วัดปงยางคก

วัดปงยางคก
ที่ตั้ง	ตำบลปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดปงยางคก เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

วัดปงยางคกสร้างขึ้นเมื่อราว พ.ศ. 1243 มีตำนานเล่าว่า ครั้งเมื่อพระนางจามเทวี ผู้ครองนครหริภุญชัย มาเยี่ยมพระเจ้าอนันตยศ ราชบุตร ผู้มาครองนครเขลางค์ลำปาง ระหว่างเดินทางนำฉัตรทองไปบูชาที่พระธาตุลำปางหลวง ช้างพระที่นั่งย่อตัวหมอบชูงวงคารวะ พระนางเห็นเป็นอัศจรรย์ จึงพักพล ณ ที่นั้น ตกกลางคืน พระนางอธิษฐานว่าอธิษฐานว่า หากมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ขอให้ปรากฏขึ้น จากนั้นมีแสงพุ่งออกมาจากจอมปลวก จากนั้นพระนางจามเทวีจึงทรงให้ปลูกมณฑปปราสาท ครอบจอมปลวกไว้ ตลอดจนสร้างสิงห์คาบนาง สร้าง กู่จ๊างนบ แต่ต่อมาเพี้ยนมาเป็น "วัดปงยางคก"

ปัจจุบันมณฑปปราสาทประดิษฐานอยู่ในวิหารพระแม่เจ้าจามเทวี สร้างในราว พ.ศ. 2275–2302 เป็นระยะเวลาที่พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง) ผู้ครองเมืองลำปางอยู่จนถึงแก่อสัญกรรม วิหารมีขนาดกว้าง 3 ห้อง ยาว 5 ห้อง ไม่มีประตูหน้าต่าง หลังคาลดชั้น ด้านหน้า 3 ชั้น ด้านหลัง 2 ชั้น ผืนหลังคา 2 ตับ ช่อฟ้า ป้านลม โครงสร้างของวิหารทั้งขื่อคานเสาเขียนลายทอง หน้าบันผนังด้านยาวเป็น ฝาย้อย คือ ทำด้วยไม้เข้าเดือยเป็นแผง ปิดลงมาประมาณครึ่งเสา ฝาด้านในเขียนภาพและลวดลายตกแต่ง ห้องท้ายวิหารก่อผนังทึบ ด้านทิศใต้ของห้องที่สามและห้องที่สี่ ก่อผนังเจาะช่องแสง เพื่อกันฝนสาด ห้องท้ายวิหารเป็นที่ตั้งของมณฑปประดิษฐานพระประธาน มณฑปทรงปราสาท หรือเรียกว่า โขงพระเจ้า งดงามด้วยปูนปั้นและลวดลายประดับ ปัจจุบันวิหารจามเทวีได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน และเป็นสถาปัตยกรรมด้านอนุรักษ์ดีเด่นจากสมาคมสถาปนิกสยาม เมื่อ พ.ศ. 2543

คลังภาพ

• 
  พระวิหารพระแม่เจ้าจามเทวี
• 
  โขงพระประธานในพระวิหาร