อำเภอโกสุมพิสัย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อำเภอโกสุมพิสัย
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Kosum Phisai
คำขวัญ: 
โกสุมพิสัยเมืองสะดืออีสาน ถิ่นฐานคนดี
วนอุทยานโกสัมพีลือเลื่อง องค์พระมิ่งเมืองศักดิ์สิทธิ์
งามจับจิตบึงกุย
แผนที่จังหวัดมหาสารคาม เน้นอำเภอโกสุมพิสัย
แผนที่จังหวัดมหาสารคาม เน้นอำเภอโกสุมพิสัย
พิกัด: 16°14′55″N 103°4′1″E / 16.24861°N 103.06694°E / 16.24861; 103.06694
ประเทศ ไทย
จังหวัดมหาสารคาม
พื้นที่
 • ทั้งหมด827.876 ตร.กม. (319.645 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด118,816 คน
 • ความหนาแน่น143.52 คน/ตร.กม. (371.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 44140
รหัสภูมิศาสตร์4403
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอโกสุมพิสัย ถนนศรีโกสุม ตำบลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม 44140
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

โกสุมพิสัย เป็นอำเภอที่มีพื้นที่มากที่สุดของจังหวัดมหาสารคาม มีประชากรมากเป็นอันดับ 2 รองจากอำเภอเมืองมหาสารคาม เป็นอำเภอเก่าแก่อำเภอของจังหวัด ถูกจัดตั้งขึ้นพร้อมกับเมืองวาปีปทุมและมีฐานะเป็นอำเภอตั้งแต่ปี พ.ศ. 2425 มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอยู่มากมาย เช่น วนอุทยานโกสัมพี แก่งตาด บึงบอน บึงกุย ลานหินร่อง สะดืออีสาน หาดวังโก เป็นต้น

ประตูทางเข้าวัดใต้โกสุม

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอโกสุมพิสัยมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

พระอุโบสถวัดใต้โกสุม
หมู่บ้านในตำบลหัวขวาง

ประวัติ[แก้]

หลักฐานเท่าที่ค้นพบ ท้องที่อันเป็นที่ตั้งอำเภอโกสุมพิสัย เป็นเพียงหมู่บ้านเล็ก ๆ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำชีทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัดมหาสารคาม ในอดีตบริเวณที่ตั้งอำเภอโกสุมพิสัย เป็นป่าใหญ่มีสัตว์ป่ามากมาย มีพรานป่า 2 คน ได้ล่าสัตว์ที่บริเวณป่าแห่งนี้และเกิดอิทธิฤทธิ์จากป่าไม่สามารถล่าสัตว์ได้ จนต้องปลูกหอขึ้นบวงสรวง ขอล่าสัตว์และได้สัตว์ตามที่ต้องการ ซึ่งหอที่ปลูกบวงสรวงมีลักษณะขวางตะวัน เมื่อมีหมู่บ้านเกิดขึ้น จึงเรียกว่า บ้านหอขวาง ต่อมามีผู้อพยพจากเมืองสุวรรณภูมิ (อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด) มาตั้งถิ่นฐานเพิ่มขึ้นเพราะความอุดมสมบูรณ์

ครั้นต่อมา พ.ศ. 2425 ความเจริญก้าวหน้าของบ้านหอขวาง ขยายอาณาเขตออกไปกว้างขวาง สมควรยกฐานะขึ้นเป็นเมือง พระยาดำรงธวัชบุรี เจ้าเมืองธวัชบุรี จึงมีใบบอกไปยังเมืองกรุงเทพมหานคร เพื่อทูลเกล้าถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมเครื่องราชบรรณาการ ดอกไม้เงิน ดอกไม้ทอง ซึ่งทำเป็นรูปดอกประคำป่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดยกฐานะบ้ำนหอขวางเป็นเมือง ขนานนามว่า เมืองโกสุมพิสัย แปลว่า เมืองแห่งดอกประคำป่า ต่อจากนั้นได้ตั้งให้ท้าวสุริโย (บุตรพระยาดำรงธวัชบุรี) เป็นเจ้าเมืองคนแรก มีราชทินนามว่าพระสุนทรพิพิธ พร้อมทั้งตั้งกรมการเมืองครบถ้วนปกครองประชาชน ต่อมาใน พ.ศ. 2443 ได้มีการแบ่งเขตการปกครองตามพระราชบัญญัติปกครองท้องถิ่นออกเป็นมณฑลจังหวัด อำเภอเมืองโกสุมพิสัย มีฐำนะเป็นอำเภอมีนายอำเภอคนแรกคือ พระสุนทรพิพิธ

