ. 2515 ชาละวัน อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง[7]
พ.ศ. 2516 ท่าเตียน อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง[8]
พ.ศ. 2517 ยักษ์วัดแจ้งพบจัมโบ้เอ อำนวยการสร้างและร่วมกำกับการแสดง[9]
พ.ศ. 2517 หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ อำนวยการสร้างและร่วมกำกับการแสดง[10]
พ.ศ. 2518 หนุมานพบ 5 ไอ้มดแดง อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง[11]
พ.ศ. 2518 7 วันในปักกิ่ง (ภาพยนตร์สารคดี ถูกห้ามฉาย)[12]
พ.ศ. 2520 ยอดมนุษย์คอมพิวเตอร์ อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2521 แผ่นดินวิปโยค อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง
พ.ศ. 2523 กากี อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2523 ไกรทอง อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2524 พระรถเมรี อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2524 จระเข้ อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง[13]
พ.ศ. 2525 ขุนช้างขุนแผน ตอนปราบจระเข้เถนขวาด อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2525 พระเจ้าเสือ พันท้ายนรสิงห์ อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2527 หนุมานพบ 11 ยอดมนุษย์ อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง[14]
พ.ศ. 2527 ศึกกุมภกรรณ อำนวยการสร้างและร่วมกำกับการแสดง
พ.ศ. 2528 ไกรทอง 2 อำนวยการสร้าง
พ.ศ. 2528 กิ้งก่ากายสิทธิ์ อำนวยการสร้างและกำกับการแสดง

ละครโทรทัศน์ (ภาพยนตร์ชุดทางโทรทัศน์/ ซีรีส์)

เรื่อง
พ.ศ. 2513 ไกรทอง ทางช่อง 7 (นำแสดงโดย ปรีดา จุลละมณฑล ดามพ์ ดัสกร มาลาริน บุนนาค ขวัญตา บัวเปลี่ยนสี)
พ.ศ. 2514 พระอภัยมณี ทางช่อง 3 (นำแสดงโดย เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ คมน์ อรรฆเดช รจนา นามวงศ์ ขวัญตา บัวเปลี่ยนสี ปริม ประภาพร รัตนาภรณ์น้อย อินทรกำแหง)
พ.ศ. 2515 ยายกะตา (นำแสดงโดย พัลลภ พรพิษณุ ขวัญตา บัวเปลี่ยนสี)
พ.ศ. 2516 ล่องไพร
พ.ศ. 2550 โปรเจกต์อุลตร้าแมน อำนวยการสร้าง (แต่มิได้เผยแพร่เนื่องจากคำพิพากษาเรื่องลิขสิทธิ์)[15][16][17]

อ้างอิง[แก้]

  1. Biography and informations about Sompote Saengduenchai เก็บถาวร 2012-04-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  2. 2.0 2.1 "เผยโฉม 'ยอดมนุษย์' ผู้ปราบมาร อภิบาลคนดี". ผู้จัดการออนไลน์. 10 November 2006. สืบค้นเมื่อ 13 December 2015.[ลิงก์เสีย]
  3. 3.0 3.1 "ลายกนก ย้อนหลัง 15 พฤศจิกายน 2558 ตอน บันไดชีวิต สมโพธิ แสงเดือนฉาย (2)". เนชั่นทีวี. 15 November 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 16 November 2015.
  4. Legal Victories for Tsuburaya Productions « SciFi Japan เก็บถาวร 2021-01-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  5. 円谷プロ 中国のウルトラマン著作権裁判で勝訴判決 เก็บถาวร 2012-04-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ญี่ปุ่น)
  6. สิ้นแล้ว “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” ตำนานผู้สร้างหนังซูเปอร์ฮีโร่ไทยเสียชีวิตด้วยวัย 80 ปี
  7. Information about the movie Ta Tian เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  8. Information about the movie Ta Tian เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  9. Information about the movie Jumborg Ace & Giant เก็บถาวร 2012-04-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  10. The 6 Ultra Brothers vs. the Monster Army เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  11. Hanuman and the 5 Kamen Riders เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  12. "ภาพพิมพ์เก่า โปสเตอร์ ของสะสม". เฟซบุก. 9 May 2015. สืบค้นเมื่อ 13 February 2016.
  13. Information about the movie Crocodile เก็บถาวร 2012-02-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  14. Information about the movie 11 Ultraman vs. Hanuman เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  15. Information about the television series Project Ultraman เก็บถาวร 2011-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
  16. "Project Ultraman Trailer (Ultraman Millenium)". ยูทูบ. 10 July 2013. สืบค้นเมื่อ 17 November 2015.
  17. เรื่องที่ยังค้างคา สมโพธิ แสงเดือนฉาย ผู้ล่วงลับ กับ Project Ultraman ของไทย

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]