สถานีสามยอด

ระวังสับสนกับ สถานีสามย่าน

สามยอด BL30 PP23 Sam Yot
อาคารสถานีสามยอด ทางออก 1
ข้อมูลทั่วไป
ที่ตั้ง	ถนนเจริญกรุง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
พิกัด	13°44′50.1″N 100°30′04.8″E
เจ้าของ	การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
ผู้ให้บริการ	ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ (BEM)
สาย	สายสีน้ำเงิน   สายสีม่วง
ชานชาลา	2 ชานชาลาด้านข้าง
ราง	2
โครงสร้าง
ประเภทโครงสร้าง	ใต้ดิน
ข้อมูลอื่น
รหัสสถานี	สายสีน้ำเงิน: BL30 สายสีม่วง: PP23
ประวัติ
เริ่มเปิดให้บริการ	29 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 (2562-07-29) (สายสีน้ำเงิน)
ชื่อเดิม	วังบูรพา
ผู้โดยสาร
2564	1,758,892
การเชื่อมต่อ
สถานีก่อนหน้า รถไฟฟ้ามหานคร สถานีต่อไป สนามไชย มุ่งหน้า หลักสอง สายสีน้ำเงิน วัดมังกร มุ่งหน้า ท่าพระ อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย มุ่งหน้า คลองบางไผ่ สายสีม่วง สะพานพุทธ มุ่งหน้า เตาปูน
ที่ตั้ง

สถานีสามยอด (อังกฤษ: Sam Yot Station, รหัส BL30 (สายสีน้ำเงิน), PP23 (สายสีม่วง)) เป็นสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ในเส้นทางรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล และส่วนต่อขยายของรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมที่อยู่ระหว่างการก่อสร้าง โดยเป็นสถานีในระบบใต้ดินที่อยู่ภายในอาณาบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์รอบนอก ในแนวถนนเจริญกรุง (สายสีน้ำเงิน) และถนนมหาไชย (สายสีม่วง) ในพื้นที่แขวงวังบูรพาภิรมย์และแขวงสำราญราษฎร์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ที่ตั้ง

สถานีของสายเฉลิมรัชมงคล ตั้งอยู่ใต้ถนนเจริญกรุง ตั้งแต่บริเวณแยกสามยอด (จุดตัดกับถนนมหาไชย) จนถึงแยกอุณากรรณ (จุดตัดกับถนนอุณากรรณ และถนนบูรพา) ส่วนสถานีของสายฉลองรัชธรรม ตั้งอยู่ใต้ถนนมหาไชย หน้าสวนรมณีนาถ ในพื้นที่แขวงวังบูรพาภิรมย์และแขวงสำราญราษฎร์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

สถานีสามยอดเป็นหนึ่งในสองสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินสายเฉลิมรัชมงคล ที่มีเขตที่ตั้งอยู่ในอาณาบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์ โดยตั้งอยู่ภายใต้บริเวณเกาะรัตนโกสินทร์รอบนอก (อีกสถานีหนึ่งคือ สถานีสนามไชย ที่ตั้งอยู่ในบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์ชั้นใน) การก่อสร้างสถานีจึงได้รับการพิจารณาจากคณะกรรมการกรุงรัตนโกสินทร์อย่างหนักโดยเกรงว่าการก่อสร้างสถานีรถไฟฟ้าจะทำให้ทัศนียภาพของบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์รอบนอกเปลี่ยนไป แต่ทั้งนี้การก่อสร้างสถานีดังกล่าว การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ได้มีการระบุขอบเขตของงานเอาไว้ภายในสัญญาการก่อสร้างฉบับที่ 1 (โครงสร้างใต้ดินช่วงหัวลำโพง - สนามไชย) ว่าการก่อสร้างจะต้องเป็นการก่อสร้างแบบออกแบบแล้วดำเนินการก่อสร้าง โดยคำนึงถึงสถาปัตยกรรมของพื้นที่โดยรอบของสถานีเป็นหลัก

ในแผนงานเบื้องต้น สถานีนี้เคยใช้ชื่อว่า สถานีวังบูรพา เพื่อสื่อถึงย่านวังบูรพา อันเคยเป็นที่ตั้งของวังบูรพาภิรมย์ มาก่อน แต่เมื่อพิจารณาถึงที่ตั้งสถานีพบว่าตัวสถานีอยู่ไกลจากย่านวังบูรพาพอสมควร จึงมีการเปลี่ยนชื่อสถานีเป็น สถานีสามยอด ตามแยกสามยอดจะสามารถสื่อถึงได้ง่ายกว่า

