สมชาย อาสนจินดา

ส. อาสนจินดา
สมชาย อาสนจินดา ในช่วงวัยสูงอายุ​ สมชาย อาสนจินดา ในช่วงวัยสูงอายุ​
สารนิเทศภูมิหลัง
ชื่อเกิด	สมชาย อาสนจินดา
เกิด	16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2464 กรุงเทพมหานคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	19 กันยายน พ.ศ. 2536 (71 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	สมใจ เศวตศิลา
บุตร	7 คน
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2492 - 2536
ศิลปินแห่งชาติ	พ.ศ. 2533 - สาขาศิลปะการแสดง (ละครเวที ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์)
พระสุรัสวดี	ลำดับภาพยอดเยี่ยม พ.ศ. 2500 - มงกุฎเดี่ยว บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม พ.ศ. 2501 - กตัญญูประกาศิต นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม พ.ศ. 2505 - เรือนแพ พ.ศ. 2529 - บ้าน พ.ศ. 2536 - ณ สุดขอบฟ้า
สุพรรณหงส์	นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม พ.ศ. 2523 - เลือดสุพรรณ
โทรทัศน์ทองคำ	นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม พ.ศ. 2533 - เกมกามเทพ

สมชาย อาสนจินดา หรือ ส. อาสนจินดา (16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2464 – 19 กันยายน พ.ศ. 2536) เป็นนักแสดง นักหนังสือพิมพ์ นักเขียนบท ผู้กำกับการแสดง และผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชายชาวไทย เป็นผู้บุกเบิกวงการละครเวที ละครโทรทัศน์ และภาพยนตร์ไทย เป็นเวลากว่า 50 ปี ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ละครเวที ภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์) ประจำปี พ.ศ. 2533

ประวัติ

ส. อาสนจินดา เกิดเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2464 เกิดที่กรุงเทพมหานคร เติบโตที่เชียงใหม่ โดยติดตามพระยาอนุบาลพายัพกิจ (ปุ่น อาสนจินดา) ปลัดมณฑลประจำจังหวัดเชียงใหม่ ระหว่าง พ.ศ. 2471-2481 (ปัจจุบันคือตำแหน่ง ผู้ว่าราชการจังหวัด) ซึ่งมีศักดิ์เป็นลุง

จบชั้นมัธยม 6 จากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และมัธยม 8 จากโรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย

ส. อาสนจินดาสมรสกับ สมใจ เศวตศิลา (ตุ๊) บุตรีของพระยาวันพฤกษ์พิจารณ์ (ทองคำ เศวตศิลา) ซึ่งเป็นน้องสาวต่างมารดาของพลอากาศเอกสิทธิ เศวตศิลา องคมนตรี เมื่อ พ.ศ. 2493 มีบุตร 7 คน

ภาพยนตร์ นักเลงเดี่ยว (2501) เป็นฉากท้ายเรื่องโดยมี สมชาย อาสนจินดา , วิไลวรรณ วัฒนพานิช, อดุลย์ ดุลยรัตน์

นักหนังสือพิมพ์

เริ่มงานเป็นครูสอนหนังสือที่โรงเรียนอำนวยศิลป์ แล้วไปรับราชการที่จังหวัดเชียงรายเป็นเสมียนสหกรณ์ เวลาว่างตอนกลางคืน เขียนเรื่องสั้นส่งหนังสือ "สุภาพบุรุษ-ประชามิตร" ซึ่งจัดทำโดย วิตต์ สุทธเสถียร กุหลาบ สายประดิษฐ์ มาลัย ชูพินิจ และโชติ แพร่พันธุ์ เรื่องสั้นเรื่องแรกชื่อ "ชีวิตในภาพวาดอันเลอะเลือนของข้าพเจ้า " ได้ตีพิมพ์เป็นเรื่องเอกประจำฉบับ และได้รับการชักชวนให้มาทำงานหนังสือพิมพ์ จึงลาออกจากราชการ และเริ่มงานหนังสือพิมพ์ "บางกอกรายวัน" ร่วมงานกับ อิศรา อมันตกุล เสนีย์ เสาวพงศ์ อุษณา เพลิงธรรม ประหยัด ศ. นาคะนาท แต่ไม่นานก็เลิกกิจการ จึงย้ายไปอยู่หนังสือพิมพ์นวนิยายรายวัน "วันจันทร์" รับหน้าที่เป็นบรรณาธิการผู้พิมพ์โฆษณา ตีพิมพ์ได้สามเดือนก็ขาดทุนจนเลิกกิจการ

