อำเภอโกรกพระ
อำเภอโกรกพระ | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Krok Phra |
| คำขวัญ: โกรกพระ สวนสวย บึงงาม สมญานามเมืองลุงเชย | |
 แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ เน้นอำเภอโกรกพระ | |
| พิกัด: 12°34′47″N 102°31′30″E / 12.57972°N 102.52500°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | นครสวรรค์ |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 297.194 ตร.กม. (114.747 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 33,867 คน |
| • ความหนาแน่น | 113.96 คน/ตร.กม. (295.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 60170 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 6002 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอโกรกพระ เลขที่ 2 หมู่ที่ 6 ถนนเทศบาล 1 ตำบลโกรกพระ อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ 60170 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
โกรกพระ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครสวรรค์
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอโกรกพระตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครสวรรค์
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพยุหะคีรี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพยุหะคีรี และอำเภอเมืองอุทัยธานี (จังหวัดอุทัยธานี)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอทัพทันและอำเภอสว่างอารมณ์ (จังหวัดอุทัยธานี)
ประวัติ[แก้]
โกรกพระแต่เดิมนั้นชื่อ อำเภอเนินศาลา ตั้งอยู่ที่ตำบลเนินศาลา เมื่อ ร.ศ. 113 (พ.ศ. 2438) ในสมัยรัชกาลที่ 5 แต่เนื่องจากการติดต่อคมนาคมของประชาชนในสมัยนั้น อาศัยการเดินทางโดยทางเรือเป็นส่วนใหญ่ สถานที่ตั้งอำเภอเดิมไม่สะดวกในการติดต่อ จึงได้ย้ายมาตั้งที่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาด้านฝั่งตะวันตกที่บ้านโกรกพระ และเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอโกรกพระ เมื่อ ร.ศ. 118 หรือ (พ.ศ. 2443)
- วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2464 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครสวรรค์กับจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนพื้นที่ตำบลโคกหม้อ อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ ไปขึ้นกับอำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี[1]
- วันที่ 12 พฤศจิกายน 2565 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอโกรกพระกับอำเภอเมืองนครสวรรค์ โดยโอนพื้นที่ตำบลหนองกรด อำเภอโกรกพระ ไปขึ้นกับอำเภอเมืองนครสวรรค์[2]
- วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2466 ตั้งตำบลหนองยาว แยกออกจากตำบลลาดยาว[3] และเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครสวรรค์กับจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนพื้นที่ตำบลหนองหลวง อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ ไปขึ้นกับอำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี[4]
- วันที่ 17 มกราคม 2468 แยกพื้นที่ตำบลลาดยาว ตำบลหนองยาว ตำบลวังม้า อำเภอโกรกพระ ตำบลเนินขี้เหล็ก ตำบลบ้านไร่ อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ และตำบลมาบแก ตำบลวังเมือง อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี ไปตั้งเป็น อำเภอลาดยาว ขึ้นกับจังหวัดนครสวรรค์[5]
- วันที่ 22 สิงหาคม 2481 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอโกรกพระกับอำเภอพยุหะคีรี โดยโอนพื้นที่หมู่ 1 บ้านเกาะตานิว (ในขณะนั้น) ของตำบลยางขาว อำเภอพยุหะคีรี มาขึ้นกับตำบลโกรกพระ อำเภอโกรกพระ และโอนพื้นที่หมู่ 11 บ้านหนองพรมหน่อ (ในขณะนั้น) ของตำบลยางขาว อำเภอพยุหะคีรี มาขึ้นกับตำบลเนินกว้าว อำเภอโกรกพระ[6]
- วันที่ 28 ธันวาคม 2491 ตั้งตำบลนากลาง แยกออกจากตำบลบางประมุง ตำบลเนินศาลา ตำบลเนินกว้าว และตำบลบางมะฝ่อ[7]
- วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลโกรกพระ ในท้องที่บางส่วนของตำบลโกรกพระ[8]
- วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบางประมุง อำเภอโกรกพระ[9]
- วันที่ 14 ตุลาคม 2512 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางประมุง อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ และจัดตั้งสุขาภิบาลบางประมุง ในท้องที่ทั้งหมดของตำบลบางประมุง[10]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลโกรกพระ และสุขาภิบาลบางประมุง เป็นเทศบาลตำบลโกรกพระ และเทศบาลตำบลบางประมุง ตามลำดับ[11]
- วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2553 เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้าน หมู่ที่ 5 และ หมู่ที่ 6 ตำบลบางมะฝ่อ (1,2)[12]
- (1) หมู่ที่ 5 บ้านดงชะพลู ให้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็น บ้านเนินเวียง
- (2) หมู่ที่ 6 บ้านเนินเวียง ให้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็น บ้านดงชะพลู
- วันที่ 1 กันยายน 2559 เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้าน หมู่ที่ 5 บ้านตานิว ตำบลยางตาล เป็น บ้านยางตาล[13]
คำขวัญประจำอำเภอ[แก้]
เนื่องในโอกาสที่อำเภอโกรกพระมีอายุครบ 101 ปี (ปี พ.ศ. 2543) ประชาชนชาวโกรกพระจึงได้ร่วมกันตั้งสมญานามของอำเภอว่า "โกรกพระ สวนสวย บึงงาม สมญานามเมืองลุงเชย" ซึ่งมีความหมายดังนี้
- สวนสวย แสดงความหมายว่า อำเภอโกรกพระมีสวนที่ปลูกผลไม้นานาชนิด มีรสหอมหวาน คุณภาพดี อันได้แก่ ละมุด กล้วย มะละกอ กระท้อน ฝรั่ง มะม่วง เป็นต้น
- บึงงาม แสดงความหมายว่า อำเภอโกรกพระมีแม่น้ำ แคว ห้วย หนอง คลอง บึง จำนวนมาก และมีทัศนียภาพที่สวยงามประชาชนได้อาศัยแหล่งน้ำเหล่านี้ดำรงชีวิตและสืบสานวัฒนธรรมทางน้ำมาตลอด
- สมญานามเมืองลุงเชย สื่อความหมายว่าลุงเชยอันเป็นตัวละครหนึ่งในอมตนิยาย "พล นิกร กิมหงวน" ของ ป. อินทรปาลิต มาจากอำเภอโกรกพระ ลุงเชยซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของคนโกรกพระมีนิสัยซื่อสัตย์ ตรงไปตรงมา และสมถะ
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอโกรกพระแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 65 หมู่บ้าน ได้แก่
| 1. | โกรกพระ | (Krok Phra) | 8 หมู่บ้าน | 6. | ศาลาแดง | (Sala Daeng) | 5 หมู่บ้าน | ||||||||||
| 2. | ยางตาล | (Yang Tan) | 9 หมู่บ้าน | 7. | เนินกว้าว | (Noen Kwao) | 7 หมู่บ้าน | ||||||||||
| 3. | บางมะฝ่อ | (Bang Mafo) | 6 หมู่บ้าน | 8. | เนินศาลา | (Noen Sala) | 8 หมู่บ้าน | ||||||||||
| 4. | บางประมุง | (Bang Pramung) | 8 หมู่บ้าน | 9. | หาดสูง | (Hat Sung) | 6 หมู่บ้าน | ||||||||||
| 5. | นากลาง | (Na Klang) | 8 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอโกรกพระประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลโกรกพระ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโกรกพระ
- เทศบาลตำบลบางประมุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางประมุงทั้งตำบล (เขตสุขาภิบาลบางประมุงเดิม)
- เทศบาลตำบลบางมะฝ่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางมะฝ่อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโกรกพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโกรกพระ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโกรกพระ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลยางตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางตาลทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนากลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนากลางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลศาลาแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศาลาแดงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเนินกว้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเนินกว้าวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเนินศาลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเนินศาลาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหาดสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหาดสูงทั้งตำบล
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 576–583. วันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2464
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 294–297. วันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในตำบลหนองยาว อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งแยกตั้งขึ้นใหม่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ก): 270. 17 กุมภาพันธ์ 2466.
- ↑ "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ก): 271–272. วันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2466
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบแยกและตั้งอำเภอในมณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 260–262. 17 มกราคม 2468. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-24. สืบค้นเมื่อ 2020-03-30.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 1753–1754. 22 สิงหาคม 2481.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 65 (76 ง): 4149–4151. 28 ธันวาคม 2491.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโกรกพระ อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 45-46. 15 ตุลาคม 2499.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. 1 มีนาคม 2501.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางประมุง อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ และจัดตั้งสุขาภิบาลบางประมุง อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (89 ง): 3054–3056. 14 ตุลาคม 2512.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-06-06.
- ↑ "ประกาศจังหวัดนครสวรรค์ เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้าน หมู่ที่ ๕ และหมู่ที่ ๖ ตำบลบางมะฝ่อ อำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (25 ง): 233. 11 กุมภาพันธ์ 2553.
- ↑ "ประกาศจังหวัดนครสวรรค์ เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 133 (69 ง): 174. 1 กันยายน 2559.
| อำเภอ |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||
| สังคม |
| ||||||||
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |