ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าจักรคำขจรศักดิ์"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{infobox royalty
{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์
| image = เจ้าจักรคำขจรศักดิ์.jpg
| สีพิเศษ = #ffcc00
| birth_date = 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2417
| สีอักษร = #8f5f12
| death_style = พิราลัย
| ภาพ = ไฟล์:เจ้าจักรคำขจรศักดิ์.jpg
| death_date = {{วันตายและอายุ|2486|11|5|2418|5|19}}
| พระนาม = เจ้าจักรคำขจรศักดิ์
| succession = เจ้าผู้ครองนครลำพูน
| พระปรมาภิไธย =
| father1 = [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
| ประสูติ = [[19 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2417]]
| mother1 = [[แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว]] (อิศรเสนา)
| วันพิราลัย= {{วันตายและอายุ|2486|11|5|2418|5|19}}
| spouse = แม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์
| พระอิสริยยศ = เจ้าผู้ครองนครลำพูน
| issue1 = · [[เจ้าลำเจียก ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าวรรณรา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้ารัทธาธร ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าประกายคำ ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าสุริยา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน]]
| พระบิดา = [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
| dynasty = ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์)
| พระมารดา= [[แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว|แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้วราชเทวี]] (อิศรเสนา)
| reign = พ.ศ. 2454 — พ.ศ. 2486 (32 ปี)
| พระมเหสี = แม่เจ้าขานแก้วจักรคำขจรศักดิ์ราชเทวี
| successer = [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
| พระโอรส/ธิดา = · [[เจ้าลำเจียก ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าวรรณรา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้ารัทธาธร ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าประกายคำ ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าสุริยา ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน]]<br>· [[เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน]]
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์)
| ทรงราชย์ = [[พ.ศ. 2454]] - [[พ.ศ. 2486]]
| พิธีบรมราชาภิเษก =
| ระยะเวลาครองราชย์ = 32 ปี
| รัชกาลก่อนหน้า = [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
| รัชกาลถัดมา =
}}
}}
พลตรี '''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Chao Chakkham.png|120px]]}}) เป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 แห่ง[[ราชวงศ์ทิพย์จักร]]
พลตรี '''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-Chao Chakkham.png|120px]]}}) เป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 แห่ง[[ราชวงศ์ทิพย์จักร]]


== พระประวัติ ==
== พระประวัติ ==
'''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' มีพระนามเดิมว่า '''เจ้าน้อยจักรคำ ณ ลำพูน''' ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2417 เป็นราชโอรสใน[[เจ้าอินทยงยศโชติ]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 9 กับ[[แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว|แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้วราชเทวี]] (อิศรเสนา) และเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ใน[[เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 7 กับแม่เจ้าปิมปา มีราชภคินีและราชขนิษฐา ร่วมราชมารดา 2 พระองค์ มีนามตามลำดับ ดังนี้
'''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' มีพระนามเดิมว่า '''เจ้าน้อยจักรคำ ณ ลำพูน''' ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2417 เป็นราชโอรสใน[[เจ้าอินทยงยศโชติ]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 9 กับ[[แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว]] (อิศรเสนา) และเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ใน[[เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 7 กับแม่เจ้าปิมปา มีราชภคินีและราชขนิษฐา ร่วมราชมารดา 2 พระองค์ มีนามตามลำดับ ดังนี้
# '''เจ้าหญิงมุกดา ณ ลำพูน''' - ชายา "เจ้าราชภาคินัย น้อยเมืองไทย ณ ลำพูน, เจ้าราชภาคินัยนครลำพูน" (ราชภคินี)
# '''เจ้าหญิงมุกดา ณ ลำพูน''' - ชายา "เจ้าราชภาคินัย น้อยเมืองไทย ณ ลำพูน, เจ้าราชภาคินัยนครลำพูน" (ราชภคินี)
# '''เจ้าหญิงหล้า ณ ลำพูน''' - ชายา "เจ้าน้อยจิตตะ ณ ลำพูน" ภายหลังเป็น ชายา "เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ น้อยพุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์นครลำพูน" (ราชขนิษฐา)
# '''เจ้าหญิงหล้า ณ ลำพูน''' - ชายา "เจ้าน้อยจิตตะ ณ ลำพูน" ภายหลังเป็น ชายา "เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ น้อยพุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์นครลำพูน" (ราชขนิษฐา)
เจ้าน้อยจักรคำได้ดำรงอิสริยยศเป็น''เจ้าบุรีรัตน'' เมื่อเจ้าอินทยงยศโชติถึงแก่พิราลัย จึงได้รับแต่งตั้งเป็นผู้รั้งนครลำพูนสืบต่อมา จนถึงวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 จึงได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นเจ้านครลำพูน มีราชทินนามว่า ''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ อรรคสัตยาทิคุณ หริภุญไชยรัษฎาธิวาส ประชาราษฎร์บริบาล ธาตุเจติยสถานบูชากร ลำพูนนครเชษฐกุลวงษ์ จำนงภักดีนราธิปก เอกัจโยนกชนาธิบดี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1808.PDF พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์], เล่ม 28, ตอน 0 ง, 12 พฤศจิกายน ร.ศ. 130, หน้า 1811</ref>
เจ้าน้อยจักรคำได้ดำรงอิสริยยศเป็น''เจ้าบุรีรัตน'' เมื่อเจ้าอินทยงยศโชติถึงแก่พิราลัย จึงได้รับแต่งตั้งเป็นผู้รั้งนครลำพูนสืบต่อมา จนถึงวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 จึงได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นเจ้านครลำพูน มีราชทินนามว่า ''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ อรรคสัตยาทิคุณ หริภุญไชยรัษฎาธิวาส ประชาราษฎร์บริบาล ธาตุเจติยสถานบูชากร ลำพูนนครเชษฐกุลวงษ์ จำนงภักดีนราธิปก เอกัจโยนกชนาธิบดี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1808.PDF พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์], เล่ม 28, ตอน 0 ง, 12 พฤศจิกายน ร.ศ. 130, หน้า 1811</ref>