เมื่อตกงานได้ไปอาศัยวัดมหรรณพารามอยู่ จนกระทั่งเกิดรัฐประหาร 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 นำโดย พล.ท.ผิน ชุณหะวัณ ก็ได้รับการชักชวนให้เป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์รายวัน ที่ได้รับการสนับสนุนจากคณะรัฐประหาร ชื่อ "8 พฤศจิ" จนกระทั่งคณะรัฐประหารได้จับกุมนักหนังสือพิมพ์เกือบ 20 คนไปคุมขัง รวมทั้ง อิศรา อมันตกุล หัวหน้ากองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ "เอกราช" ที่นับถือเป็นการส่วนตัว จึงใช้บทบรรณาธิการเขียนโจมตี จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีอย่างรุนแรง และประกาศลาออก โดยขึ้นหัวข่าวหนังสือพิมพ์ เพื่อไม่ให้ผู้ร่วมงานต้องเดือดร้อน เหลือเพียงงานเขียนเรื่องสั้นหาเลี้ยงชีพ

อาชีพนักแสดง

เริ่มเข้าสู่วงการแสดงในปี พ.ศ. 2492 หลังจากตกงานหนังสือพิมพ์ โดยรับบทเป็น "หม่อมเจ้านิรันดร์ฤทธิ์ธำรง" พระเอกละครเวทีเรื่อง "ดรรชนีนาง " ของศักดิ์เกษม หุตาคม (อิงอร) แทนสุรสิทธิ์ สัตยวงศ์ พระเอกเดิมที่ถอนตัวกะทันหัน ละครเวทีประสบความสำเร็จ และสร้างชื่อเสียงในฐานะนักแสดงในวงการบันเทิงนับแต่นั้น

นักสร้างภาพยนตร์

ส. อาสนจินดาเป็นทั้งผู้ประพันธ์ และ ผู้กำกับการแสดงยุคหนังไทย 16 มม.ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น มีโรงถ่ายทำ ส.อาสนจินดาภาพยนตร์ ที่เชิงสะพานท่าพระ ย่านฝั่งธนบุรี

เจ้าของความคิดแปลกใหม่ทันยุค ในช่วงทศวรรษ 2500-2520 กับฉายา "เชือกกล้วยกางเกงแดง " จากตัวละครยอดนิยมแนวบู๊นักเลงชุด หนึ่งต่อเจ็ด และ เจ็ดประจัญบาน ซึ่งมีภาคต่อตามมาอีกหลายครั้ง, หนังไทยแนววิทยาศาสตร์สืบสวนกับยานดำน้ำล้ำยุค กระเบนธง ที่ได้แรงบันดาลใจจากยานสติงเรย์ (Stingray) หนังหุ่นชักแนวผจญภัยทางทีวียุค '60 จนถึงจินตนิยายอภินิหารพื้นบ้านไทยที่ผู้แต่งชื่นชอบมากที่สุด ลูกสาวพระอาทิตย์ เป็นต้น ทุกเรื่องประสบความสำเร็จทำรายได้ มีผู้ชมคับคั่ง

เขาเสียชีวิตเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2536 ด้วยโรคถุงลมโป่งพอง เนื่องจากการสูบบุหรี่

