กะเพราควาย

สำหรับยี่หร่า ที่เป็นเครื่องเทศไทยอีสาน ดูที่ผักชีล้อม

กะเพราควาย
ยี่หร่า (Ocimum gratissimum)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Lamiales
วงศ์:	Lamiaceae
สกุล:	Ocimum
สปีชีส์:	O.  gratissimum
ชื่อทวินาม
Ocimum gratissimum

กะเพราควาย, โหระพาช้าง หรือ ใบยี่หร่า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Ocimum gratissimum) เป็นพืชในวงศ์กะเพรา มีแหล่งกำเนิดในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เรียกตามถิ่นว่า Indian tree basil สำหรับสายพันธุ์อินเดีย และ South-East Asian tree basil สำหรับสายพันธุ์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กลิ่นหอมฉุนจัด นิยมใช้มากในอาหารไทยปักษ์ใต้ ทางภาคใต้เรียกใบราใส่ในแกง เช่น แกงพริกปลาดุก

แหล่งเพาะปลูกเชิงการค้า

ใบยี่หร่าเป็นพืชที่หลายคนไม่ค่อยให้ความสนใจมากนัก จึงมีแหล่งปลูกทั่วประเทศเพียง 18 ไร่เท่านั้น แต่ยังให้ผลผลิตสูงถึงราว 24 ตันต่อปี

จังหวัด	อำเภอ	พื้นที่ปลูก (ไร่)	ผลผลิตสูงสุด (กิโลกรัม/ไร่)	ฤดูการเก็บเกี่ยว	ราคาเฉลี่ย (บาท/กิโลกรัม)
นครนายก	เมืองนครนายก	1	900	ตลอดทั้งปี	10
สุรินทร์	ปราสาท	2	400	ตลอดทั้งปี	10
	สนม	1	400	ตลอดทั้งปี	10
อุดรธานี	กุมภวาปี	1	60	ตลอดทั้งปี	10
มหาสารคาม	นาเชือก	0.5	430	ตลอดทั้งปี	10
อุบลราชธานี	เหล่าเสือโก้ก	1	100	ตลอดทั้งปี	10
บุรีรัมย์	เฉลิมพระเกียรติ	6	2,700	ตลอดทั้งปี	5
	โนนสุวรรณ	0.5	200	ตลอดทั้งปี	15
สุราษฎร์ธานี	พนม	0.25	15	ตลอดทั้งปี	15
ปัตตานี	โคกโพธิ์	1	1,800	ตลอดทั้งปี	30
	มายอ	2	1,200	ตลอดทั้งปี	15
แม่ฮ่องสอน	ขุนยวม	2	700	ตลอดทั้งปี	15

รวมพื้นที่ปลูก	18.25	ไร่
ผลผลิต	24378.75	กิโลกรัม/ปี

อ้างอิง

• บัญชีแนบท้ายประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่อง ทะเบียนพันธุ์พืชในประเทศไทย
• แหล่งผลิตผักพื้นบ้านเชิงการค้า พ.ศ. 2545 กรมวิชาการเกษตร
• สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล www.medplant.mahidol.ac.th
• โครงการสำนึกรักบ้านเกิด www.rakbankerd.com
• กรมส่งเสริมการส่งออก www.depthai.go.th เก็บถาวร 2012-09-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• กรมส่งเสริมการเกษตร www.doae.go.th
• Gernot Katzer’s Spice Pages www.uni-graz.at/%7Ekatzer/engl/index.html เก็บถาวร 2006-11-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน