ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาเลอเวือะ"
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) |
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) |
||
บรรทัด 127: | บรรทัด 127: | ||
| colspan="2" | <center>ฮล</center> || {{IPA|/ʰl/~[l̥]}} || '''ฮล'''ะ || ใบ |
| colspan="2" | <center>ฮล</center> || {{IPA|/ʰl/~[l̥]}} || '''ฮล'''ะ || ใบ |
||
|-valign="top" |
|-valign="top" |
||
| colspan="2" | <center>ว</center> || {{IPA|/w/~[ |
| colspan="2" | <center>ว</center> || {{IPA|/w/~[v]}} || เ'''วื'''อก || หนอน |
||
|-valign="top" |
|-valign="top" |
||
| colspan="2" | <center>อ</center> || {{IPA|/ʔ/}} <small>(เมื่อเป็นพยัญชนะต้น)</small> || '''อ'''อ || พี่สาว |
| colspan="2" | <center>อ</center> || {{IPA|/ʔ/}} <small>(เมื่อเป็นพยัญชนะต้น)</small> || '''อ'''อ || พี่สาว |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:35, 30 มกราคม 2564
ภาษาเลอเวือะ | |
---|---|
เลอเวือะ | |
ออกเสียง | /l.wɨaʔ/ |
ประเทศที่มีการพูด | ไทย (จังหวัดแม่ฮ่องสอนและเชียงใหม่) |
ชาติพันธุ์ | ชาวเลอเวือะ (ละว้า) |
จำนวนผู้พูด | 15,000 คน (2550[1][2]) |
ตระกูลภาษา | |
ระบบการเขียน | อักษรไทย |
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | อย่างใดอย่างหนึ่ง:lcp – ภาษาเลอเวือะแบบอมพาย (เลอเวือะตะวันตก)lwl – ภาษาเลอเวือะแบบบ่อหลวง (เลอเวือะตะวันออก) |
ภาษาเลอเวือะ หรือ ภาษาละว้า เป็นภาษาหนึ่งในตระกูลออสโตรเอเชียติก สาขามอญ-เขมร สาขาย่อยปะหล่อง ในประเทศไทยมีผู้พูดในจังหวัดแม่ฮ่องสอนและเชียงใหม่ ตามรายงานของอี. ดับเบิลยู. ฮัตชินสัน เมื่อ พ.ศ. 2477 พบว่ามีผู้พูดในจังหวัดลำปาง เชียงราย และแพร่ด้วย แต่จากการสำรวจเมื่อ พ.ศ. 2527 ไม่พบผู้พูดภาษาเลอเวือะในจังหวัดดังกล่าว คงพูดภาษาไทยถิ่นเหนือทั้งหมด
ภาษาเลอเวือะประกอบด้วยวิธภาษาหรือภาษาย่อยที่แตกต่างกันสองกลุ่มซึ่งแหล่งข้อมูลบางแหล่งถือว่าเป็นภาษาแยกจากกัน ได้แก่ ภาษาเลอเวือะตะวันตกและภาษาเลอเวือะตะวันออก ภาษาทั้งสองมีความแตกต่างกันพอสมควร (แม้ว่าจะมีความสัมพันธ์ทางเชื้อสายอย่างสูง) เนื่องจากไม่สามารถเข้าใจซึ่งกันและกันได้จากคำให้การที่สอดคล้องกันของผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันตกและผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันออกและจากการทดสอบโดยสถาบันภาษาศาสตร์ฤดูร้อน[3] นอกจากนี้บรรดาหมู่บ้านที่พูดภาษาเลอเวือะของแต่ละกลุ่มก็ยังมีสำเนียงภาษาที่แตกต่างกันออกไปอีก มิชชันนารีที่เคยเข้าไปเผยแพร่ศาสนาคริสต์ได้พัฒนาการเขียนภาษาเลอเวือะตะวันตกด้วยอักษรละตินและอักษรไทย[4]
ภาษาเลอเวือะตะวันออกมีความมีชีวิตชีวาทางภาษาในระดับสูงและใช้สื่อสารกันในบ้านโดยผู้พูดทุกวัย การศึกษาของรัฐ ประกาศของหมู่บ้าน และธุรกิจทางการมักใช้ภาษาไทยกลาง ผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันออกส่วนใหญ่พูดคำเมืองได้เป็นอย่างน้อย แต่มีผู้พูดสูงอายุบางคนตอบเป็นภาษาเลอเวือะเมื่อมีผู้พูดคำเมืองด้วย ผู้พูดรุ่นใหม่มีแนวโน้มที่จะพูดภาษาไทยกลางได้คล่องเนื่องจากระบบการศึกษา และส่วนใหญ่พูดคำเมืองได้คล่องเนื่องจากการแต่งงานระหว่างชาวเลอเวือะกับชาวยวน
ระบบการเขียน
ตัวเขียนภาษาเลอเวือะตะวันตก (และตะวันออกบางส่วน) อักษรไทยตามที่คณะกรรมการจัดทำระบบเขียนภาษาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ด้วยอักษรไทย สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ได้กำหนดไว้ มีดังนี้
|
|
|
ส่วนตัวเขียนภาษาเลอเวือะตะวันออก ไม่ได้ถูกกำหนดไว้ จึงอนุโลมใช้กฎเดียวกับภาษาเลอเวือะตะวันตก แต่เนื่องจากหน่วยเสียงตามตารางด้านบนยังไม่ครบถ้วน จึงมีการดัดแปลงเพิ่มเติมดังต่อไปนี้
- สระเรียงอื่นที่นอกเหนือจากตารางด้านบน ให้แยกออกเป็นสระไทยสองเสียง คั่นด้วยขีด
- หมายเหตุ /iə/ และ /uə/ เป็นสระคนละเสียงกับ /ia/ และ /ua/ ตามลำดับ
- พยัญชนะท้ายบางตัวต้องเปลี่ยนเป็นสระก่อน แล้วจึงค่อยใช้รูปสระเรียงต่อไป ดังนี้
- /-j/ เปลี่ยนเป็น /-i/
- /-jˀ/ เปลี่ยนเป็น /-iʔ/
- /-j̊/ เปลี่ยนเป็น /-ih/
- /-w/ เปลี่ยนเป็น /-u/
- /-wˀ/ เปลี่ยนเป็น /-uʔ/
- /-w̥/ เปลี่ยนเป็น /-uh/
- เพิ่มหน่วยเสียงพยัญชนะและสระดังนี้
- ฌ ใช้แทนเสียง /ʄ/
- เ–าฺะ ใช้แทนเสียง /ɒʔ/
- –อฺ ใช้แทนเสียง /ɒ/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้าย หรือเมื่อมีพยัญชนะท้ายอื่น)
อ้างอิง
- สุริยา รัตนกุล และลักขณา ดาวรัตนหงษ์. พจนานุกรมภาษาละว้า-ไทย. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหิดล, 2528.
- ↑ Umpai Lawa (Western Lawa) at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Bo Luang Lawa (Eastern Lawa) at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ↑ Nahhas, Dr. Ramzi W. 2007. Sociolinguistic survey of Lawa in Thailand. Chiang Mai: Payap University.
- ↑ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2558, หน้า 2.