  • วันที่ 11 พฤศจิกายน 2495 ตั้งตำบลวังยาว แยกออกจากตำบลแพง และตำบลเหล่า ตั้งตำบลหนองบัว แยกออกจากตำบลเขื่อน ตั้งตำบลยางน้อย แยกออกจากตำบลเขื่อน[1]
  • วันที่ 30 พฤษภาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลหัวขวาง ในท้องที่หมู่ 1,3,7 ตำบลหัวขวาง[2]
  • วันที่ 16 ธันวาคม 2501 ตั้งตำบลแก้งแก แยกออกจากตำบลหัวขวาง ตั้งตำบลเขวาไร่ แยกออกจากตำบลวังยาว และตำบลแพง[3]
  • วันที่ 25 มีนาคม 2506 โอนพื้นที่หมู่ 1,5,6,8,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลเขื่อน อำเภอโกสุมพิสัย ไปขึ้นกับตำบลเชียงยืน อำเภอเชียงยืน และโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3,4,5 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองบัว อำเภอโกสุมพิสัย ไปขึ้นกับตำบลกู่ทอง อำเภอเชียงยืน[4]
  • วันที่ 10 มกราคม 2510 ตั้งตำบลหนองเหล็ก แยกออกจากตำบลเหล่า[5]
  • วันที่ 29 กรกฎาคม 2523 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลหัวขวาง[6] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
  • วันที่ 23 กรกฎาคม 2530 ตั้งตำบลหนองบอน แยกออกจากตำบลหัวขวาง[7]
  • วันที่ 21 ตุลาคม 2531 ตั้งตำบลโพนงาม แยกออกจากตำบลแพง[8]
  • วันที่ 7 กันยายน 2533 ตั้งตำบลยางท่าแจ้ง แยกออกจากตำบลเขื่อน[9]
  • วันที่ 29 สิงหาคม 2534 ตั้งตำบลแห่ใต้ แยกออกจากตำบลยางน้อย[10]
  • วันที่ 20 สิงหาคม 2536 ตั้งตำบลหนองกุงสวรรค์ แยกออกจากตำบลเหล่า[11]
  • วันที่ 17 กันยายน 2536 ตั้งตำบลเลิงใต้ แยกออกจากตำบลแก้งแก[12]
  • วันที่ 12 กันยายน 2538 ตั้งตำบลดอนกลาง แยกออกจากตำบลวังยาว[13]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลหัวขวาง เป็นเทศบาลตำบลหัวขวาง[14] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 25 กรกฎาคม 2556 เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลตำบลหัวขวาง จังหวัดมหาสารคาม เป็นเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย[15]
  • วันที่ 16 กันยายน 2563 เปลี่ยนแปลงเขตองค์การบริหารส่วนตำบลโกสุมพิสัยกับเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย[16] โดยรับพื้นที่บางส่วนของหมู่ 10,13,23 ขององค์การบริหารส่วนตำบลโกสุมพิสัย เข้ามาในเขตเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอโกสุมพิสัยแบ่งพื้ นที่การปกครองออกเป็น 17 ตำบล 233 หมู่บ้าน ได้แก่