ผลงานกำกับภาพยนตร์และอำนวยการสร้าง

• ขุนตาล (2512)
• นางละคร (2512)
• ไอ้เปีย (2512)
• ต้อยติ่ง (2512)
• ตาลเดี่ยว (2512)
• ลูกสาวพระอาทิตย์ (2512)
• หาดใหญ่ใจสู้ (2512)
• หวานใจ (2513)
• ทุ่งมหาราช (2513)
• ไอ้สู้ (2513)
• ท่าจีน (2513)
• จอมบึง (2513)
• ภูตเสน่หา (2513)
• ไอ้ยอดทอง (2513)
• วิญญาณดอกประดู่ (2513)
• เพชรพระอุมา (2514)
• มดตะนอย (2514)
• ดอกดิน (2514)
• คนใจเพชร (2514)
• รักข้ามขอบฟ้า (2514)
• ข้าชื่อจ่าแผน (2514)
• กระท่อมปรีดา (2515)
• หนองบัวแดง (2516)
• เจ้าปลิวสิงห์สุพรรณ (2516)
• ไม่มีคำตอบจากสวรรค์ (2516)
• อย่ารักฉัน (2517)
• ผู้ดีเถื่อน (2517)
• โสมสลัว (2517)
• ผัวเช่า (2517)
• ธิดาพญายม (2517)
• ตะวันรอนที่หนองหาร (2517)
• คืนนี้ไม่มีพระจันทร์ (2518)
• หัวใจราชสีห์ (2518)
• นักเลงป่าสัก (2518)
• 7 ดอกจิก (2518)
• ตะวันลับฟ้า (2518)
• โซ่เกียรติยศ (2518)
• หนี้รัก (2518)
• ผยอง (2518)
• สาวแสบ (2518)
• ระห่ำลำหัก (2518)
• นักเลงเทวดา (2518)
• แผ่นดินของเรา (2519)
• กบฎหัวใจ (2519)
• ท้องนาสะเทือน (2519)
• ใครใหญ่ใครอยู่ (2519)
• น้ำตาลใกล้มด (2519)
• นรกตะรูเตา (2519)
• นางงูเห่า (2519)
• ลืมตัว (2519)
• หมัดไทย (2519)
• เผาขน (2519)
• เพลิงแพร (2519)
• อัศวิน 19 (2519)
• 17 ทหารกล้า (2519)
• ดรรชนีไฉไล (2519)
• หนึ่งต่อเจ็ด (2520)
• ความรักไม่มีขาย (2520)
• จันดารา (2520)
• แดงอังคาร (2520)
• 7 ประจัญบาน (2520)
• เกวียนหัก (2521)
• รอยไถ (2522)
• ไอ้ปืนเดี่ยว (2522)
• อินทรีแดง ตอน พรายมหากาฬ (2523)
• รักลอยลม (2523)
• นรกสาว (2523)
• เจ้าพายุ (2523)
• หนึ่งน้องนางเดียว (2523)
• ดอกฟ้าและโดมผู้จองหอง (2524)
• ศรีธนญชัย (2524)
• กำแพงหัวใจ (2524)
• แผ่นดินต้องสู้ (2524)
• ชีวิตเลือกไม่ได้ (2524)
• เกียรติศักดิ์ทหารเสือ (2526)
• กตัญญูประกาศิต (2526)
• พยัคฆ์ยี่เก (2526)
• เห่าดง (2526)
• เหล็กเพชร (2527)
• ไอ้หม่าลูกแม่ (2527)
• สเว็ตเตอร์สีแดง (2527)
• เสือลากหาง (2527)