ต่อมาในปี [[พ.ศ. 2469]] รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้ดำเนินนโยบายยกเลิกตำแหน่งเจ้าหลวง หากเจ้าหลวงเมืองใดว่างลงจะไม่โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้นอีก แต่ก็ยังให้ความสำคัญในการสืบราชสกุล [[ณ เชียงใหม่]] [[ณ ลำพูน]] [[ณ ลำปาง]] [[เจ้านายฝ่ายเหนือ]] ก็ยังคงดำรงสถานะความเป็น "เจ้า" โดยกำเนิดต่อไป
ต่อมาในปี พ.ศ. 2469 รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ได้ดำเนินนโยบายยกเลิกตำแหน่งเจ้าหลวง หากเจ้าหลวงเมืองใดว่างลงจะไม่โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้นอีก แต่ก็ยังให้ความสำคัญในการสืบราชสกุล [[ณ เชียงใหม่]] [[ณ ลำพูน]] [[ณ ลำปาง]] [[เจ้านายฝ่ายเหนือ]] ก็ยังคงดำรงสถานะความเป็น "เจ้า" โดยกำเนิดต่อไป


เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ถึงแก่พิราลัยใน [[พ.ศ. 2486]] รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 32 ปี สิริชันษาได้ 69 ปี
เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ถึงแก่พิราลัยใน พ.ศ. 2486 รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 32 ปี สิริชันษาได้ 69 ปี


== ราชโอรส ราชธิดา ==
== ราชโอรส ราชธิดา ==


'''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' ทรงมีราชโอรสและราชธิดา รวม 8 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล [[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)|ณ ลำพูน]] มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
'''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์''' ทรงมีราชโอรสและราชธิดา รวม 8 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล ณ ลำพูน มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
; แม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์: มีราชโอรส 2 ราชธิดา 2

# '''เจ้าหญิงลำเจียก (ณ ลำพูน) เกษมสันต์''' - สมรสกับ[[หม่อมเจ้าเกียรติประวัติ เกษมสันต์]] พระโอรส[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์]] มีธิดา 1
=== แม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์ ===
## หม่อมราชวงศ์ภาณีพิจิตร (เกษมสันต์) ชุณหะมาน
ใน '''[[แม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์]]''' (มีราชโอรส 2 ราชธิดา 2)
# '''เจ้าหญิงวรรณรา (ณ ลำพูน) ณ ลำปาง''' - สมรสกับพันเอกพิเศษ [[พระเพ็ชรคีรีศรีสงคราม (เจ้าแก้วเมืองไท ณ ลำปาง)]] เจ้าเมืองสงขลา

* '''เจ้าหญิงลำเจียก (ณ ลำพูน) เกษมสันต์''' - สมรสกับ "[[หม่อมเจ้าเกียรติประวัติ เกษมสันต์]]" พระโอรส "[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์]]" พระราชโอรสใน "พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" กับ "เจ้าจอมมารดาแพ" (มีธิดา 1)
# '''[[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับหม่อมเจ้าหญิงจิตรจง (จักรพันธ์) ณ ลำพูน พระธิดาใน[[พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์]] มีบุตร 2 ธิดา 3
## พลอากาศตรี [[เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน]]
** หม่อมราชวงศ์ภาณีพิจิตร (เกษมสันต์) ชุณหะมาน
## เจ้าวันทนีย์ (ณ ลำพูน) ผูกพัน

## เจ้ากีรณา (ณ ลำพูน) บุญพิทักษ์
* '''เจ้าหญิงวรรณรา (ณ ลำพูน) ณ ลำปาง''' - สมรสกับ "พันเอกพิเศษ [[พระเพ็ชรคีรีศรีสงคราม (เจ้าแก้วเมืองไท ณ ลำปาง)]], เจ้าเมืองสงขลา"
## เจ้าสารินี (ณ ลำพูน) กลิ่นนาค

## พันเอกพิเศษ เจ้าวีรพงศ์ ณ ลำพูน
* '''[[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับ "หม่อมเจ้าหญิงจิตรจง (จักรพันธ์) ณ ลำพูน" พระธิดา ใน "[[พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสรฐวงศ์วราวัตร กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์]]" พระโอรสใน "[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์]]" กับ "หม่อมราชวงศ์หญิงสว่าง ศิริวงศ์" (มีบุตร 2 ธิดา 3)
# '''[[เจ้ารัฐธาทร ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับหม่อมสายใจ (ณ บางช้าง) ณ ลำพูน" มีบุตร 1 ธิดา 2
** พลอากาศตรี [[เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน]]
** เจ้าวันทนีย์ (ณ ลำพูน) ผูกพัน
## เจ้ารัตนา ณ ลำพูน
** เจ้ากีรณา (ณ ลำพูน) บุญพิทักษ์
## เจ้าสุธาทร ณ ลำพูน
## เจ้าสุภัทรา (ณ ลำพูน) อังกสิทธิ์" - ภริยาศาสตราจารย์ ดร.[[พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์]] อธิการบดี[[มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]]
** เจ้าสารินี (ณ ลำพูน) กลิ่นนาค
; แม่เจ้าแขกแก้ว จักรคำขจรศักดิ์ : พระขนิษฐาในแม่เจ้าขานแก้ว (มีราชโอรส 1)
** พันเอกพิเศษ เจ้าวีรพงศ์ ณ ลำพูน
# '''[[เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน]]''' - อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย สมรสกับ "หม่อมเทวี (วัฒนะทัสสี) ณ ลำพูน" (มีธิดา 1 บุตร1)

## เจ้าวรเทวี (ณ ลำพูน) ชลวณิช
* '''[[เจ้ารัฐธาทร ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับ "หม่อมสายใจ (ณ บางช้าง) ณ ลำพูน" (มีบุตร 1 ธิดา 2)
** เจ้ารัตนา ณ ลำพูน
## เจ้าวีรทัศน์ ณ ลำพูน
** เจ้าสุธาทร ณ ลำพูน
# '''เจ้ารัชเดช ณ ลำพูน'''
; แม่เจ้าส่วนบุญ: เจ้านายสกุล "ณ เชียงใหม่" (มีราชโอรส 1)
** เจ้าสุภัทรา (ณ ลำพูน) อังกสิทธิ์" - ภริยา [[ศาสตราจารย์]] [[ดร.]][[พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์]] อธิการบดี[[มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]]
# '''[[เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับคุณหญิง[[เจ้าพงษ์แก้ว ณ ลำพูน]] ธิดาในพลตรี [[เจ้าราชบุตร (วงษ์ตะวัน ณ เชียงใหม่)]] มีธิดา 1 บุตร 3