1. หัวขวาง (Hua Khwang) 24 หมู่บ้าน 10. เขื่อน (Khuean) 11 หมู่บ้าน
2. ยางน้อย (Yang Noi) 14 หมู่บ้าน 11. หนองบอน (Nong Bon) 11 หมู่บ้าน
3. วังยาว (Wang Yao) 12 หมู่บ้าน 12. โพนงาม (Phon Ngam) 12 หมู่บ้าน
4. เขวาไร่ (Khwao Rai) 20 หมู่บ้าน 13. ยางท่าแจ้ง (Yang Tha Chaeng) 10 หมู่บ้าน
5. แพง (Phaeng) 16 หมู่บ้าน 14. แห่ใต้ (Hae Tai) 19 หมู่บ้าน
6. แก้งแก (Kaeng Kae) 10 หมู่บ้าน 15. หนองกุงสวรรค์ (Nong Kung Sawan) 10 หมู่บ้าน
7. หนองเหล็ก (Nong Lek) 20 หมู่บ้าน 16. เลิงใต้ (Loeng Tai) 12 หมู่บ้าน
8. หนองบัว (Nong Bua) 10 หมู่บ้าน 17. ดอนกลาง (Don Klang) 11 หมู่บ้าน
9. เหล่า (Lao) 11 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอโกสุมพิสัยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 18 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลโกสุมพิสัย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหัวขวาง
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหัวขวาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวขวาง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลยางน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางน้อยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลวังยาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังยาวทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเขวาไร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขวาไร่ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลแพง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแพงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลแก้งแก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแก้งแกทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเหล็กทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัวทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเหล่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเหล่าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเขื่อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขื่อนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบอนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโพนงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนงามทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลยางท่าแจ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางท่าแจ้งทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลแห่ใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแห่ใต้ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกุงสวรรค์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกุงสวรรค์ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเลิงใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเลิงใต้ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลดอนกลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนกลางทั้งตำบล

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบรบือ อำเภอโกสุมพิสัย อำเภอกันทรวิชัย และอำเภอเมืองมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 69 (67 ง): 4056–4067. November 11, 1952.
  2. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (45 ง): (ฉบับพิเศษ) 47-48. May 30, 1956.
  3. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัย อำเภอวาปีปทุม และอำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี อำเภอพิชัย จังหวัดอุตตรดิตถ์ กับอำเภอวารินชำราบ อำเภอคำเขื่อนแก้ว อำเภอพิบูลมังษาหาร อำเภอเขื่องใน และอำเภอยะโสธร จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (107 ง): 3038–3051. December 16, 1958.
  4. ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอโกสุมพิสัย และอำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม พ.ศ. ๒๕๐๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (28 ง): (ฉบับพิเศษ) 21-23. March 25, 1963.
  5. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (3 ง): 43–46. December 10, 1967.
  6. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 97 (114 ง): 2548–2549. July 29, 1980.
  7. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัย และอำเภวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (140 ง): 5147–5153. July 23, 1987.
  8. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบรบือ และอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (171 ง): (ฉบับพิเศษ) 106-116. October 21, 1988.
  9. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองมหาสารคาม อำเภอบรบือ อำเภอเชียงยืนและอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (168 ง): (ฉบับพิเศษ) 98-113. September 7, 1990.
  10. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอวาปีปทุม และอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (151 ง): 8379–8387. August 29, 1991.
  11. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (115 ง): (ฉบับพิเศษ) 49-51. August 20, 1993.
  12. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัยและอำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (139 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-5. September 17, 1993.
  13. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่อำเภอบรบือและอำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (73 ง): 51–62. September 12, 1995.
  14. ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-12-20.
  15. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลตำบลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม เป็นเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 130 (ตอนพิเศษ 88 ง): 30. July 25, 2013.
  16. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลโกสุมพิสัย อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 137 (ตอนพิเศษ 212 ง): 11. September 16, 2020.
Stub icon

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อำเภอโกสุมพิสัย&oldid=10768485"