ภาษาอาหรับยิวแบกแดด
ภาษาอาหรับยิวแบกแดด | |
---|---|
ประเทศที่มีการพูด | อิสราเอล, อิรัก |
จำนวนผู้พูด | (no estimate available) |
ตระกูลภาษา | |
ระบบการเขียน | อักษรอาหรับ อักษรฮีบรู |
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | – |
ภาษาอาหรับยิวแบกแดด (อังกฤษ: Baghdad Jewish Arabic; อาหรับ: عربية يهودية بغدادية, עַרָבִּיָּה יְהוּדִיַּה בַּגדָאדִיַּה) เป็นสำเนียงของภาษาอาหรับที่พูดโดยชาวยิวในแบกแดดและเมืองอื่นๆทางภาคใต้ของอิรัก ต่างจากสำเนียงของชาวยิวที่อยู่ทางภาคเหนือของอิรัก เช่น โมซูลและอานา สำเนียงแบกแดดและสำเนียงอิรักเหนือจัดเป็นสำเนียงย่อยของภาษาอาหรับอิรักของชาวยิว
การจัดจำแนก[แก้]
ภาษาอาหรับยิวแบกแดดคล้ายกับสำเนียงอิรักเหนือและสำเนียงในซีเรียแต่ต่างจากภาษาอาหรับแบกแดดที่พูดโดยชาวมุสลิม คาดกันว่าภาษาอาหรับยิวแบกแดดและภาษาอาหรับเมโสโปเตเมียเหนือเป็นสำเนียงดั้งเดิมในเมโสโปเตเมีย ส่วนสำเนียงของชาวมุสลิมนั้นมาจากสำเนียงของชาวเบดูอิน ภาษาอาหรับยิวแบกแดดมีส่วนที่มาจากภาษาอราเมอิกเช่นเดียวกับภาษาอาหรับเมโสโปเตเมียเหนือและภาษาอาหรับซีเรีย
ประวัติ[แก้]
ชาวยิวแบกแดดอพยพมาจากภาคเหนือของอิรักในช่วงที่ชาวมองโกลเข้ามาปกครองเมื่อราว พ.ศ. 1801 ส่วนใหญ่มาจากโมซูลและอเลบโป ชาวยิวแบกแดดจะพูดสำเนียงแบกแดดในหมู่ของตนและพูดสำเนียงของชาวมุสลิมเมื่อติดต่อกับชาวมุสลิม ภาษานี้ยังใช้ในหมู่ชาวยิวแบกแดดที่ไปตั้งรกรากที่อื่นระหว่างพุทธศตวรรษที่ 23-25 ที่บอมเบย์ กัลกัตตา สิงคโปร์ฮ่องกง แมนเชสเตอร์ และอื่นๆ เมื่อมีการอพยพชาวยิวในอิรักไปอิสราเอล อิสราเอลจึงกลายเป็นศูนย์กลางของผู้พูดภาษาอาหรับยิวแบกแดด
อักขรวิธี[แก้]
ชาวยิวในแบกแดดเขียนภาษาอาหรับ-ยิวที่มีความแตกต่างจากภาษาพูดและใช้อักษรฮีบรู[1] โดยมีึัมภีร์ทางศาสนาจำนวนหนึ่งที่เขียนด้วยภาษานี้ เช่น คัมภีร์ไบเบิลฉบับแปล กับ กอนูนุนนิซาอ์ (قانون النساء ของฮาคัม โยเซฟ ฮัยยิม
ตารางข้างล่างแสดงวิธีการอธิบายตัวอักษรของครูในแบกแดดจนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้:[2]
อักษร | รายละเอียด | ||
---|---|---|---|
א | 'ábu 'áġbaʿ ġūs | 'alēf | |
มีสี่หัว | |||
ב | ġazūna | bē | |
เป็นช่อง | |||
ג | 'ábu jənḥ | gimāl | |
มีปีก | |||
ד | nájaġ | dāl | |
ขวานเล็ก | |||
ה | ġə́jla məqṭūʿa | hē | |
อักษรขาขาด | |||
ו | 'ə́bġi | wāw | |
เข็ม | |||
ז | dəmbūs | zān | |
หมุด | |||
ח | 'əmm ġəjeltēn ṣāġ | ḥēṯ | |
มีสองขาสมบูรณ์ | |||
ט | ġə́jla b-báṭna | ṭēṯ | |
ขาอักษรอยู่ในท้อง | |||
י | 'ə́xtak lə-zġayyġi | yōd | |
น้องสาวของคุณ | |||
כ | ġazūna mdáwwġa | kāf | |
ช่องกลม | |||
ל | l-jámal | lamād | |
อูฐ | |||
מ | ġāsa zbibāyi | mīm | |
หัวเป็นลูกเกด | |||
נ | čəngāl | nūn | |
ตะขอ | |||
ס | mdáwwaġ | səmmāx | |
วงกลม | |||
ע | 'ábu ġasēn | ʿān | |
มีสองหัว | |||
פ | b-ṯə́mma zbibāyi | pē | |
มีลูกเกดในปาก | |||
צ | ġasēn w-mə́ḥni | ṣād | |
สองหัวและงอ | |||
ק | ġə́jlu ṭwīli | qōf | |
อักษรขายาว | |||
ר | məčrūx | rōš | |
โค้ง | |||
ש | 'ábu tláṯ-ġūs | šīn | |
มีสามหัว | |||
ת | ġə́jla məʿġūja | tā | |
อักษรขางอ | |||
ﭏ | sálām | 'alēf-lamād | |
สลาม (ศันติ) |
สัทวิทยา[แก้]
ภาษาอาหรับยิวแบกแดดยังคงรักษาหน่วยเสียงของภาษาอาหรับคลาสสิกไว้ได้ เช่น /q/ ในภาษาอาหรับคลาสสิกยังคงเป็น /q/ ในภาษาอาหรับยิวแบกแดด และภาษาอาหรับแบกแดดของชาวคริสต์ แต่จะกลายเป็น /g/ ในสำเนียงของชาวมุสลิม
พยัญชนะ[แก้]
ริมฝีปาก | ฟัน | หลัง- ปุ่มเหงือก |
เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | ลิ้นไก่ | ผนังคอ | เส้นเสียง | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เรียบ | velarized | เรียบ | velarized | ||||||||
นาสิก | m | (mˠ) | n | (nˠ) | |||||||
ระเบิด | ไม่ก้อง | p | t | tˠ | k | q | ʔ | ||||
ก้อง | b | (bˠ) | d | ɡ | |||||||
กักเสียดแทรก | ไม่ก้อง | t͡ʃ | |||||||||
ก้อง | d͡ʒ | ||||||||||
เสียดแทรก | ไม่ก้อง | f | θ | x | ħ | h | |||||
ก้อง | (v) | ð | ðˠ | ɣ | ʕ | ||||||
เปิด | w | j | |||||||||
ข้างลิ้น | l | (lˠ) | |||||||||
รัว | r |
สระ[แก้]
หน้า | หลัง | |
---|---|---|
iː i | u uː | |
ə | ||
eː e | o oː | |
a aː |
อ้างอิง[แก้]
ข้อมูล[แก้]
- Blanc, Haim. Communal Dialects in Baghdad: Harvard 1964.
- Kees Versteegh, et al. Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics: Brill 2006.
- Mansour, Jacob. The Jewish Baghdadi Dialect: Studies and Texts in the Judaeo-Arabic Dialect of Baghdad: The Babylonian Jewry Heritage Centre 1991.
- Abū-Haidar, Farīda (1991). Christian Arabic of Baghdad. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 9783447032094.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- Jewish Baghdadi recordings
- Baghdadi Jewish Arabic-Hebrew dictionary เก็บถาวร 2020-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (In Hebrew)