แม่น้ำระยอง

แม่น้ำระยอง ห้วยท่าจาม, คลองใหญ่
พระเจดีย์กลางน้ำ ใกล้ปากแม่น้ำระยอง
ที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชลบุรี, ระยอง
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	เขาเลี้ยงควาย
• ตำแหน่ง	ตำบลหนองเสือช้าง อำเภอหนองใหญ่ จังหวัดชลบุรี
ปากน้ำ	ปากน้ำระยอง
• ตำแหน่ง	ตำบลปากน้ำ อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง
• พิกัด	12°39′18.7″N 101°16′38.9″E
ความยาว	70 กิโลเมตร (43 ไมล์)
ลุ่มน้ำ
ระบบแม่น้ำ	ลุ่มน้ำชายฝั่งทะเลตะวันออก

แม่น้ำระยอง เป็นแม่น้ำในจังหวัดชลบุรีและจังหวัดระยอง มีต้นกำเนิดบริเวณเขาเลี้ยงควายในเขตอำเภอหนองใหญ่ จังหวัดชลบุรี ไหลไปทางทิศใต้ ช่วงนี้เรียกว่า ห้วยท่าจาม เมื่อเข้าเขตอำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง จึงเรียกว่า คลองใหญ่ จากนั้นไหลเป็นเส้นแบ่งเขตอำเภอปลวกแดงกับอำเภอบ้านค่ายและผ่านเขตอำเภอบ้านค่าย เมื่อเข้าเขตอำเภอเมืองระยองจึงเรียกว่า "แม่น้ำระยอง" จากนั้นจึงไหลลงสู่อ่าวไทย มีความยาวประมาณ 70 กิโลเมตร

ปากแม่น้ำระยองที่ไหลลงสู่อ่าวไทยเป็นเพียงร่องน้ำที่ไหลผ่านสันทรายแคบ ๆ เท่านั้น โดยก่อนไหลสู่ทะเล แม่น้ำจะไหลคดเคี้ยวไปตามพื้นที่ราบและแตกกิ่งก้านสาขา วกวนจนเกิดเกาะแก่ง พื้นท้องแม่น้ำเป็นโคลนเลนและเป็นพื้นที่ป่าชายเลน มีสันทรายแคบ ๆ กั้นพื้นที่ทะเลด้านนอกที่เป็นพื้นทรายสะอาด รูปร่างของแม่น้ำช่วงนี้จึงเป็นเหมือนถุงยาวใหญ่ที่กักน้ำไว้ และมีทางออกที่ปากถุงแคบ ๆ เพียงทางเดียว บริเวณปากแม่น้ำนี้มีพระเจดีย์กลางน้ำ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2416 โดยพระยาศรีสมุทรโภคชัยโชค ชิตสงคราม (เกตุ ยมจินดา) ใช้เป็นสัญลักษณ์ของชาวเรือว่าได้เดินทางมาถึงเมืองระยองแล้ว