ผู้ใช้:ZeroSixTwo/กระบะทราย3
 | หน้านี้เป็นของวิกิพีเดียภาษาไทย เป็นมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางซึ่งผู้ใช้ทุกคนควรถือปฏิบัติ แม้ควรปฏิบัติโดยใช้สามัญสำนึกด้วยและมีข้อยกเว้นบางอย่าง การปรับแก้นโยบายควรสะท้อนการเห็นพ้องต้องกัน หากมีข้อสงสัยควรอภิปรายในหน้าคุยก่อน |
 | สรุปหน้านี้: Do not create categories for every single verifiable fact in articles. This only makes the category system more crowded and less easy to navigate. |
แม่แบบ:Broader2 Categorization is a Wikipedia feature used to group pages for ease of navigation, and correlating similar information. However, not every verifiable fact (or the intersection of two or more such facts) in an article requires creating an associated category. For some article topics, this could potentially result in hundreds of categories, most of which aren't particularly relevant. This may also make it more difficult to find any particular category for a specific article. Such overcategorization is also known as "category clutter".
To address these concerns, this page lists types of categories that should generally be avoided. Based on existing guidelines and previous precedent at Wikipedia:Categories for discussion, such categories, if created, are likely to be deleted.
คุณลักษณะที่ไม่เป็นการนิยาม[แก้]
เป้าหมายหลักประการหนึ่งของระบบการจัดหมวดหมู่คือเพื่อจัดหมวดหมู่บทความตามคุณลักษณะที่นิยามบทความนั้น:
การจัดหมวดหมู่ตามคุณลักษณะที่ไม่เป็นการนิยามนั้นควรหลีกเลี่ยง บางครั้งการคาดเดาว่าคุณลักษณะประการหนึ่ง "นิยาม" บทความนั้นหรือไม่นั้นเป็นเรื่องยาก ไม่มีคำนิยามที่ตายตัวที่สามารถใช้ได้กับทุกสถานการณ์ อย่างไรก็ตาม คำแนะนำหรือหัวใจสำคัญเหล่านี้อาจจะเป็นประโยชน์:
- คุณลักษณะที่นิยามคือคุณลักษณะที่ซึ่งแหล่งข้อมูลทุติยภูมิที่เชื่อถือได้ระบุอ้างถึงหัวเรื่องของบทความในลักษณะความเรียงอยู่เสมอ เช่น "หัวเรื่องเป็น (คำนาม) ที่ (คำวิเศษณ์) ..." เป็นต้น ถ้าตัวอย่างในลักษณะนี้พบได้มาก คำนาม และ คำวิเศษณ์ นั้นอาจจะถือได้ว่า "นิยาม" หัวเรื่องนั้น
- ถ้าคุณลักษณะประการนั้นไม่เหมาะที่จะกล่าวถึงในส่วนนำของบทความ คุณลักษณะนั้นอาจจะไม่เป็นการนิยาม
- ถ้าคุณลักษณะประการนั้นเข้าข่ายการจัดหมวดหมู่มากเกินไปที่ระบุในหน้านี้ คุณลักษณะนั้นอาจจะไม่เป็นการนิยาม
ผู้ใช้มักจะสับสนระหว่างเงื่อนไขของความโดดเด่น การพิสูจน์ยืนยันได้ และ "การนิยาม" ความโดดเด่นเป็นการพิจารณาว่าหัวเรื่องควรจะมีหน้าบทความของตัวเองหรือไม่ การพิจารณาความโดดเด่นนี้จะใช้ร่วมกับการพิจารณาการพิสูจน์ยืนยันได้เพื่อที่จะตัดสินใจว่าข้อมูลดังกล่าวนี้ควรจะระบุไว้ในหน้าบทความหรือไม่ การนิยามเป็นการพิจารณาว่าควรจะสร้างหมวดหมู่ขึ้นมาสำหรับคุณลักษณะของหัวเรื่องนั้นหรือไม่ โดยทั่วไปแล้ว การพิจารณาว่าคุณลักษณะนั้นโดดเด่นพอนั้นสามารถแสดงให้เห็นชัดเจนได้ง่ายกว่าการพิจารณาว่าคุณลักษณะนั้นนิยามหัวเรื่องหรือไม่ ในกรณีที่คุณลักษณะประการหนึ่งพิสูจน์ยืนยันได้และโดดเด่นเพียงพอแต่ไม่เป็นการนิยาม หรือมีข้อกังขาเกิดขึ้น การสร้างหน้ารายชื่อหรือรายการมักจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
ชื่อหมวดหมู่ควรจะคลุมเครือให้น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อไม่ให้บทความที่ไม่ตรงตามนิยามถูกเพิ่มเข้ามา ถ้าหมวดหมู่ย่อยที่คุณกำลังจะสร้างไม่มีบทความหลัก หมวดหมู่นั้นก็อาจจะไม่เป็นการนิยามก็ได้ ตัวอย่างของชื่อหมวดหมู่เช่น
- แพทย์ แทนที่จะเป็น บุคคลที่มีทักษะทางเวชกรรม
- Quadcopters instead of Fast-moving drones
- Fiction about robots instead of Robots in fiction
In disputed cases, the categories for discussion process may be used to determine whether a particular characteristic is defining or not. For example, there is consensus that places should not be categorized as established in the year of the earliest surviving historical record of the place.
คุณลักษณะเกร็ด[แก้]
- ตัวอย่างจากวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ: เกมเมอร์ผู้มีชื่อเสียง, กษัตริย์ผู้ทรงมีพระเกศาสีแดง, คนหัวล้าน, คนผมแดงผู้มีชื่อเสียง, การเสียชีวิตแบ่งตามอายุที่เสียชีวิต
หลีกเลี่ยงการจัดหมวดหมู่บทความตามคุณลักษณะที่ไม่เกี่ยวข้องกับความโดดเด่นของหัวเรื่อง
ในกรณีของบทความชีวประวัติ โดยทั่วไปจะจัดหมวดหมู่ตามคุณลักษณะสำคัญเช่นอาชีพ รากเหง้า และความสำเร็จที่สำคัญ เป็นต้น ในทางตรงกันข้าม รสนิยมอาหาร สถานที่ท่องเที่ยวที่ชอบ หรือจำนวนรอยสักที่มีนั้นอาจจะถือได้ว่าเป็นเกร็ดความรู้ ซึ่งแม้ว่าอาจจะระบุในบทความได้ แต่ก็อาจจะไม่เหมาะสำหรับจัดหมวดหมู่ตาม โดยทั่วไปแล้ว ถ้าข้อมูลใดสามารถละไว้ไม่เขียนในบทความได้ ก็อาจจะถือได้ว่าเป็นคุณลักษณะเกร็ด
นอกจากนี้ พึงหลีกเลี่ยงการจัดหมวดหมู่ตามข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการเสียชีวิต เช่นสิริอายุเมื่อเสียชีวิต สถานที่เสียชีวิต หรือการมีผลงานที่ยังไม่ได้เผยแพร่ก่อนเสียชีวิต เป็นต้น
เงื่อนไขที่เป็นอัตวิสัย[แก้]
- ตัวอย่างจากวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ: คนอ้วน, นักแสดงเกินวิสัย, นักดนตรีปริศนา, ชาวแคนาดาที่ยอดเยี่ยม, สงครามที่ฝรั่งเศสเป็นฝ่ายแพ้, บุคคลที่เหยียดเชื้อชาติ
คำวิเศษณ์ที่สื่อถึงเงื่อนไขที่เป็นอัตวิสัย คลุมเครือ หรือไม่เป็นกลางไม่ควรใช้เป็นชื่อหมวดหมู่ ตัวอย่างเช่นคำวิเศษณ์ที่บรรยายเชิงอัตวิสัย (โด่งดัง เป็นที่นิยม โดดเด่น ยอดเยี่ยม สำคัญ เป็นต้น) หรือคำวิเศษณ์ที่อ้างถึงขนาดโดยสัมพัทธ์ (ใหญ่ เล็ก สูง เตี้ย เป็นต้น) ระยะโดยสัมพัทธ์ (ใกล้ ไกล เป็นต้น) หรือลักษณะส่วนตัว (สวย ชั่วช้า เป็นมิตร โลภ ซื่อสัตย์ ฉลาด แก่ ขี้เหร่ หนุ่ม เป็นต้น)
เงื่อนไขที่ขาดเหตุผลเฉพาะ[แก้]
- ตัวอย่างจากวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ: เขตพื้นที่การศึกษาในรัฐเพนซิลเวเนียที่มีคะแนนสอบมาตรฐานของรัฐสูงที่สุด 7% แรก, สถานที่ที่รายได้ต่อหัวของประชากรสูงกว่า 30,000 ดอลลาร์, ตอนที่ 100
ไม่มีเหตุผลจำเป็นใดที่จะต้องเลือก "7%", "30,000 ดอลลาร์" หรือ "ตอนที่ 100" เพื่อใช้เป็นเงื่อนไขพิจารณาจัดบทความเข้าหมวดหมู่ ในทำนองเดียวกัน เขตพื้นที่การศึกษาที่มีนักเรียน 3,800 คนก็ไม่ได้ต่างจากเขตพื้นที่การศึกษาที่มีนักเรียน 4,100 มากนัก ข้อมูลลักษณะนี้ควรจัดแสดงในรูปรายการหรือรายชื่อ ซึ่งอาจจะอยู่ในหน้าบทความที่มีอยู่แล้วหรือแยกออกมาเป็นหน้าบทความใหม่ก็ได้ เช่น "รายชื่อเขตพื้นที่การศึกษาใน (พื้นที่) เรียงตามขนาด" พึงระลึกว่าตารางในวิกิพีเดียสามารถตั้งค่าให้เรียงลำดับคอลัมน์ใดก็ได้ที่ต้องการอยู่แล้ว
หมวดหมู่ย่อยแบ่งตามปีหรือช่วงเวลา[แก้]
- ตัวอย่างจากวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ: นักการเมืองอเมริกันในศตวรรษที่ 20, บุคคลที่เกิดเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน, แนชันนัลลีกออลสตาร์ 1971, ผู้นำทางศาสนาใน ค.ศ. 1852, ภาพยนตร์ที่มีฉากใน 10 สหัสวรรษก่อนคริสตกาล
การจัดหมวดหมู่ตาม แบ่งตามปี (หรือกลุ่มปี เช่นแบ่งตามทศวรรษ แบ่งตามศตวรรษ หรือแม้แต่แบ่งตามช่วงเวลาในประวัติศาสตร์) ไม่ถือว่าเป็นการแบ่งหมวดหมู่ย่อยโดยขาดเหตุผลเฉพาะ
อย่างไรก็ตาม พึงหลีกเลี่ยงการสร้างหมวดหมู่ย่อย แบ่งตามปี ที่มีบทความจำนวนน้อย (see also #NARROW) ในสถานการณ์ลักษณะนี้ให้พิจารณาสร้างหมวดหมู่ย่อยตามหน่วยเวลาที่ใหญ่กว่านั้น เช่น แทนที่จะสร้างหมวดหมู่ย่อย แบ่งตามปี ให้สร้างหมวดหมู่ย่อย แบ่งตามทศวรรษ แทน แล้วจึงสร้างหมวดหมู่ย่อย by decade categories by year only when necessary. This applies to any time period, like months to years; or years or decades, to centuries.
Similarly, If two or more by year categories have a large #OVERLAP, (for example, because many athletes participate in multiple all-star games, or because religious leadership does not usually change from year to year), it is generally better to (up)merge to the (non-year) parent category of the topic, and then diffuse as appropriate.
In addition, people are categorized by time period only if their activity in that time period is a #DEFINING characteristic.
For example:
- a writer who lived from 1850 to 1910 and wrote their only work in 1908 should be categorized under Category:20th-century writers. They did no notable writing in the 19th century, so should not be included in Category:19th-century writers
- an English soldier born in 1590 and notable for military service in the 1620s should not be categorized in Category:People of the Tudor period, since their defining characteristic relates to years after the Tudor period ended in 1603.
While people may be categorized by the year of their birth and year of death, do not categorize people by day or month of birth or death. (See also list of CFD examples here.)
When categorizing by time period, clearly state the inclusion criteria at the top of the category. For example, This category is for politicians who were active in the 19th century is not the same as This category is for politicians who were born in the 19th century.
Intersection by location[แก้]
- Examples: Roman Catholic bishops of Ohio, Quarterbacks from Louisiana, Male models from Dallas, Texas
Categorizing by the geographic boundary of a polity, can be a way to divide subjects into regions that are directly-related to the subjects' characteristics. And location may be used as a way to diffuse a large category into subcategories. For example, Category:American writers by state.
However, avoid sub-categorizing subjects by location if that location does not have any relevant bearing on the subjects' other characteristics. For example, quarterbacks' careers are not defined merely by the specific state that they once lived in (unless they played for a team within that state).
People should not be categorized by place of residence, if the person has never resided in that place. The place of residence of parents and relatives is never #DEFINING and rarely notable.
And while the place of a person's birth may seem significant from the perspective of local studies, is rarely defining from the perspective of the individual. Nationality is reflected by the occupation category, not country or county or city of residence. The place of death is not normally categorized - consider using a list if this relates to a specific place or event. If it is relevant to identify the place of burial (either from the perspective of the person or the burial place), then someone buried in a less notable cemetery, or in a place with just a few notable burials, should be recorded in a list within the article about the burial place. However, if the burial place is notable in its own right and has too many other notable people to list, then such burials may be categorized.
Narrow intersection[แก้]
- Example: Sportsmen from Brisbane, Roads in Ukraine by Oblast, Triathletes from Leeds, American people of Hungarian descent by occupation
Categories which intersect two (or more) topics or characteristics can result in very narrow categories with few members. Such categories should only be created when both parent categories are large enough for diffusion to be an option, and when similar intersections can be made for related categories. A common way to address such narrow categorization is to selectively "Up-Merge" the contents of the category to its parent categories.
- For example, if an article is in category "A" and in category "B" - a category A and B does not necessarily need to be created for this article.
- Similarly, while an article in categories A, B, and C could potentially be placed in categories "A and B", "B and C", and "A and C" - creating a "triple intersection" of category A, B, and C, should generally be avoided.
Miscellaneous categories[แก้]
- Examples: People of the Moravian Church miscellaneous, Brass bands of other countries, Uncategorised songs
It is not necessary to completely empty every parent category into sub-categories. So do not categorize articles into "miscellaneous", "other", "not otherwise specified" or "remainder", categories. Such articles will have little in common. If there are some articles that don't fit appropriately into any of the sub-categories, then leave the articles in the parent category.
Mostly overlapping or duplicative[แก้]
- Examples: Church History, Climate change denial, German expatriates in Tanzania, Crime history nominations
If a category is mostly duplicative or overlapping with another category (such as the coverage of "crime" and "crime history"), or if two categories' names are similar enough to have nearly identical inclusion criteria (such as "denial", and "skepticism"), it is generally better to merge the subjects to a single category, and re-categorize any articles or categories which might no longer meet the criteria of the unified target category.
It might also be appropriate to create lists to provide clarity and to detail the each of the instances.
[แก้]
Avoid categorizing by a subject's name when it is a non-defining characteristic of the subject, or by characteristics of the name rather than the subject itself.
For example, a category for unrelated people who happen to be named "Jackson" would be inappropriate. However, categorization may be appropriate if the categorized subjects are directly-related. For example, a category grouping articles directly-related to a specific Jackson family, such as Category:Jackson family (show business).