การออกแบบ

สถานีสามยอดเป็นสถานีร่วมกับโครงการรถไฟฟ้าสายสีม่วง เมื่อเริ่มก่อสร้างได้รื้อถอนอาคารพาณิชย์บางส่วนด้านทิศเหนือของถนนเพื่อก่อสร้างสถานี เมื่อดำเนินการก่อสร้างได้ขุดค้นทางโบราณคดีเมื่อ พ.ศ. 2554 พบหลักฐานสำคัญ คือ แนวทางรถรางที่อยู่ใต้ถนนชั้นปัจจุบัน จึงได้วางแนวก่อสร้างให้ส่งผลกระทบต่อเส้นทางการเดินรถให้น้อยที่สุด

การออกแบบทั้งภายนอกและภายใน ได้รับการออกแบบจากคณะกรรมการกรุงรัตนโกสินทร์ ที่ต้องการให้คงความเป็นย่านวังบูรพาเอาไว้ ด้วยการใช้สถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลที่ 5 ควบคู่กับสถาปัตยกรรมจีน-โปรตุเกส หรือชิโนโปรตุกีส ด้วยการสร้างอาคารทางเข้าสถานีจำนวนสามหลัง โดยทั้งสามหลังได้รับการออกแบบให้มีความโอ่โถงและโปร่งโล่ง เพื่อเปิดรับลมจากภายนอกอย่างเต็มที่ บริเวณทางเข้าสถานี และผนังโดยรอบได้มีการขึ้นปูนเป็นประตูบานเฟี้ยมซึ่งเป็นรูปแบบของประตูในสมัยเก่ามาปรับใช้ ส่วนบริเวณเสาสถานีและพื้นที่จำหน่ายบัตรโดยสารได้มีการนำรูปทรงและลักษณะของซุ้มประตูสามยอดมาตกแต่งเพื่อสื่อถึงประวัติศาสตร์ของพื้นที่ และภายในสถานียังได้มีการติดรูปภาพสมัยเก่าเพื่อเล่าเรื่องถึงประวัติศาสตร์และที่มาของพื้นที่ให้ผู้โดยสารได้รับทราบและรับรู้

ทั้งนี้การออกแบบพื้นที่ภายในสถานีจะใช้สีโทนเหลืองอ่อนเป็นหลักเพื่อให้สอดคล้องกับสถาปัตยกรรมโดยรวมของตัวสถานี แต่ยกเว้นเฉพาะพื้นที่เชื่อมต่อสายฉลองรัชธรรม ที่จะแซมการออกแบบด้วยโทนสีม่วง ตั้งแต่ผนัง เพดาน และสภาพแสงไฟโดยรวมของพื้นที่ เพื่อสื่อให้ทราบว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ของสายฉลองรัชธรรม โดยจะเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมที่ชั้น B3

• 
  ชานชาลาที่ 2 มุ่งหน้าสถานีท่าพระ (ผ่านสถานีบางซื่อ) และภาพรถรางในอดีตตกแต่งสถานี
• 
  บริเวณพื้นที่เชื่อมต่อสายฉลองรัชธรรมในอนาคต บริเวณปลายชานชาลาหมายเลข 2 มุ่งหน้าสถานีท่าพระ (ผ่านสถานีบางซื่อ)
• 
  ชานชาลา 1 มุ่งหน้าสถานีหลักสอง
• 
  ชานชาลา 2 มุ่งหน้าสถานีท่าพระ (ผ่านสถานีบางซื่อ)

แผนผังสถานี

2 ห้องควบคุมสถานี	-	ห้องควบคุมสถานี (Station Control Center), ห้องเครื่อง
G ระดับถนน, ชั้นขายบัตรโดยสาร	-	ป้ายรถประจำทาง, ทางออก 1-3, ห้องจำหน่ายบัตรโดยสาร, เครื่องจำหน่ายบัตรโดยสาร
B1 ทางเดินเชื่อม, ห้องเครื่อง	ชั้น Plant	ชั้นคั่นกลาง ระหว่างชั้นขายบัตรโดยสาร กับ ชั้นชานชาลา
B2 ชานชาลารถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน	ชานชาลาด้านข้าง, ประตูรถจะเปิดทางด้านซ้าย
	ชานชาลา 2	สายสีน้ำเงิน มุ่งหน้า ท่าพระ (ผ่าน บางซื่อ)
B3 ชั้น Interchange Hall สายสีม่วง (พื้นที่เตรียมสำหรับก่อสร้างชานชาลา)
	ชานชาลา 3	สายสีม่วง มุ่งหน้า สถานีคลองบางไผ่
	ชานชาลาเกาะกลาง, ประตูรถจะเปิดทางด้านขวา
	ชานชาลา 4	สายสีม่วง มุ่งหน้า สถานีครุใน
B4 ชานชาลารถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน	ชานชาลาด้านข้าง, ประตูรถจะเปิดทางด้านขวา
	ชานชาลา 1	สายสีน้ำเงิน มุ่งหน้า หลักสอง

