กุฎีเจริญพาศน์
กุฎีเจริญพาศน์ | |
---|---|
Imam Barah Charoenpasana | |
ข้อมูลทั่วไป | |
สถาปัตยกรรม | ขนมปังขิง (ผสมผสานระหว่างไทย-ตะวันตก) |
เมือง | ถนนอิสรภาพ แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร |
ประเทศ | ประเทศไทย |
เริ่มสร้าง | พ.ศ. 2328 |
การออกแบบและการก่อสร้าง | |
ผู้พัฒนาโครงการ | พระยาจุฬาราชมนตรี (อากาหยี่) |
กุฎีเจริญพาศน์, กุฎีล่าง, กุฎีกลาง หรือ มัสยิดฮุซัยนียะฮ์[1] เป็นอิมามบาระฮ์ชีอะฮ์แห่งหนึ่งตั้งอยู่ริมคลองบางหลวง ถนนอิสรภาพ แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร
ประวัติ[แก้]
กุฎีเจริญพาศน์ เดิมเรียกว่า กุฎีล่าง สร้างโดยพระยาจุฬาราชมนตรี (อากาหยี่) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ถือเป็นกุฎีแห่งที่สองของกรุงรัตนโกสินทร์ ส่วนกุฎีแห่งแรกคือกุฎีหลวง ซึ่งสร้างในรัชกาลเดียวกัน[2] บุรพชนของชาวชีอะฮ์เชื้อสายเปอร์เซียในบริเวณกุฎีนี้มาจากเมืองโกม ประเทศอิหร่าน[3] ถือเป็นสถานที่ตั้งถิ่นฐานอันเก่าแก่และในปัจจุบันก็ยังมีผู้สืบเชื้อสายอาศัยอยู่หนาแน่นกว่าที่อื่น ๆ[4]: 153 ด้วยมีมัสยิดอีกสองแห่งที่อยู่ใกล้เคียงคือมัสยิดผดุงธรรมอิสลามและมัสยิดดิลฟัลลาห์ ด้วยเหตุนี้กุฎีล่างจึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า "กุฎีกลาง" เพราะตั้งอยู่ระหว่างมัสยิดทั้งสอง และด้วยที่เป็นชุมชนชีอะฮ์ขนาดใหญ่ ผู้คนจึงเรียกชุมชนมุสลิมนี้อย่างรวม ๆ ว่า "พวกสามกะดีสี่สุเหร่า"[5]
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการสร้างสะพานเจริญพาศน์ 33 ในวโรกาสที่พระองค์มีพระชนมายุครบ 33 พรรษา จึงได้ตั้งชื่อสะพานดังกล่าว[6] เมื่อสะพานแล้วเสร็จ กุฎีล่างจึงเปลี่ยนมาใช้ชื่อทางการเป็น "กุฎีเจริญพาศน์" ตามชื่อสะพานมาจนถึงปัจจุบัน[5][7]
สถาปัตยกรรม[แก้]
กุฎีเจริญพาศน์ เป็นเรือนมนิลาประดับด้วยไม้ฉลุ มีศิลปะแบบขนมปังขิง[2] หลังคาประดับกระเบื้องโมเสกสีสันสดใส[8]
พิธีแห่เจ้าเซ็น[แก้]
เมื่อถึงเดือนมะหะหร่ำ จะมีพิธีที่ไทยเรียกว่า "พิธีเจ้าเซ็น" หรือ "แห่เจ้าเซ็น" ที่กระทำในสิบวันแรกของเดือน เพื่อระลึกถึงอิหม่ามฮุเซ็น หลานของนบีมุฮัมมัด ที่ถูกสังหารที่กัรบะลาอ์ ในพิธีจะมีการแห่ตุ้มบุด หรือ โต๊ะราบัด ซึ่งคือเครื่องจำลองคานหามบรรจุศพอิหม่ามฮุเซ็นมาแห่ และมีการแสดงความเสียใจด้วยการทุบอก เรียกว่า มะต่ำ พร้อมกับการขับโศลกเรียกว่า มะระเสี่ย มีการสวมเครื่องแต่งกายด้วยผ้าคลุมสีขาวเรียกว่า กัฟฟาหนี่ ซึ่งแทนผ้าห่อศพอิหม่ามฮุเซ็น นอกจากนี้ยังมีการแห่แหนสิ่งที่รำลึกถึงการตายของอิหม่าม[9] รวมทั้งมีการเดินลุยไฟ[3]และการควั่นหัวเพื่อแสดงศรัทธา[6][4]: 116
ช่วงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ได้มีหมายรับสั่งให้นำพิธีกรรมดังกล่าวไปถวายให้ทอดพระเนตรในพระบรมมหาราชวังหน้าพระที่นั่งพุทไธศวรรย์ติดต่อกันถึงสองปี (ในปี พ.ศ. 2358 และ พ.ศ. 2359) และมีพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ได้เสด็จชมพิธีดังกล่าวอยู่เสมอ ครั้งหลังสุดพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ, สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา ทอดพระเนตร ณ กุฎีเจริญพาศน์ เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2496[10]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "มุสลิมในธนบุรี". Aalulbayt. สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2020.[ลิงก์เสีย]
- ↑ 2.0 2.1 "กุฎีเจริญพาศน์". ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม. 30 ตุลาคม 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 กรกฎาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2015.
- ↑ 3.0 3.1 เสาวนีย์ จิตต์หมวด, รศ. (6 สิงหาคม 2005). "มุสลิมในธนบุรี". ประชาไท. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2015.
- ↑ 4.0 4.1 สุดารา สุจฉายา, บ.ก. (1999). นักเดินทาง...เพื่อความเข้าใจในแผ่นดิน : ธนบุรี. กรุงเทพฯ: สารคดี. ISBN 974-8211-87-8.
- ↑ 5.0 5.1 ภิมรพี ธุรารัตน์ (17 สิงหาคม 2015). "กุฎีเจริญพาศน์: สายสัมพันธ์ศาสนาและชุมชน". สารคดี. สืบค้นเมื่อ 8 กันยายน 2015.
- ↑ 6.0 6.1 วราห์ โรจนวิภาต. "สะพานเจริญพาศน์กับหลุมหลบภัย". มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 มีนาคม 2016. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2015.
- ↑ "ท่องเที่ยว 50 เขต ณ เขตบางกอกใหญ่" (PDF). Science Tech. 33 : 9. เมษายน–มิถุนายน 2011. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2015.
- ↑ สุภาวดี เจ๊ะหมวก (18 สิงหาคม 2015). "กุฎีเจริญพาศน์และมัสยิดต้นสน : โรงเรียนกวดศรัทธาของบรรดามุสลิมรุ่นเยาว์". สารคดี. สืบค้นเมื่อ 8 กันยายน 2015.
- ↑ ระลึกวันอาชูรอ พิธีแห่เจ้าเซ็นกุฎีเจริญพาศน์. Thai PBS News. 8 พฤศจิกายน 2014. สืบค้นเมื่อ 17 พฤษภาคม 2015.
- ↑ ธเนศ ช่วงพิชิต (2007). "วิถีความเชื่อ". ใน จักรพันธุ์ กังวาฬ; ธเนศ ช่วงพิชิต; อัมพร จิรัฐติกร; สุดารา สุจฉายา (บ.ก.). กรุ่นกลิ่นอารยธรรมเปอร์เซียในเมืองสยาม. กรุงเทพฯ: มติชน. p. 45. ISBN 978-974-02-0043-7.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ กุฎีเจริญพาศน์
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์