When considering grouping subjects that share a name, a disambiguation page might be a possible alternative solution.
By being associated with[แก้]
- Examples: People associated with John McCain, People associated with Pope Pius XI, People associated with Madonna, People associated with the hippie movement, films associated with Generation X, places associated with The Beatles, or hospitals and medical institutions associated with the 2019–20 coronavirus pandemic
The problem with saying that something is "associated" with something else, is that it can be a #SUBJECTIVE and vague determination. As can be determining what degree or nature of "association" with a particular subject is necessary to qualify for inclusion in such a category, the threshold of which may fail #ARBITRARY.
However, it may be appropriate to have categories whose title clearly conveys a specific and defined relationship to a specific subject, such as Category:Obama family or Category:Obama administration personnel.
By opinion or preference of an issue or topic[แก้]
- Example: Cat lovers, Iraq liberation opposition, Star Trek fans
Avoid categorizing people by their personal opinions, even if a reliable source can be found for the opinions. This includes supporters or critics of an issue, personal preferences (such as liking or disliking green beans), and opinions or allegations about the person by other people (e.g. "alleged criminals").
Please note, however, the distinction between holding an opinion and being an activist, as the latter may be a defining characteristic (see Category:Activists).
Potential candidates and nominees[แก้]
- Example: Potential 2008 Republican U.S. Presidential Candidates (deleted in November 2006)
Wikipedia is not a crystal ball. A candidate not yet nominated for public office, the possible next CEO of a certain corporation, a potential member of a sports team, an actor on the short list to play a role, or an award nominee (just to name a few examples) should not be grouped by category. Lists may sometimes be appropriate for such groupings, especially after the passage of the events to which they relate.
Award recipients[แก้]
- Example: Category:MTV Movie Award winners, Category:Honorary citizens of Berlin, Category:People who have received honorary degrees from Harvard University
A category of award recipients should exist only if receiving the award is a #DEFINING characteristic for the large majority of its notable recipients. And a recipient of an award should be added to a category of award recipients only if receiving the award is a defining characteristic of the recipient.
Per Wikipedia:Categories, lists, and navigation templates, the existence of lists and categories is determined by separate criteria. So regardless of whether a category is created, a list of the recipients may be created (presuming that the list meets the notability criteria). If both a category and a list are viable on the same topic, such a list may make a suitable main article for the category, indicated with the {{Cat main}} template.[1]
Published list[แก้]
- Example: Rolling Stone's 500 Greatest Albums
Books, magazines, websites, and other such publications, regularly publish lists of the "top 10" (or some other number) in any particular field. Such lists tend to be #SUBJECTIVE and may be somewhat arbitrary. Some particularly well-known and unique lists such as the Billboard charts may constitute exceptions, although creating categories for them may risk violating the publisher's copyright or trademark.
Venues by event[แก้]
- Example: WrestleMania venues, Republican National Convention venues, Democratic National Convention venues
Avoid categorizing locations by the events or event types that have been held there, such as arenas that have hosted specific sports events or concerts, convention centers that have hosted specific conventions or meetings, or cities featured in specific television shows that film at multiple locations.
Likewise, avoid categorizing events by their hosting locations. Many notable locations (e.g. Madison Square Garden) have hosted so many sports events and conventions over time that categories listing all such events would not be readable.
However, categories that indicate how a specific facility is regularly used in a specific and notable way for some or all of the year (such as Category:National Basketball Association venues) may sometimes be appropriate.
Performers by performance[แก้]
Avoid categorizing performers by their performances. Examples of "performers" include (but are not limited to) actors/actresses (including pornographic actors), comedians, dancers, models, orators, singers, etc.
This includes categorizing a production by performers' performances. For example, just as we shouldn't categorize a performer by action or appearance, we shouldn't categorize a production by a performer's action or appearance in that production.
Performers by action or appearance[แก้]
- Examples: Actresses who have appeared veiled, Anal porn actress, Musicians who play left-handed, Saxophonists who are capable of circular breathing
Avoid categorizing performers by some action they may have performed (such as a "pirouette", a "runway walk", a "spit take", a "sword fight", "anal sex", etc.); some method of performance (such as while standing on their head, left-handed, etc.); or how they may have chosen to appear (such as bald, veiled, etc.)
Performers by role or composition[แก้]
- Performers who have portrayed <character name>
- Performers who have portrayed <a type of character>
- Performers who have performed <a specific work>
- Examples: American dramatic actors, Actors that portrayed heroes or villains, Jim Steinman artists, Actresses who portrayed Lois Lane, Batman actors, Actors who have played serial killers, Actors who have played gay characters, Actors who played HIV-positive characters, Actors who have played the President of the United States, and Actors who have played Doctor Who.
Avoid categories which categorize performers by their portrayal of a role. This includes:
- Portraying a specific character (such as Hamlet or Batman), including characters based upon real people from history or legend (such as King Arthur or Steve Jobs), and also non-human characters (such as Lassie or Kermit the Frog)
- Portraying, impersonating, or doing an "impression" of, a celebrity or politician. (This does not currently include notable tribute acts.)
- Portraying a "type" of character (such as dead, female, gay, homeless, queen, old, president, religious, Scottish, wealthy, etc.) This also includes archetypes, stereotypes, and stock characters.
- Performing a specific work (such as Amazing Grace, "Waltz of the swans" from Swan Lake, "To be or not to be" from Hamlet (the play), "Why did the chicken cross the road?" (a joke), etc.).
This also includes voicing or dubbing characters, both in live-action (such as Darth Vader or Ultraman) or in animation (such as Bugs Bunny or Donald Duck), even if the "voice" in question is animal sounds or other specific sound effects.
Similarly, avoid categorizing artists based on producers, film directors or other artists they have worked with (such as "George Martin musicians" or "Steven Spielberg actors"). Performers are defined by their body of work, not by the people they have #ASSOCIATED with professionally. For example, Tom Hanks is distinguished by his performances as an actor, not by the fact that he has appeared in Steven Spielberg's films.
Performers by production or performance venue[แก้]
- Performers who have performed at <location>
- Performers who have performed on <production>
- Examples: Artists who played Coachella, Saturday Night Live musical guests, Ozzfest performers, Celebrity Poker Showdown players, Entertainers who performed for troops during the Vietnam War, and Actors by series
Avoid categorizing performers by an appearance at an event or other performance venue. This also includes categorization by performance—even for permanent or recurring roles—in any specific radio, television, film, or theatrical production (such as The Jack Benny Program, M*A*S*H, Star Wars, or The Phantom of the Opera).
Note also that performers should not be categorized into a general category which groups topics about a particular performance venue or production (e.g. Category:Star Trek), when the specific performance category would be deleted (e.g. Category:Star Trek script writers).
- See also #Venues by event.
Role or composition by performer[แก้]
- <Characters> who have been portrayed by a specific performer
- <Types of characters> which have been portrayed by a specific performer
- <Works> which have been portrayed by a specific performer
- Examples: Fictional characters by actor, Characters portrayed by Johnny Depp, Characters Portrayed by Leslie Nielsen, Fictional characters portrayed by Peter Dinklage, Fictional characters portrayed by Christopher Lee, Films by star, Films starring Jim Carrey
Avoid categorizing characters or specific works by the performers who have portrayed them or appeared in them. A typical film or television series has many actors in various roles, so categorizing by actor results in needless clutter. Similarly, some roles, particularly animated ones like Woody Woodpecker and historical/mythological figures like Hercules, have been performed by multiple actors, and being performed by a particular actor is seldom a defining trait for such roles.
Notes[แก้]
See also[แก้]
- m:Help:Sorting and Help:Sortable tables
- Wikipedia:Category intersection – one of several open feature requests which seek to be an alternative way to address overcategorization.