ผลงานภาพยนตร์

• ไอ้เปีย (2512)
• หาดใหญ่ใจสู้ (2512)
• ขุนตาล (2512)
• นางละคร (2512)
• 4 สิงห์อิสาน (2512)
• ต้อยติ่ง (2512)
• นางพญา (2512)
• แม่ย่านาง (2513)
• ดาวพระเสาร์ (2513)
• ไอ้สู้ (2513)
• ท่าจีน (2513)
• ข้าชื่อจ่าแผน (2514)
• สะใภ้ยี่เก (2514)
• ดอกดิน (2514)
• รอยแค้น (2515)
• ภูกระดึง (2516)
• ผาเวียงทอง (2516)
• ตลาดอารมณ์ (2517)
• คุณครูที่รัก (2517)
• ด้วยปีกของรัก (2517)
• ทุ่งใหญ่อินทนนท์ (2517)
• มือปืนพ่อลูกอ่อน (2518)
• หัวใจราชสีห์ (2518)
• คืนนี้ไม่มีพระจันทร์ (2518)
• มาหยารัศมี (2518)
• เพื่อเธอที่รัก (2518)
• แผ่นดินของเรา (2519)
• แผลเก่า (2520)
• หนักแผ่นดิน (2520)
• แหกค่ายนรกเดียนเบียนฟู (2520)
• เกวียนหัก (2521)
• ชาติผยอง (2521)
• ผีเพื่อนรัก (2521)
• เพลงรักดอกไม้บาน (2522)
• เลือดทมิฬ (2522)
• สุดห้ามใจรัก (2522)
• เลือดสุพรรณ (2522)
• แผ่นดินเถื่อน (2522)
• รอยไถ (2522)
• สลักจิต (2522)
• หนุ่มบ้านนา สาวนาเกลือ (2523)
• อุกาฟ้าเหลือง (2523)
• เต้าฮวยไล่เหลี่ยว (2523)
• พ่อจ๋า (2523)
• คลื่นเสน่หา (2523)
• อีพริ้ง คนเริงเมือง (2523)
• นายอำเภอคนใหม่ (2523)
• ไอ้ขุนเพลง (2523)
• รุ้งเพชร (2523)
• ย. ยอดยุ่ง (2523)
• อาอี๊ (2523)
• ทองผาภูมิ (2523)
• แผ่นดินแห่งความรัก (2523)
• กำแพงหัวใจ (2524)
• ไอ้ค่อม (2524)
• รักข้ามคลอง (2524)
• ฟ้าเพียงดิน (2524)
• แม่กาวาง (2524)
• ศรีธนญชัย (2524)
• สามเสือสุพรรณ (2524)
• แผ่นดินต้องสู้ (2524)
• ชายสามโบสถ์ (2524)
• นกน้อย (2524)
• สาวน้อย (2524)
• พ่อปลาไหล (2524)
• ดอกฟ้าและโดมผู้จองหอง (2524)
• สายสวาทยังไม่สิ้น (2525)
• กระท่อมนกบินหลา (2525)
• ดวงตาสวรรค์ (2525)
• นายอำเภอไข่ดาว (2525)
• พระเอกรับจ้าง (2525)
• สะใภ้ลูกทุ่ง (2525)
• ปลากริมไข่เต่า (2525)
• รักมหาสนุก (2525)
• ขุนแผน ตอนปราบจระเข้เถรขวาด (2525)
• รักข้ามรั้ว (2525)
• ไอ้หนุ่มรถไถ่ (2525)
• มาดามยี่หุบ (2525)
• เฮงสองร้อยปี (2525)
• สาวจอมกวน (2525)
• สวัสดีไม้เรียว (2525)
• พันท้ายนรสิงห์ (2525)
• เพชรตัดหยก (2525)
• นิจ (2526)
• แม่ยอดกะล่อน (2526)
• หนูเป็นสาวแล้ว (2526)
• สาวแดดเดียว (2526)
• เลขาคนใหม่ (2526)
• พยัคฆ์ยี่เก (2526)
• น.ส. เย็นฤดี (2526)
• ยูงรำแพน (2526)
• เจ้าสาวเงินล้าน (2526)
• กำนันสาว (2526)
• ดรุณี 9 ล้าน (2526)
• ผู้ใหญ่บ้านกลองยาว (2526)
• อย่าหยุดสู้ (2526)
• พญายมพนมรุ้ง (2526)
• รักที่ต้องรอ (2527)
• แม่มะนาวหวาน (2527)
• ลวดหนาม (2527)
• เด็กปั๊ม (2527)
• รักนี้เราจอง (2527)
• คุณนาย ป.4 (2527)
• สาวนาสั่งแฟน (2527)
• อาจารย์เด๋อเจอพุ่มพวง (2527)
• ผ่าโลกบันเทิง (2527)
• 10 คงกระพัน (2527)
• ไอ้หนุ่มรถอีแต๋น (2527)
• เสือลากหาง (2527)
• ไอ้หม่าลูกแม่ (2527)
• รักที่ถูกลืม (2527)
• ทับทิมโทน (2528)
• หัวใจเถื่อน (2528)
• นางฟ้ากับซาตาน (2528)
• สามเณรใจสิงห์ (2528)
• ผู้การเรือเร่ (2528)
• หลานสาวเจ้าสัว (2528)
• ตำรวจบ้าน (2528)
• เขยบ้านนอก (2528)
• นางเสือดาว (2528)
• หยุดโลกเพื่อเธอ (2528)
• สามล้อซี 5 (2528)
• ตะวันยิ้มแฉ่ง (2528)
• ปลัดเพชรบ่อพลอย (2528)
• ครูสมศรี (2529)
• ลูกสาวเถ้าแก่เฮง (2529)
• โกยมหาสนุก (2529)
• แด่คุณครูด้วยหัวใจ (2529)
• เจ้าสาวมะลิซ้อน (2529)
• วันนี้ยังมีรัก (2529)
• ลูกทุ่งฮอลิเดย์ (2529)
• แหม่มกะปิ (2529)
• รักหน่อยน่า (2529)
• บ้าน (2530)
• อย่าบอกว่าเธอบาป (2530)
• ปรารถนาแห่งหัวใจ (2530)
• ทายาทคนใหม่ (2531)
• 2482 นักโทษประหาร (2531)
• ซอสามสาย (2531)
• คุณจ่าเรือแจว (2531)
• ผมรักคุณนะ (2531)
• แอบฝัน (2531)
• รักเธอเท่าฟ้า (2533)
• บุญชู 2 น้องใหม่ (2533)
• แม่เบี้ย (2533)
• บุญชู 5 เนื้อหอม (2533)
• 3 กบาล (2533)
• เล่นกับไฟ (2533)
• ก้อนหินในดินทราย (2533)
• ด๊อกเตอร์ครก (2535)
• โตแล้วต้องโต๋ (2535)
• รัก ณ สุดขอบฟ้า (2535)
• ตามล่าแต่หาไม่เจอ (2535)
• บุญชู 7 รักเธอคนเดียวตลอดกาลใครอย่าแตะ (2536)
• ปีหนึ่งเพื่อนกันและวันอัศจรรย์ของผม (2536)
• มือปืน 2 สาละวิน (2536)
• อำแดงเหมือนกับนายริด (2537)
• มาดามยี่หุบ ภาค 2 (2537)
• ฉลุยหิน คนไข่สุดขอบโลก (2538)

ละครโทรทัศน์

• ลูกทาส (2521) ช่อง 3
• ขุนศึกมหาราช (2522) ช่อง 5
• เกียรติศักดิ์ทหารเสือ (2522) ช่อง 5
• สี่แผ่นดิน (2523) ช่อง 5
• ข้าวนอกนา (2523) ช่อง 7
• ไฟรัก ไฟพยาบาท (2524) ช่อง 3
• สลักจิต (2524) ช่อง 3
• มายาสีเงิน (2524) ช่อง 3
• ข้างหลังภาพ (2524) ช่อง 5
• หลง (2524) ช่อง 9
• จดหมายจากเมืองไทย (2525) ช่อง 7
• ปราสาทมืด (2525) ช่อง 5
• ลุงคำ (2525) ช่อง 7
• คนเดินดิน (2526) ช่อง 9
• พ่อปลาไหล (2526) ช่อง 3
• ทัดดาวบุษยา (2527) ช่อง 5
• ขยะเปื้อนทอง (2527) ช่อง 9
• ขมิ้นกับปูน (2527) ช่อง 9
• คำพิพากษา (2528) ช่อง 3
• กตัญญูพิศวาส (2528) ช่อง 3
• ระนาดเอก (2528) ช่อง 7
• พรายนางแก้ว (2529) ช่อง 3
• ทองพลุและสหาย (2529) ช่อง 9
• สื่อรักภูติน้อย (2530) ช่อง 5
• เจ้าหญิงขันทอง (2530) ช่อง 3
• มหาเวสสันดรชาดก (2530) ช่อง 5
• ในม่านเมฆ (2530) ช่อง 9
• เล็บครุฑ (2530) ช่อง 5
• พินัยกรรมมรณะ (2531) ช่อง 3
• เวิ้งระกำ (2531) ช่อง 7
• ตะรุเตา (2531) ช่อง 7
• เกมกามเทพ (2531) ช่อง 3
• คนเริงเมือง (2531) ช่อง 3
• สามีตีตรา (2531) ช่อง 3
• ระบำไฟ (2531) ช่อง 3
• ผู้ชนะสิบทิศ (2532) ช่อง 3
• สายลับสองหน้า (2532) ช่อง 7
• สมองของเฒ่าสุข (2532) ช่อง 9
• ผู้พิชิตมัจจุราช (2532) ช่อง 3
• กตัญญูประกาศิต (2533) ช่อง 3
• ตะกายดาว ตอน น้ำตาดาว (2533) ช่อง 9 รับเชิญ
• พิษสวาท (2534) ช่อง 5
• ชลาลัย (2534) ช่อง 5
• แก้วขนเหล็ก (2534) ช่อง 3
• แม่ผัวมหาภัยกับสะใภ้สารพัดพิษ (2534) ช่อง 5 รับเชิญ
• วนิดา (2534) ช่อง 3
• ลิขิตพิศวาส (2534) ช่อง 9
• ผู้การเรือเร่ (2534) ช่อง 5
• แม่เบี้ย (2534) ช่อง 7
• บ่วง (2535) ช่อง 3
• เณรน้อย (2535) ช่อง 3
• ถ่านเก่าไฟใหม่ (2535) ช่อง 3
• ไฟรักอสูร (2535) ช่อง 3 รับเชิญ
• อยู่กับก๋ง (2536) ช่อง 3

ผลงานด้านการประพันธ์ (นวนิยาย)

1. ดอกแก้ว (ละครโทรทัศน์)
2. ชุมทางเขาชุมทอง
3. ชีวิตพิสดาร (อันแสนจะบัดซบ) ของข้าพเจ้า
4. พรุ่งนี้ จะรดน้ำศพ
5. เผาขน

รางวัล

ปี พ.ศ.	รางวัล	สาขา	ผล	ผลงานที่เข้าชิง
2500	รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี	ลำดับภาพยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	มงกุฏเดี่ยว
2501		บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	กตัญญูประกาศิต
2505		นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	เรือนแพ
2523	รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	เลือดสุพรรณ
	รางวัลมหกรรมเอเซีย-แปซิฟิค	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	อุกาฟ้าเหลือง
2529	รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	บ้าน
2530	รางวัลมหกรรมเอเซีย-แปซิฟิค	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	บ้าน
2533	รางวัลศิลปินแห่งชาติ	ศิลปะการแสดง (ละครเวที ภาพยนตร์ และละครโทรทัศน์)	ได้รับรางวัล
2536	รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม	ได้รับรางวัล	ณ สุดขอบฟ้า

แหล่งข้อมูลอื่น

• ชีวิตพิสดาร (อันแสนจะบัดซบ) ของข้าพเจ้า ส. อาสนจินดา หนังสืออัตชีวประวัติ
• ส.อาสนจินดา