วิกิพีเดีย:ผู้อัปโหลด

ไอคอนผู้อัปโหลด

ในวิกิพีเดียภาษาไทย ผู้อัปโหลด (อังกฤษ: Uploader) หมายถึงผู้ใช้ที่มีความสามารถในการอัปโหลดไฟล์รูป ภาพ วิดีโอ สื่อ และไฟล์อื่น ๆ (ต่อไปนี้จะเรียกรวมกันว่า "ไฟล์") ในวิกิพีเดียภาษาไทยได้

ก่อนหน้านี้วิกิพีเดียภาษาไทยอนุญาตให้ผู้ใช้ทั่วไป (ซึ่งมีการแก้ไขและระยะเวลานับจากสร้างบัญชีผู้ใช้ตามที่กำหนด) อัปโหลดไฟล์ได้ แต่ในเดือนมกราคม 2562 ประชาคมวิกิพีเดียภาษาไทยได้ออกเสียงรับหลักการให้ระงับการอัปโหลดไฟล์โดยผู้ใช้ทั่วไปและกำหนดให้ผู้ใช้ที่มีสถานะผู้อัปโหลดเท่านั้นเป็นผู้ดำเนินการ ทั้งนี้ เพื่อให้เป็นไปตามการปฏิรูปการบังคับใช้เงื่อนไขสำหรับเนื้อหาไม่เสรี และเพื่อให้ผู้ใช้ตระหนักถึงหลักการเกี่ยวกับการเขียนคำประกาศการใช้งานสื่อไม่เสรีด้วย อนึ่ง ไฟล์ที่มีเนื้อหาเสรียังสามารถอัปโหลดได้ผ่านทางวิกิมีเดียคอมมอนส์ตามเดิม

ปัจจุบันมีผู้อัปโหลดไฟล์ในวิกิพีเดียภาษาไทยจำนวน 41 คน โดยเป็นผู้ใช้ที่ได้สิทธิอัปโหลดไฟล์จำนวน 23 คน ผู้ดูแลระบบจำนวน 18 คน

สิทธิของผู้อัปโหลด

ตารางต่อไปนี้แสดงคำอธิบายสิทธิผู้ใช้ที่เกี่ยวข้องกับผู้อัปโหลด รวมถึงเปรียบเทียบสิทธิของผู้ใช้เดิม (ก่อนวันที่ 8 เมษายน 2562) กับสิทธิของผู้อัปโหลด

คำอธิบายสิทธิ	ชื่อสิทธิ	ผู้ใช้ใหม่		ผู้ใช้พื้นฐาน		ผู้อัปโหลด (สิทธิใหม่)	ผู้ดูแลระบบ (ทั้งสิทธิเดิมและสิทธิใหม่)
		เดิม	ใหม่	เดิม	ใหม่
อัปโหลดไฟล์	upload	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	สำเร็จ
อัปโหลดไฟล์ทับชื่อเดิม	reupload	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	สำเร็จ
อัปโหลดไฟล์ในวิกิพีเดียภาษาไทยที่มีชื่อเดียวกับไฟล์ในวิกิมีเดียคอมมอนส์	reupload-shared	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	สำเร็จ
อัปโหลดไฟล์ทับชื่อเดิมในไฟล์ที่ผู้อัปโหลดเป็นผู้อัปโหลดเอง	reupload-own	สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	สำเร็จ
เปลี่ยนชื่อไฟล์	movefile	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	ไม่สำเร็จ	สำเร็จ	สำเร็จ

การขอสิทธิและการระงับสิทธิการอัปโหลด

การขอสิทธิ

ผู้ใช้ที่ประสงค์จะขอสิทธิในการอัปโหลดไฟล์ในวิกิพีเดียภาษาไทยสามารถขอสิทธิดังกล่าวได้ที่ วิกิพีเดีย:แจ้งขอสิทธิ/ผู้อัปโหลด ผู้ที่ประสงค์จะขอสิทธิจะต้องผ่านหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้

1. เป็นผู้ใช้ยืนยันอัตโนมัติและผู้ใช้ยืนยันแล้ว
2. มีจำนวนการแก้ไขไม่ต่ำกว่า 100 ครั้ง และมีอายุบัญชีผู้ใช้บนวิกิพีเดียภาษาไทยไม่น้อยกว่า 1 เดือน
3. เข้าใจเกี่ยวกับแนวปฏิบัติของเนื้อหาไม่เสรีบนวิกิพีเดีย
4. คุณสมบัติอื่นของผู้ใช้ที่อาจนำมาพิจารณา เช่น ไฟล์ที่ผู้ใช้การอัปโหลดภาพผ่านวิกิมีเดียคอมมอนส์ ประวัติการก่อกวน เป็นต้น
5. หากผู้ใช้ไม่ผ่านการพิจารณาในครั้งก่อน จะเสนอชื่อผู้ใช้ดังกล่าวให้เป็นผู้อัปโหลดได้ก็ต่อเมื่อเวลาผ่านไปแล้วไม่น้อยกว่า 7 วัน หรือจนกว่าผู้ใช้ดังกล่าวจะแสดงให้ผู้ดูแลระบบ และ/หรือประชาคมเห็นได้ว่ามีความเข้าใจในนโยบายผู้อัปโหลดและนโยบายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องแล้ว

ทั้งนี้ คำขอแต่ละคราวจะมีระยะเวลาออกความเห็นอย่างน้อยสามวันเพื่อให้ประชาคมออกความเห็น และผู้ดูแลระบบมีสิทธิในการดำเนินการให้สิทธิผู้อัปโหลดตามการตัดสินของประชาคม อนึ่ง ผู้ดูแลระบบถือว่าเป็นผู้อัปโหลดโดยสิทธิ

การระงับสิทธิ

ผู้อัปโหลดอาจถูกระงับสิทธิในการอัปโหลดได้ในกรณีต่อไปนี้

1. เมื่อผู้อัปโหลดได้รับการเตือนว่ามีการอัปโหลดไฟล์โดยใช้สัญญาอนุญาตไม่ถูกต้อง หรือไม่แสดงคำอธิบายอย่างชัดเจนตามที่กำหนดในนโยบายการใช้สื่อไม่เสรี และยังคงกระทำผิดอย่างต่อเนื่อง
2. เมื่อผู้อัปโหลดกระทำผิดนโยบายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับไฟล์อย่างต่อเนื่อง เช่น นโยบายเกี่ยวกับงานค้นคว้าต้นฉบับ นโยบายเกี่ยวกับชีวประวัติบุคคลมีชีวิต เว้นแต่หากเป็นการกระทำผิดในเนมสเปซอื่นด้วย ให้พิจารณาระงับการใช้งานผู้ใช้แทน และ/หรือระงับสิทธิผู้อัปโหลดตามความเหมาะสม
3. เมื่อมีเหตุอื่นที่ชี้ให้เห็นว่าผู้อัปโหลดอาจใช้สิทธิอย่างไม่เหมาะสม

การระงับสิทธิอัปโหลดให้แจ้งในหน้า วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ และให้แจ้งผู้อัปโหลดที่ขอให้มีการระงับสิทธิเพื่อให้อภิปรายด้วย โดยให้นำกระบวนการทำนองเดียวกับการขอสิทธิอัปโหลดมาใช้โดยอนุโลม เว้นแต่ในกรณีที่เป็นเหตุฉุกเฉิน จะแจ้งความให้ผู้ดูแลระบบระงับสิทธิเป็นการชั่วคราวหรือถาวรก็ได้

บทเฉพาะกาล

ผู้ใช้ทั่วไปที่ยังมีการอัปโหลดไฟล์โดยใส่สัญญาอนุญาตอย่างถูกต้องตามแม่แบบ {{Non-free use rationale}} หรือเป็นผู้ใช้ที่สามารถเขียนคำประกาศสัญญาอนุญาตรูปแบบใหม่ (โดยเขียนคำประกาศสัญญาอนุญาตใหม่แทนที่คำประกาศสัญญาอนุญาตตามรูปแบบเดิม) ได้ถูกต้องไม่เกิดปัญหาด้านลิขสิทธิ์ ก่อนวันที่ 8 เมษายน 2562 สามารถขอสถานะผู้อัปโหลดโดยขอยกเว้นการอภิปรายสามวันได้ อย่างไรก็ดี หากผู้ดูแลระบบหรือประชาคมเห็นว่าผู้ใช้ที่ขอสถานะดังกล่าวมีพฤติการณ์อันส่งผลต่อการพิจารณาให้คุณสมบัติสิทธิอัปโหลดโดยงดเว้นการอภิปราย ให้ผู้ดูแลระบบ และ/หรือประชาคมจัดให้มีการอภิปรายคุณสมบัติของผู้ใช้ดังกล่าวเช่นเดียวกับการขอสถานะโดยวิธีปกติ

ช่องทางสำหรับผู้ใช้ทั่วไป

หากคุณไม่มีสิทธิผู้อัปโหลด คุณสามารถใช้ช่องทางต่าง ๆ เหล่านี้แทน

1. ขอให้ผู้อัปโหลดอัปโหลดไฟล์ให้แทน ผ่านทาง วิกิพีเดีย:ไฟล์สำหรับอัปโหลด แต่ไฟล์นั้นจะต้องไม่ขัดต่อนโยบายอย่างอื่นของวิกิพีเดียภาษาไทย
2. อัปโหลดไฟล์เข้าสู่วิกิมีเดียคอมมอนส์ หากไฟล์ที่คุณประสงค์อัปโหลดนั้น (1) ไม่มีลิขสิทธิ์ หรือ (2) คุณเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ แต่คุณยินดีสละสิทธิ์ในไฟล์ดังกล่าว คุณสามารถสมัครบัญชีวิกิมีเดียคอมมอนส์ แล้วอัปโหลดไฟล์ผ่านเว็บไซต์ดังกล่าวแทนได้ ไฟล์บนวิกิมีเดียคอมมอนส์สามารถใช้ได้ในทุกโครงการของวิกิมีเดีย รวมทั้งวิกิพีเดียภาษาไทย
3. ใช้แม่แบบช่วย คือ {{External media}} เพื่อสร้างลิงก์ไปยังยูอาร์แอลไฟล์ที่คุณต้องการ แต่จะต้องใช้เพื่อประโยชน์ทางสารานุกรมอย่างเดียวเท่านั้น

ที่มาและความสำคัญ

เดิมวิกิพีเดียภาษาไทยอนุญาตให้ผู้ใช้ลงทะเบียนสามารถอัปโหลดไฟล์ขึ้นสู่เซิร์ฟเวอร์ได้ อย่างไรก็ดี ในปี 2561 มีการอภิปรายเรื่องปัญหาการบังคับใช้นโยบาย "เนื้อหาไม่เสรี" เนื่องจากพบว่ามีผู้อัปโหลดไฟล์ซึ่งเป็นลิขสิทธิ์ของผู้อื่นขึ้นสู่เซิร์ฟเวอร์โดยผิดไปจากนโยบายการเก็บเนื้อหาไม่เสรีบนวิกิพีเดียซึ่งมีหลักเกณฑ์เคร่งครัดเป็นจำนวนมาก และในปี 2562 มีการอภิปรายอีกครั้งโดยชุมชนมีมติว่า การระงับสิทธิการอัปโหลดไฟล์ของผู้ใช้ทั่วไป และให้สิทธิดังกล่าวเฉพาะแก่ผู้ใช้ที่มีความเข้าใจในเรื่องการอัปโหลดไฟล์ที่ถูกต้องเรียก "ผู้อัปโหลด" จะช่วยแก้ไขปัญหาผู้อัปโหลดไฟล์ผิดได้ จึงเป็นที่มาของนโยบายนี้

ทั้งนี้ พึงทราบว่า การอัปโหลดไฟล์ที่มีลิขสิทธิ์เข้าสู่เซิร์ฟเวอร์วิกิพีเดียจะต้องเป็นไปตามหลักการใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบ (fair use) ตามกฎหมายลิขสิทธิ์สหรัฐ อันเป็นที่ตั้งของเซิร์ฟเวอร์วิกิพีเดีย ผู้ใช้จะต้องมีถ้อยแถลงต่าง ๆ ให้ครบถ้วนจึงจะชอบด้วยกฎหมายนี้ การห้ามการอัปโหลดไฟล์อย่างไม่ถูกต้องจึงเป็นการรักษากฎหมาย การให้ความเคารพต่อทรัพย์สินทางปัญญาของผู้ทรงลิขสิทธิ์ทั้งปวง

ประวัติ

• ข้อเสนอให้เข้มงวดในการบังคับใช้นโยบายเนื้อหาไม่เสรี และการขอมติให้มีผู้อัปโหลดไฟล์ (กุมภาพันธ์ 2561)
• ข้อเสนอให้ระงับการอัปโหลดไฟล์โดยผู้ใช้ทั่วไป (ธันวาคม 2561)
• อภิปรายเกี่ยวกับนโยบายผู้อัปโหลด (กุมภาพันธ์ 2562)

ดูเพิ่ม

• วิกิพีเดีย:นโยบายการใช้ภาพ
• วิกิพีเดีย:เนื้อหาไม่เสรี