รายละเอียดสถานี

สัญลักษณ์ของสถานี

สัญลักษณ์ของสถานีเป็นซุ้มประตูสามยอด เพื่อสื่อถึงกายภาพของประตูสามยอดที่ถือเป็นประตูเมืองเก่า และอาคารราชการบริเวณแยกสามยอด โดยการออกแบบเสาและเครื่องจำหน่ายบัตรโดยสารจะใช้รูปแบบของซุ้มประตูสามยอดทั้งหมด ในส่วนของสีประจำสถานีได้เลือกใช้สีน้ำตาลแทนการใช้สีน้ำเงินเพื่อสื่อถึงความเป็นสถานีเชื่อมต่อ เพื่อให้สอดคล้องกับลักษณะของประตูสามยอดในสมัยก่อนที่ใช้ไม้ทำประตู

รูปแบบของสถานี

สำหรับเส้นทางรถไฟฟ้าสายเฉลิมรัชมงคลเป็นชานชาลาต่างระดับ (Station with Stack Platform) เนื่องมาจากแนวถนนเจริญกรุงมีพื้นที่คับแคบ ทำให้ต้องสร้างอุโมงค์ซ้อนกัน แต่สำหรับเส้นทางสายฉลองรัชธรรม ซึ่งมีเส้นทางเดินรถตามแนวถนนมหาไชย จะเป็นชานชาลาแบบกลาง (Station with Central Platform) ในแนวตัดขวางกับถนนเจริญกรุง

ทางเข้า-ออกสถานี

สายสีน้ำเงิน

ทางเข้า-ออกสถานีของสายสีน้ำเงิน มีทั้งหมดสามจุดโดยเป็นอาคารที่สร้างเหนือพื้นดินตามแนวถนนเจริญกรุง โดยทั้งสามอาคารตั้งอยู่บริเวณพื้นที่ระหว่างถนนเจริญกรุงและซอยสามยอด และคั่นกลางระหว่างอาคารด้วยซอยเจริญกรุง 5 และซอยเจริญกรุง 7 ทั้งนี้อาคารดังกล่าวทำหน้าที่เป็นชั้นขายบัตรโดยสารไปในตัว โดยผู้โดยสารจะต้องชำระค่าโดยสารและเข้าสู่พื้นที่ตรวจบัตรโดยสารตั้งแต่ชั้นนี้ก่อนลงไปยังตัวสถานีที่อยู่ใต้ดิน

• อาคาร 1 ถนนมหาไชย, แยกสามยอด, พิพิธภัณฑ์ราชทัณฑ์, สวนรมณีนาถ, โรงแรมมิราม่า, เมก้า พลาซ่า สะพานเหล็ก, ศูนย์การค้าไชน่าเวิลด์ (บันไดเลื่อน)
• อาคาร 2 ซอยเจริญกรุง 5 และซอยเจริญกรุง 7 (เฉพาะลิฟต์)
• อาคาร 3 ถนนบูรพา, ถนนอุณากรรณ, วัดสุทัศน์เทพวรารามราชวรมหาวิหาร, ดิโอลด์สยามพลาซ่า (บันไดเลื่อน)

• 
  อาคารสถานีรถไฟฟ้า MRT สามยอด
• 
  อาคารทางออก 1
• 
  อาคารทางออก 2
• 
  อาคารทางออก 3

สายสีม่วง

• 1 ถนนหลวง, โรงแรมวิลลา เดอ พระนคร
• 2 โรงแรมมิราม่า, ป้ายรถประจำทางไปเยาวราช (ลิฟต์)
• 3 ซอยศิริชัย, สวนรมณีนาถ
• 4 สามยอด, ป้ายรถประจำทางไปป้อมมหากาฬ (ลิฟต์)

การจัดพื้นที่ในตัวสถานี

แบ่งเป็น 6 ชั้น โดยเป็นอาคารเหนือพื้นดิน 2 ชั้น และชั้นใต้ดิน 4 ชั้น ประกอบด้วย

• 2 ชั้นสำนักงาน ห้องควบคุมสถานี และห้องเครื่อง
• 1 ชั้นระดับถนน และชั้นออกบัตรโดยสาร เหรียญโดยสาร และห้องประชาสัมพันธ์ (Concourse level)
• B1 ชั้นคั่นกลางระหว่างชั้นจำหน่ายบัตรโดยสารและชานชาลา
• B2 ชั้นชานชาลาหมายเลข 2 รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน มุ่งหน้าสถานีท่าพระ (ผ่านสถานีบางซื่อ)
• B3 ชานชาลารถไฟฟ้าสายสีม่วง ชานชาลา 3 มุ่งหน้าสถานีครุใน และชานชาลา 4 มุ่งหน้าสถานีคลองบางไผ่
• B4 ชั้นชานชาลาหมายเลข 1 รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน มุ่งหน้าสถานีหลักสอง

เวลาให้บริการ

ปลายทาง		วัน	ขบวนแรก	ขบวนสุดท้าย
สายสีน้ำเงิน
ชานชาลาที่ 1
BL38	หลักสอง	จันทร์ – ศุกร์	05:52	00:12
		เสาร์ – อาทิตย์ นักขัตฤกษ์	06:01	00:12
ชานชาลาที่ 2
BL01	ท่าพระ (ผ่านบางซื่อ)	จันทร์ – ศุกร์	05:50	23:26
		เสาร์ – อาทิตย์ นักขัตฤกษ์	05:58	23:26
		ขบวนสุดท้ายเชื่อมต่อสายสีม่วง	–	22:40

รถโดยสารประจำทาง

ถนนเจริญกรุง

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
1 (2)	ถนนตก	ท่าเตียน	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
5 (1)	อู่กำแพงเพชร	สะพานพระพุทธยอดฟ้า
25 (3)	อู่แพรกษาบ่อดิน	ท่าช้างวังหลวง/ท่ารถคลองคูเมืองเดิม	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
53 (1)	วงกลม: สนามหลวง	เทเวศร์	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
73 (2-45) (3)	อู่สวนสยาม	สะพานพระพุทธยอดฟ้า	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
	ตลาดห้วยขวาง

ถนนมหาไชย

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
1 (2)	ถนนตก	ท่าเตียน	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
25 (3)	อู่แพรกษาบ่อดิน	ท่าช้างวังหลวง/ท่ารถคลองคูเมืองเดิม	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
508 (2)	อู่ฟาร์มจระเข้สมุทรปราการ	ท่าราชวรดิษฐ์/ท่ารถคลองคูเมืองเดิม	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)

• ถนนเจริญกรุง สาย 1 8 25 (ขสมก.) 35 (ไปพระประแดง) 48 53 (วนซ้าย) 73 507 508 (ไปท่าราชวรดิฐ)
• ถนนมหาไชย สาย 4 7 21 37 40 56 85 529
• ถนนอุณากรรณ บริเวณสวนรมณีนาถ สาย 42

อุบัติเหตุ

• วันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 เวลา 10:00 น. เกิดเหตุต้นไม้ล้มทับเสาไฟฟ้าหักโค่น บริเวณอาคารทางออกที่ 1 สถานีสามยอด ส่งผลให้โครงสร้างสถาปัตยกรรม หลังคา และกล้องวงจรปิดของสถานีได้รับความเสียหาย รฟม. จึงดำเนินการแจ้งให้ ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ ปิดทางออกที่ 1 เป็นการชั่วคราว และแจ้งให้การไฟฟ้านครหลวงเข้ามาดำเนินการรื้อถอนเสาไฟฟ้าและต้นไม้ที่หักทับโครงสร้างสถานีออก ทั้งนี้ เหตุการณ์นี้ไม่มีผู้ได้รับบาดเจ็บ และรถไฟฟ้ายังคงเปิดให้บริการตามปกติ ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการเดินรถแต่อย่างใด

สถานที่สำคัญใกล้เคียง

• วิทยาลัยเพาะช่าง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
• โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
• โรงเรียนเบญจมราชาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
• วัดราชบุรณราชวรวิหาร
• สมาคมฮินดูสมาช (วัดเทพมณเฑียร และโรงเรียนภารตวิทยาลัย)
• การไฟฟ้านครหลวง เขตวัดเลียบ
• สวนรมณีนาถ
• ศาลาเฉลิมกรุง
• ดิโอลด์สยามพลาซ่า
• ห้างไนติงเกล
• เมก้า พลาซ่า สะพานเหล็ก
• ไชน่าเวิลด์
• ย่านการค้าพาหุรัด

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่จากเว็บไซต์บีอีเอ็ม เก็บถาวร 2023-04-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน