กระดูกสันอก

กระดูกสันอก (Sternum)
มุมมองทางด้านหน้าของกระดูกสันอกและกระดูกอ่อนซี่โครง
มุมมองทางด้านหลังของกระดูกสันอก
ตัวระบุ
MeSH	D013249
TA98	A02.3.03.001
TA2	1129
FMA	7485
ศัพท์ทางกายวิภาคของกระดูก

กระดูกสันอก (อังกฤษ: Sternum) เป็นกระดูกชนิดกระดูกแบบแบน (Flat bone) ที่วางตัวอยู่ตรงกลางของทรวงอก และติดต่อกับกระดูกซี่โครงโดยข้อต่อและกระดูกอ่อนซี่โครง (costas cartilage) เพื่อประกอบขึ้นเป็นโครงร่างแข็งของผนังช่องอก เพื่อป้องกันโครงสร้างที่อยู่ภายในช่องอกจากการกระทบกระเทือน นอกจากนี้ยังมีข้อต่อกับกระดูกไหปลาร้า (clavicle) ซึ่งเป็นกระดูกที่ค้ำจุนส่วนไหล่อีกด้วย

กายวิภาคศาสตร์

ลักษณะทั่วไป

กระดูกสันอกมีลักษณะยาวและแบน และเป็นกระดูกที่อยู่ตรงกลางของผนังทางด้านหน้าของช่องอก กระดูกสันอกในผู้ใหญ่จะมีความยาวเฉลี่ยประมาณ 17 เซนติเมตร และกระดูกสันอกของเพศชายจะยาวกว่าเพศหญิงเล็กน้อย ทางด้านบนสุดรองรับกระดูกไหปลาร้าโดยข้อต่อสเตอร์โนคลาวิคิวลาร์ (sternoclavicular joint) ขอบด้านข้างจะมีรอยที่เป็นข้อต่อกับกระดูกอ่อนซี่โครง และทางด้านบนสุดจะเป็นจุดเกาะต้นส่วนหนึ่งของกล้ามเนื้อสเตอร์โนไคลโดมาสตอยด์ (sternocleidomastoid muscle)

ส่วนต่างๆ ของกระดูกสันอก

กระดูกสันอกจะประกอบด้วยสามส่วน ได้แก่

• แมนูเบรียม (Manubrium) เป็นส่วนบนของกระดูกสันอก และมีส่วนที่ติดต่อกับกระดูกไหปลาร้า กระดูกซี่โครงซี่ที่ 1 และครึ่งหนึ่งของกระดูกซี่โครงซี่ที่ 2 ทางด้านบนสุดยังมีรอยเว้าที่สามารถคลำได้จากภายนอก ซึ่งรอยเว้านี้คือ รอยเว้าซุปปราสเตอร์นัล (suprasternal notch)
• บอดี้ (Body) เป็นส่วนกลางของกระดูกสันอก ซึ่งขอบด้านข้างจะมีการติดต่อกับกระดูกอ่อนซี่โครง พื้นผิวทางด้านหลังยังเป็นจุดเกาะต้นของกล้ามเนื้อทรานสเวอร์ซุส ทอราซิส (transversus thoracis muscle) ด้วย
• ซิฟอยด์ โปรเซส (Xiphoid process) หรือลิ้นปี่ ซึ่งเป็นปลายทางด้านล่างสุดของกระดูกสันอก และมีจุดเกาะกับกะบังลม

ส่วนต่อกันระหว่างส่วนแมนูเบรียมและส่วนบอดี้ จะมีความโค้งนูนออกมาเล็กน้อย ซึ่งสามารถคลำได้จากภายนอก บริเวณดังกล่าวนี้เรียกว่า มุมกระดูกสันอก (sternal angle) ซึ่งเป็นจุดอ้างอิงถึงกระดูกซี่โครงซี่ที่ 2 และมีประโยชน์ในการตรวจร่างกายส่วนอก

การบาดเจ็บของกระดูกสันอก

การบาดเจ็บหรือการแตกหักของกระดูกสันอกนั้นพบได้ไม่บ่อย แต่มักมีสาเหตุมาจากอุบัติเหตุ เช่นการกระแทกกับพวงมาลัยในกรณีของอุบัติเหตุทางรถยนต์ การแตกหักของกระดูกสันอกมักจะทำให้เกิดเศษกระดูกชิ้นเล็กน้อย จุดที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดการหักของกระดูกสันอกมากที่สุดคือที่บริเวณมุมกระดูกสันอก ซึ่งเป็นส่วนที่ยื่นออกมาทางด้านหน้ามากที่สุดและมีความแคบมากที่สุดด้วย

รูปประกอบเพิ่มเติม

• 
  โครงกระดูกของผนังช่องอก
• 
  ขอบทางด้านข้างของกระดูกสันอก
• 
  ข้อต่อสเตอร์โนคลาวิคิวลาร์ (มุมมองทางด้านหน้า)

อ้างอิง

• Clinically Oriented Anatomy, 4th ed. Keith L. Moore and Arthur F. Dalley.