ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดิจีน"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560 |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{ต้องการอ้างอิง}} |
|||
{{กล่องข้อมูล ราชวงศ์ |
|||
{{Infobox monarchy |
|||
| |
| royal_title = จักรพรรดิ |
||
| border = Imperial |
|||
| native_name = {{nobold|{{lang|zh|皇帝}}}} |
|||
| ⚫ | |||
|coatofarms = Inscription on Imperial Seal of China "受命於天 既壽永昌".svg |
|||
| coa = [[ไฟล์:Arms_of_the_Qing_Dynasty_ (fictitious).svg|200px]] |
|||
|coatofarmssize = 120px |
|||
| coacaption = The Imperial Coat of arms of the Empire during the [[Qing Dynasty]] (1644–1912) |
|||
|coatofarmscaption = '''[[ราชลัญจกรจีน]]''' |
|||
| image = [[ไฟล์:Puyi-Manchukuo.jpg|200px]] |
|||
| image = 清 佚名 《清圣祖康熙皇帝朝服像》.jpg |
|||
| caption = จักรพรรดิ[[ปูยี]]แห่ง[[แมนจูกัว]] จักรพรรดิองค์สุดท้ายของจักรวรรดิจีน |
|||
| caption = พระบรมสาทิสลักษณ์[[จักรพรรดิคังซี]] (ค.ศ. 1654-1722) จักรพรรดิองค์ที่ 3 แห่ง[[ราชวงศ์ชิง]] และเป็นจักรพรรดิที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุด |
|||
| founder = [[จักรพรรดิจิ๋นซี]] |
|||
| ⚫ | |||
| final ruler = [[จักรพรรดิปูยี]] |
|||
| border = imperial |
|||
| ⚫ | |||
| first_monarch = [[จิ๋นซีฮ่องเต้]] |
|||
| ⚫ | |||
| last_monarch = [[ผู่อี๋|จักรพรรดิเซวียนถ่ง]] (ครองราชย์วันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1908 ถึง 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912 สละราชสมบัติเนื่องจาก[[การปฏิวัติซินไฮ่]]){{NoteTag|ตอนที่ผู่อี๋ (ในฐานะจักรพรรดิเซวียนถ่ง) ดำรงตำแหน่งจักรพรรดิ[[ราชวงศ์ชิง]]องค์สุดท้าย มีบุคคลจำนวนมากที่อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิจีนหลังพระองค์สละราชสมบัติใน ค.ศ. 1912 ใน ค.ศ. 1915 [[ยฺเหวียน ชื่อไข่]]อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิและก่อตั้ง[[จักรวรรดิจีน (ค.ศ. 1915–1916)|จักรวรรดิจีน]] ซึ่งสิ้นสุดลงจาก[[สงครามคุ้มชาติ]] ใน ค.ศ. 1917 ผู่อี๋[[Manchu Restoration|ฟื้นฟูตำแหน่ง]]จักรพรรดิราชวงศ์ชิง แล้วใน ค.ศ. 1934 ผู่อี๋กลายเป็นจักรพรรดิคังเต๋อและปกครอง[[ประเทศแมนจู]]ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนจนกระทั่งล่มสลลายใน ค.ศ. 1945}} |
|||
| appointer = |
|||
| ⚫ | |||
| สถาปนา = [[221 ปีก่อนคริสตกาล]] |
|||
| ⚫ | |||
| ล่มสลาย = [[12 กุมภาพันธ์]] [[ค.ศ. 1912|1912]] |
|||
| began = [[สงครามรวมชาติของฉิน]] |
|||
| ผู้อ้างสิทธิ์ = [[จิน โหย่วจือ]]<br /> ('''[[Qing Dynasty]]''') |
|||
| pretender = [[จิน อวี่จ้าง]] ([[ราชวงศ์ชิง]]) |
|||
}} |
}} |
||
'''พระเจ้ากรุงจีน''' หรือ '''[[จักรพรรดิ]]จีน''' ({{zh|c=皇帝|p=Huángdì}} ''หวงตี้''; [[ฮกเกี้ยน]]:ฮ่องเต้; [[แต้จิ๋ว]]:อ้วงตี่) คือประมุข[[จักรวรรดิจีน]] โดยมี[[จักรพรรดิฉินที่ 1|จิ๋นซีฮ่องเต้]]เป็นฮ่องเต้พระองค์แรก ก่อนสมัย[[ราชวงศ์ฉิน]] ประเทศจีนได้ถูกแบ่งเป็นแว่นแคว้นต่าง ๆ มากมาย และแต่ละแคว้นจะมีผู้ปกครอง เรียกว่า '''[[อ๋อง]]''' ({{lang-zh|王}}; [[พินอิน]]:wáng) ซึ่งแปลว่า [[พระมหากษัตริย์]] แต่ต่อมาหลังจากอ๋องแห่งแคว้นฉินได้รวบรวมแว่นแคว้นต่าง ๆ เป็นหนึ่งเดียวจึงสถาปนาแผ่นดินเป็นจักรวรรดิจีน และประกาศใช้เป็นพระนามคำนำหน้าว่าจักรพรรดิหรือฮ่องเต้ คือฉินซือหวงตี้ หรือจิ๋นซีฮ่องเต้ |
'''พระเจ้ากรุงจีน''' หรือ '''[[จักรพรรดิ]]จีน''' ({{zh|c=皇帝|p=Huángdì}} ''หวงตี้''; [[ฮกเกี้ยน]]: ฮ่องเต้; [[แต้จิ๋ว]]: อ้วงตี่) คือประมุข[[จักรวรรดิจีน]] โดยมี[[จักรพรรดิฉินที่ 1|จิ๋นซีฮ่องเต้]]เป็นฮ่องเต้พระองค์แรก ก่อนสมัย[[ราชวงศ์ฉิน]] ประเทศจีนได้ถูกแบ่งเป็นแว่นแคว้นต่าง ๆ มากมาย และแต่ละแคว้นจะมีผู้ปกครอง เรียกว่า '''[[อ๋อง]]''' ({{lang-zh|王}}; [[พินอิน]]:wáng) ซึ่งแปลว่า [[พระมหากษัตริย์]] แต่ต่อมาหลังจากอ๋องแห่งแคว้นฉินได้รวบรวมแว่นแคว้นต่าง ๆ เป็นหนึ่งเดียวจึงสถาปนาแผ่นดินเป็นจักรวรรดิจีน และประกาศใช้เป็นพระนามคำนำหน้าว่าจักรพรรดิหรือฮ่องเต้ คือฉินซือหวงตี้ หรือจิ๋นซีฮ่องเต้ |
||
ตั้งแต่สมัย[[ราชวงศ์ฉิน]] ฮ่องเต้ได้รับการเคารพในฐานะ[[โอรสแห่งสวรรค์]] คือเปรียบเสมือนได้รับอำนาจจากสวรรค์มาให้ปกครองประชาชน ตามหลักการ "สูงสุดโอรสสวรรค์ ล่างสุดนั้นประชาราษฎร" (最高的是天子，最低的是人民) การสืบทอดตำแหน่งฮ่องเต้มักอยู่ในรูปแบบจากบิดาไปยังบุตร |
ตั้งแต่สมัย[[ราชวงศ์ฉิน]] ฮ่องเต้ได้รับการเคารพในฐานะ[[โอรสแห่งสวรรค์]] คือเปรียบเสมือนได้รับอำนาจจากสวรรค์มาให้ปกครองประชาชน ตามหลักการ "สูงสุดโอรสสวรรค์ ล่างสุดนั้นประชาราษฎร" (最高的是天子，最低的是人民) การสืบทอดตำแหน่งฮ่องเต้มักอยู่ในรูปแบบจากบิดาไปยังบุตร |
||
| บรรทัด 22: | บรรทัด 23: | ||
โดยคำว่า ฮ่องเต้ หรือ หวงตี้ ถ้าแปลตรงตัวจะสามารถแปลได้ว่า "ผู้ปกครองที่ยิ่งใหญ่" (หวง 皇 - ผู้ทรงศักดิ์/Imperial, ตี้ 帝 - องค์อธิปัตย์/Sovereign) โดยนำมาจากพระนามฮ่องเต้องค์แรก คือ ฉินซือหวงตี้ (秦始皇帝) |
โดยคำว่า ฮ่องเต้ หรือ หวงตี้ ถ้าแปลตรงตัวจะสามารถแปลได้ว่า "ผู้ปกครองที่ยิ่งใหญ่" (หวง 皇 - ผู้ทรงศักดิ์/Imperial, ตี้ 帝 - องค์อธิปัตย์/Sovereign) โดยนำมาจากพระนามฮ่องเต้องค์แรก คือ ฉินซือหวงตี้ (秦始皇帝) |
||
หลังจากนั้นตำแหน่งฮ่องเต้ก็ดำรงอยู่มานับพันปีซึ่งตั้งแต่[[ราชวงศ์ฉิน]] [[ราชวงศ์ฮั่น]] |
หลังจากนั้นตำแหน่งฮ่องเต้ก็ดำรงอยู่มานับพันปีซึ่งตั้งแต่[[ราชวงศ์ฉิน]] [[ราชวงศ์ฮั่น]] [[ราชวงศ์จิ้น]] [[ราชวงศ์สุย]] [[ราชวงศ์ถัง]] [[ราชวงศ์ซ่ง]] [[ราชวงศ์หยวน]] [[ราชวงศ์หมิง]] โดยมาสิ้นสุดที่[[ราชวงศ์ชิง]] เนื่องจากบริหารบ้านเมืองล้มเหลว และยังถูกประเทศต่างชาติรุกราน เป็นเหตุให้ประเทศจีนเกิดการปฏิรูปการปกครองจากระบอบระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ ตำแหน่งฮ่องเต้จึงสิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912 |
||
ฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายของประเทศจีนคือ จักรพรรดิฮงเซี่ยนหรือ[[หยวน ซื่อไข่]] แต่ไม่ได้รับการยอมรับจากประชาชน โดยฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายที่ได้รับการยอมรับจากประชาชนคือ สมเด็จพระ[[จักรพรรดิผู่อี๋]]แห่ง[[ราชวงศ์ชิง]] |
ฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายของประเทศจีนคือ จักรพรรดิฮงเซี่ยนหรือ[[หยวน ซื่อไข่]] แต่ไม่ได้รับการยอมรับจากประชาชน โดยฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายที่ได้รับการยอมรับจากประชาชนคือ สมเด็จพระ[[จักรพรรดิผู่อี๋]]แห่ง[[ราชวงศ์ชิง]] |
||
| บรรทัด 29: | บรรทัด 30: | ||
* [[รายพระนามจักรพรรดิจีน]] |
* [[รายพระนามจักรพรรดิจีน]] |
||
* [[ความเชื่อเรื่องการสร้างโลกของจีน]] |
* [[ความเชื่อเรื่องการสร้างโลกของจีน]] |
||
== หมายเหตุ == |
|||
{{NoteFoot}} |
|||
== อ้างอิง == |
|||
{{Reflist}} |
|||
== อ่านเพิ่ม == |
|||
* {{cite book |first = Ann |last = Paludan |title = Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China |location = New York |publisher = Thames and Hudson |year = 1998 |isbn = 0-500-05090-2 |url-access = registration |url = https://archive.org/details/chronicleofchine00palu }} |
|||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
|||
{{Commons category|Emperors of China}} |
|||
* [https://web.archive.org/web/20100126153650/http://www.culturalink.gov.cn/gb/en_aboutchina/2003-09/24/content_22854.htm PRC Qin Shi Huang site] |
|||
{{authority control}} |
|||
[[หมวดหมู่:จักรพรรดิจีน| ]] |
[[หมวดหมู่:จักรพรรดิจีน| ]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:12, 20 มกราคม 2565
 | บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
| จักรพรรดิจีน | |
|---|---|
| 皇帝 | |
จักรวรรดิ | |
 | |
 พระบรมสาทิสลักษณ์จักรพรรดิคังซี (ค.ศ. 1654-1722) จักรพรรดิองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์ชิง และเป็นจักรพรรดิที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุด | |
| รายละเอียด | |
| พระราชอิสริยยศ | แตกต่างกันไปตามแต่ละราชวงศ์ |
| กษัตริย์องค์แรก | จิ๋นซีฮ่องเต้ |
| กษัตริย์องค์สุดท้าย | จักรพรรดิเซวียนถ่ง (ครองราชย์วันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1908 ถึง 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912 สละราชสมบัติเนื่องจากการปฏิวัติซินไฮ่)[หมายเหตุ 1] |
| สถาปนาเมื่อ | สงครามรวมชาติของฉิน |
| ที่ประทับ | แตกต่างกันไปตามแต่ละราชวงศ์ พระราชวังต้องห้ามที่ปักกิ่งใน ค.ศ. 1420 ถึง 1912 |
| ผู้อ้างสิทธิเป็นกษัตริย์ | จิน อวี่จ้าง (ราชวงศ์ชิง) |
พระเจ้ากรุงจีน หรือ จักรพรรดิจีน (จีน: 皇帝; พินอิน: Huángdì หวงตี้; ฮกเกี้ยน: ฮ่องเต้; แต้จิ๋ว: อ้วงตี่) คือประมุขจักรวรรดิจีน โดยมีจิ๋นซีฮ่องเต้เป็นฮ่องเต้พระองค์แรก ก่อนสมัยราชวงศ์ฉิน ประเทศจีนได้ถูกแบ่งเป็นแว่นแคว้นต่าง ๆ มากมาย และแต่ละแคว้นจะมีผู้ปกครอง เรียกว่า อ๋อง (จีน: 王; พินอิน:wáng) ซึ่งแปลว่า พระมหากษัตริย์ แต่ต่อมาหลังจากอ๋องแห่งแคว้นฉินได้รวบรวมแว่นแคว้นต่าง ๆ เป็นหนึ่งเดียวจึงสถาปนาแผ่นดินเป็นจักรวรรดิจีน และประกาศใช้เป็นพระนามคำนำหน้าว่าจักรพรรดิหรือฮ่องเต้ คือฉินซือหวงตี้ หรือจิ๋นซีฮ่องเต้
ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฉิน ฮ่องเต้ได้รับการเคารพในฐานะโอรสแห่งสวรรค์ คือเปรียบเสมือนได้รับอำนาจจากสวรรค์มาให้ปกครองประชาชน ตามหลักการ "สูงสุดโอรสสวรรค์ ล่างสุดนั้นประชาราษฎร" (最高的是天子，最低的是人民) การสืบทอดตำแหน่งฮ่องเต้มักอยู่ในรูปแบบจากบิดาไปยังบุตร
โดยคำว่า ฮ่องเต้ หรือ หวงตี้ ถ้าแปลตรงตัวจะสามารถแปลได้ว่า "ผู้ปกครองที่ยิ่งใหญ่" (หวง 皇 - ผู้ทรงศักดิ์/Imperial, ตี้ 帝 - องค์อธิปัตย์/Sovereign) โดยนำมาจากพระนามฮ่องเต้องค์แรก คือ ฉินซือหวงตี้ (秦始皇帝)
หลังจากนั้นตำแหน่งฮ่องเต้ก็ดำรงอยู่มานับพันปีซึ่งตั้งแต่ราชวงศ์ฉิน ราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์จิ้น ราชวงศ์สุย ราชวงศ์ถัง ราชวงศ์ซ่ง ราชวงศ์หยวน ราชวงศ์หมิง โดยมาสิ้นสุดที่ราชวงศ์ชิง เนื่องจากบริหารบ้านเมืองล้มเหลว และยังถูกประเทศต่างชาติรุกราน เป็นเหตุให้ประเทศจีนเกิดการปฏิรูปการปกครองจากระบอบระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ ตำแหน่งฮ่องเต้จึงสิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912
ฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายของประเทศจีนคือ จักรพรรดิฮงเซี่ยนหรือหยวน ซื่อไข่ แต่ไม่ได้รับการยอมรับจากประชาชน โดยฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายที่ได้รับการยอมรับจากประชาชนคือ สมเด็จพระจักรพรรดิผู่อี๋แห่งราชวงศ์ชิง
ดูเพิ่ม
หมายเหตุ
- ↑ ตอนที่ผู่อี๋ (ในฐานะจักรพรรดิเซวียนถ่ง) ดำรงตำแหน่งจักรพรรดิราชวงศ์ชิงองค์สุดท้าย มีบุคคลจำนวนมากที่อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิจีนหลังพระองค์สละราชสมบัติใน ค.ศ. 1912 ใน ค.ศ. 1915 ยฺเหวียน ชื่อไข่อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิและก่อตั้งจักรวรรดิจีน ซึ่งสิ้นสุดลงจากสงครามคุ้มชาติ ใน ค.ศ. 1917 ผู่อี๋ฟื้นฟูตำแหน่งจักรพรรดิราชวงศ์ชิง แล้วใน ค.ศ. 1934 ผู่อี๋กลายเป็นจักรพรรดิคังเต๋อและปกครองประเทศแมนจูในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนจนกระทั่งล่มสลลายใน ค.ศ. 1945
อ้างอิง
อ่านเพิ่ม
- Paludan, Ann (1998). Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China. New York: Thames and Hudson. ISBN 0-500-05090-2.
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จักรพรรดิจีน