## [[เจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน]]
=== แม่เจ้าแขกแก้ว จักรคำขจรศักดิ์ ===
## เจ้าพัฒน์พงศ์ ณ ลำพูน
ใน '''[[แม่เจ้าแขกแก้วจักรคำขจรศักดิ์]]''' - พระขนิษฐาใน "แม่เจ้าขานแก้วจักรคำขจรศักดิ์ราชเทวี" (มีราชโอรส 1)
## เจ้าวงศ์จักร ณ ลำพูน

## เจ้าศักดิ์ขจร ณ ลำพูน
* '''ฯพณฯ [[เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน]]''' - อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย สมรสกับ "หม่อมเทวี (วัฒนะทัสสี) ณ ลำพูน" (มีธิดา 1 บุตร1)
; หม่อมแว่นแก้ว : มีราชโอรส 1
** เจ้าวรเทวี (ณ ลำพูน) ชลวณิช
** เจ้าวีรทัศน์ ณ ลำพูน
# '''[[เจ้าสุริยา ณ ลำพูน]]''' (มีบุตร 2 ธิดา 3)
* '''เจ้ารัชเดช ณ ลำพูน'''
## เจ้าวัชรี ณ ลำพูน
## เจ้าพิสมัยมาลี ณ ลำพูน

## เจ้านพมณีศรี ณ ลำพูน
=== แม่เจ้าส่วนบุญ จักรคำขจรศักดิ์ ===
## เจ้าสุธี ณ ลำพูน
ใน '''[[แม่เจ้าส่วนบุญ จักรคำขจรศักดิ์]]''' - เจ้านายสกุล "ณ เชียงใหม่" (มีราชโอรส 1)
## เจ้าสุมาลี (ณ ลำพูน) วงศ์ปราชญ์

; หม่อมคำแยง : มีราชธิดา 1
* '''[[เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน]]''' - สมรสกับ "คุณหญิง เจ้าพงษ์แก้ว (ณ เชียงใหม่) ณ ลำพูน" ธิดาใน "[[เจ้าราชบุตร วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่|พลตรี เจ้าราชบุตร วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่]], เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่", ราชโอรสใน "[[เจ้าแก้วนวรัฐ|พลตรี เจ้าแก้วนวรัฐ, เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 9]]" (มีธิดา1 บุตร3)
# '''เจ้าหญิงประกายคำ (ณ ลำพูน) ทองใหญ่''' - สมรสกับ[[หม่อมเจ้าทองแกมแก้ว ทองใหญ่]] พระโอรสใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม]] (มีธิดา 2 บุตร 1)
** [[เจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน]]
## หม่อมราชวงศ์ประกายทอง (ทองใหญ่) สิริสุข
** เจ้าพัฒน์พงศ์ ณ ลำพูน
## [[หม่อมราชวงศ์แก้วแกมทอง ทองใหญ่]]
** เจ้าวงศ์จักร ณ ลำพูน
## หม่อมราชวงศ์ผ่องสุวรรณ (ทองใหญ่) บิลเมส
** เจ้าศักดิ์ขจร ณ ลำพูน
;เจ้ายอดเรือน ณ ลำพูน :ไม่มีราชโอรส ธิดา

=== หม่อมแว่นแก้ว ===
ใน '''[[หม่อมแว่นแก้ว]]''' (มีราชโอรส 1)

* '''[[เจ้าสุริยา ณ ลำพูน]]''' (มีบุตร 2 ธิดา 3)
** เจ้าวัชรี ณ ลำพูน
** เจ้าพิสมัยมาลี ณ ลำพูน
** เจ้านพมณีศรี ณ ลำพูน
** เจ้าสุธี ณ ลำพูน
** เจ้าสุมาลี (ณ ลำพูน) วงศ์ปราชญ์

=== หม่อมคำแยง ===
ใน '''[[หม่อมคำแยง]]''' (มีราชธิดา 1)

* '''เจ้าหญิงประกายคำ (ณ ลำพูน) ทองใหญ่''' - สมรสกับ "[[หม่อมเจ้าทองแกมแก้ว ทองใหญ่]]" พระโอรสใน "[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม|พลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม]]" (มีธิดา 2 บุตร 1)
** หม่อมราชวงศ์ประกายทอง (ทองใหญ่) สิริสุข
** [[หม่อมราชวงศ์แก้วแกมทอง ทองใหญ่]]
** หม่อมราชวงศ์ผ่องสุวรรณ (ทองใหญ่) บิลเมส
=== เจ้ายอดเรือน ณ ลำพูน ===
ไม่มีราชโอรส ธิดา


== พระกรณียกิจ ==
== พระกรณียกิจ ==
บรรทัด 107: บรรทัด 82:
'''ณ ลำพูน'''<ref>[https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/1259089/ นามสกุลพระราชทาน ของเชื้อสายเจ้าล้านนา]</ref> เป็น[[นามสกุลพระราชทาน]] ลำดับที่ 866 โดยพระราชทานให้แก่ผู้สืบเชื้อสายจากบรรพบุรุษที่มีนิวาสถานตั้งอยู่ในที่แห่งนั้นเป็นเวลานานมาก มีผู้คนรู้จัก และนับถือโดยมาก โดย[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] มีพระบรมราชโองการห้ามไม่ให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระบรมราชานุญาตใช้คำว่า "ณ" นำหน้าสกุลเป็นอันขาด<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2458/A/395.PDF ประกาศ ห้ามมิให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระราชทานนามสกุลใช้ "ณ" นำหน้านามสกุล], เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๑๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๓๙๕ </ref>
'''ณ ลำพูน'''<ref>[https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/1259089/ นามสกุลพระราชทาน ของเชื้อสายเจ้าล้านนา]</ref> เป็น[[นามสกุลพระราชทาน]] ลำดับที่ 866 โดยพระราชทานให้แก่ผู้สืบเชื้อสายจากบรรพบุรุษที่มีนิวาสถานตั้งอยู่ในที่แห่งนั้นเป็นเวลานานมาก มีผู้คนรู้จัก และนับถือโดยมาก โดย[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] มีพระบรมราชโองการห้ามไม่ให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระบรมราชานุญาตใช้คำว่า "ณ" นำหน้าสกุลเป็นอันขาด<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2458/A/395.PDF ประกาศ ห้ามมิให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระราชทานนามสกุลใช้ "ณ" นำหน้านามสกุล], เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๑๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๓๙๕ </ref>


สกุล ณ ลำพูน เป็นนามสกุลที่พระราชทานแก่ผู้สืบเชื้อสาย[[เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 1 โดยพระราชทานแก่[[เจ้าจักรคำขจรศักดิ์]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 เดิมสะกดว่า "ณ ลำภูน" (na Lambhun)" <ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/D/2194_3.PDF ประกาศพระราชทานนามสกุล] เล่มที่ ๓๐, ตอน ๐ ง, วันที่ ๒๘ ธันวาคม ๒๔๕๖, หน้า ๒๑๒๒</ref>
สกุล ณ ลำพูน เป็นนามสกุลที่พระราชทานแก่ผู้สืบเชื้อสาย[[พระยาคำฟั่น]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 1 โดยพระราชทานแก่[[เจ้าจักรคำขจรศักดิ์]] เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 เดิมสะกดว่า "ณ ลำภูน" (na Lambhun)"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/D/2194_3.PDF ประกาศพระราชทานนามสกุล] เล่มที่ ๓๐, ตอน ๐ ง, วันที่ ๒๘ ธันวาคม ๒๔๕๖, หน้า ๒๑๒๒</ref>


== เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ==
== เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ==
{{ท.ม.|2453}} (ขณะนั้นเรียกว่า''จุลสุราภรณ์'')
* [[พ.ศ. 2453]] - [[ไฟล์:Order of the Crown of Thailand - 2nd Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎสยาม ชั้นจุลสุราภรณ์ (เปลี่ยนชื่อเป็น ชั้น[[ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย]] (ท.ม.) ในปี พ.ศ. 2484)
* [[พ.ศ. 2454]] - [[ไฟล์:Order of Chula Chom Klao - 2nd Class lower (Thailand) ribbon.svg|80px]] เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้น[[ทุติยจุลจอมเกล้า]] (ท.จ.)<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1783.PDF พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์], เล่ม ๒๘, ตอน๐ ง, ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๗๙๓ </ref>
{{ท.จ.ฝ่ายหน้า|2454}}<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1783.PDF พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์], เล่ม ๒๘, ตอน๐ ง, ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๗๙๓ </ref>
{{ป.ม.|2456}} (ขณะนั้นเรียกว่า''มหาสุราภรณ์'')
* [[พ.ศ. 2456]] - [[ไฟล์:Order of the Crown of Thailand - 1st Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย|เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎสยาม]] ชั้นมหาสุราภรณ์ (เปลี่ยนชื่อเป็น ชั้น[[ประถมาภรณ์มงกุฏไทย]] (ป.ม.) เมื่อปี พ.ศ. 2484)
{{ท.จ.ว.|2460}} พร้อมพานทองเครื่องยศ
* [[พ.ศ. 2460]] - [[ไฟล์:Order of Chula Chom Klao - 2nd Class upper (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า]] ชั้น[[ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ]] (ท.จ.ว.) พร้อมพานทองเครื่องยศ
* [[พ.. 2469]] - [[ไฟล์:Order of the White Elephant - 1st Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก]] ชั้น[[ประถมาภรณ์ช้างเผือก]]<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3994.PDF พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญฝ่ายหน้า], เล่ม ๔๓, ตอน๐ ง, ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๙๙๔ </ref>
{{ป..|2469}}<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3994.PDF พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญฝ่ายหน้า], เล่ม ๔๓, ตอน๐ ง, ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๙๙๔ </ref>
{{อ.ป.ร.2|2481}}
* [[พ.ศ. 2481]] - [[ไฟล์:King_Rama_IV_Royal_Cypher_Medal_(Thailand)_ribbon.png|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8]] ชั้นที่ 2 (อ.ป.ร.2)


==ลำดับสาแหรก==
==ลำดับสาแหรก==
บรรทัด 130: บรรทัด 105:
|1= 1. '''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์'''
|1= 1. '''เจ้าจักรคำขจรศักดิ์'''
|2= 2. [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
|2= 2. [[เจ้าอินทยงยศโชติ]]
|3= 3. แม่เจ้ารถแก้วราชเทวี<br>(หม่อมราชวงศ์รถแก้ว อิศรเสนา)
|3= 3. แม่เจ้ารถแก้ว<br>(หม่อมราชวงศ์รถแก้ว อิศรเสนา)
|4= 4. [[เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์]]
|4= 4. [[เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์]]
|5= 5. แม่เจ้าปิมปาราชเทวี
|5= 5. แม่เจ้าปิมปาราชเทวี
บรรทัด 137: บรรทัด 112:
|8= 8. [[เจ้าไชยลังกาพิศาลโสภาคย์คุณ]]
|8= 8. [[เจ้าไชยลังกาพิศาลโสภาคย์คุณ]]
|9= 9. แม่เจ้าโก๊ะราชเทวี
|9= 9. แม่เจ้าโก๊ะราชเทวี
|12= 12. [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพงศ์อิศเรศ กรมหมื่นกษัตริย์ศรีศักดิเดช]]
|12= 12. [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นกษัตริย์ศรีศักดิเดช]]
|13= 13. คุณหญิงพลับ
|13= 13. คุณหญิงพลับ
|16= 16. [[พระยาคำฟั่น]]
|16= 16. [[พระยาคำฟั่น]]
บรรทัด 167: บรรทัด 142:
| ตำแหน่ง = [[เจ้าผู้ครองนครลำพูน]]
| ตำแหน่ง = [[เจ้าผู้ครองนครลำพูน]]
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์ทิพย์จักร
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์ทิพย์จักร
| ปี = [[พ.ศ. 2454]] - [[พ.ศ. 2486]]
| ปี = พ.ศ. 2454 พ.ศ. 2486
| ถัดไป = [[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]<br><small>(ผู้สืบตระกูลเจ้าผู้ครองนครลำพูน)</small>
| ถัดไป = [[เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน]]<br><small>(ผู้สืบตระกูลเจ้าผู้ครองนครลำพูน)</small>
}}
}}
บรรทัด 177: บรรทัด 152:
{{เรียงลำดับ|จักรคำขจรศักดิ์}}
{{เรียงลำดับ|จักรคำขจรศักดิ์}}
{{อายุขัย|2417|2486}}
{{อายุขัย|2417|2486}}

[[หมวดหมู่:เจ้าผู้ครองนครลำพูน|10]]
[[หมวดหมู่:เจ้าผู้ครองนครลำพูน|10]]
[[หมวดหมู่:สกุล ณ ลำพูน]]
[[หมวดหมู่:สกุล ณ ลำพูน]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 17:35, 21 ตุลาคม 2563

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์
เจ้าผู้ครองนครลำพูน
ครองราชย์พ.ศ. 2454 — พ.ศ. 2486 (32 ปี)
ประสูติ19 พฤษภาคม พ.ศ. 2417
พิราลัย5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 (68 ปี)
คู่อภิเษกแม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์
พระบุตร· เจ้าลำเจียก ณ ลำพูน
· เจ้าวรรณรา ณ ลำพูน
· เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน
· เจ้ารัทธาธร ณ ลำพูน
· เจ้าประกายคำ ณ ลำพูน
· เจ้าสุริยา ณ ลำพูน
· เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน
· เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน
ราชวงศ์ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์)
พระบิดาเจ้าอินทยงยศโชติ
พระมารดาแม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว (อิศรเสนา)

พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร

พระประวัติ

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า เจ้าน้อยจักรคำ ณ ลำพูน ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2417 เป็นราชโอรสในเจ้าอินทยงยศโชติ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 9 กับแม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว (อิศรเสนา) และเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ในเจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 7 กับแม่เจ้าปิมปา มีราชภคินีและราชขนิษฐา ร่วมราชมารดา 2 พระองค์ มีนามตามลำดับ ดังนี้

  1. เจ้าหญิงมุกดา ณ ลำพูน - ชายา "เจ้าราชภาคินัย น้อยเมืองไทย ณ ลำพูน, เจ้าราชภาคินัยนครลำพูน" (ราชภคินี)
  2. เจ้าหญิงหล้า ณ ลำพูน - ชายา "เจ้าน้อยจิตตะ ณ ลำพูน" ภายหลังเป็น ชายา "เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ น้อยพุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์นครลำพูน" (ราชขนิษฐา)

เจ้าน้อยจักรคำได้ดำรงอิสริยยศเป็นเจ้าบุรีรัตน เมื่อเจ้าอินทยงยศโชติถึงแก่พิราลัย จึงได้รับแต่งตั้งเป็นผู้รั้งนครลำพูนสืบต่อมา จนถึงวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 จึงได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นเจ้านครลำพูน มีราชทินนามว่า เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ อรรคสัตยาทิคุณ หริภุญไชยรัษฎาธิวาส ประชาราษฎร์บริบาล ธาตุเจติยสถานบูชากร ลำพูนนครเชษฐกุลวงษ์ จำนงภักดีนราธิปก เอกัจโยนกชนาธิบดี[1]

ต่อมาในปี พ.ศ. 2469 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ดำเนินนโยบายยกเลิกตำแหน่งเจ้าหลวง หากเจ้าหลวงเมืองใดว่างลงจะไม่โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งขึ้นอีก แต่ก็ยังให้ความสำคัญในการสืบราชสกุล ณ เชียงใหม่ ณ ลำพูน ณ ลำปาง เจ้านายฝ่ายเหนือ ก็ยังคงดำรงสถานะความเป็น "เจ้า" โดยกำเนิดต่อไป

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ถึงแก่พิราลัยใน พ.ศ. 2486 รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 32 ปี สิริชันษาได้ 69 ปี

ราชโอรส ราชธิดา

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ทรงมีราชโอรสและราชธิดา รวม 8 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล ณ ลำพูน มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

แม่เจ้าขานแก้ว จักรคำขจรศักดิ์
มีราชโอรส 2 ราชธิดา 2
  1. เจ้าหญิงลำเจียก (ณ ลำพูน) เกษมสันต์ - สมรสกับหม่อมเจ้าเกียรติประวัติ เกษมสันต์ พระโอรสพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ มีธิดา 1
    1. หม่อมราชวงศ์ภาณีพิจิตร (เกษมสันต์) ชุณหะมาน
  2. เจ้าหญิงวรรณรา (ณ ลำพูน) ณ ลำปาง - สมรสกับพันเอกพิเศษ พระเพ็ชรคีรีศรีสงคราม (เจ้าแก้วเมืองไท ณ ลำปาง) เจ้าเมืองสงขลา
  3. เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน - สมรสกับหม่อมเจ้าหญิงจิตรจง (จักรพันธ์) ณ ลำพูน พระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์ มีบุตร 2 ธิดา 3
    1. พลอากาศตรี เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน
    2. เจ้าวันทนีย์ (ณ ลำพูน) ผูกพัน
    3. เจ้ากีรณา (ณ ลำพูน) บุญพิทักษ์
    4. เจ้าสารินี (ณ ลำพูน) กลิ่นนาค
    5. พันเอกพิเศษ เจ้าวีรพงศ์ ณ ลำพูน
  4. เจ้ารัฐธาทร ณ ลำพูน - สมรสกับหม่อมสายใจ (ณ บางช้าง) ณ ลำพูน" มีบุตร 1 ธิดา 2
    1. เจ้ารัตนา ณ ลำพูน
    2. เจ้าสุธาทร ณ ลำพูน
    3. เจ้าสุภัทรา (ณ ลำพูน) อังกสิทธิ์" - ภริยาศาสตราจารย์ ดร.พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
แม่เจ้าแขกแก้ว จักรคำขจรศักดิ์
พระขนิษฐาในแม่เจ้าขานแก้ว (มีราชโอรส 1)
  1. เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน - อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย สมรสกับ "หม่อมเทวี (วัฒนะทัสสี) ณ ลำพูน" (มีธิดา 1 บุตร1)
    1. เจ้าวรเทวี (ณ ลำพูน) ชลวณิช
    2. เจ้าวีรทัศน์ ณ ลำพูน
  2. เจ้ารัชเดช ณ ลำพูน
แม่เจ้าส่วนบุญ
เจ้านายสกุล "ณ เชียงใหม่" (มีราชโอรส 1)
  1. เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน - สมรสกับคุณหญิงเจ้าพงษ์แก้ว ณ ลำพูน ธิดาในพลตรี เจ้าราชบุตร (วงษ์ตะวัน ณ เชียงใหม่) มีธิดา 1 บุตร 3
    1. เจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน
    2. เจ้าพัฒน์พงศ์ ณ ลำพูน
    3. เจ้าวงศ์จักร ณ ลำพูน
    4. เจ้าศักดิ์ขจร ณ ลำพูน
หม่อมแว่นแก้ว
มีราชโอรส 1
  1. เจ้าสุริยา ณ ลำพูน (มีบุตร 2 ธิดา 3)
    1. เจ้าวัชรี ณ ลำพูน
    2. เจ้าพิสมัยมาลี ณ ลำพูน
    3. เจ้านพมณีศรี ณ ลำพูน
    4. เจ้าสุธี ณ ลำพูน
    5. เจ้าสุมาลี (ณ ลำพูน) วงศ์ปราชญ์
หม่อมคำแยง
มีราชธิดา 1
  1. เจ้าหญิงประกายคำ (ณ ลำพูน) ทองใหญ่ - สมรสกับหม่อมเจ้าทองแกมแก้ว ทองใหญ่ พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม (มีธิดา 2 บุตร 1)
    1. หม่อมราชวงศ์ประกายทอง (ทองใหญ่) สิริสุข
    2. หม่อมราชวงศ์แก้วแกมทอง ทองใหญ่
    3. หม่อมราชวงศ์ผ่องสุวรรณ (ทองใหญ่) บิลเมส
เจ้ายอดเรือน ณ ลำพูน
ไม่มีราชโอรส ธิดา

พระกรณียกิจ

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เมื่อครั้งดำรงอิสริยยศเป็น "เจ้าบุรีรัตน์" ได้ดำเนินการสร้างถนนสายตะวันออกจากประตูท่าขาม ไปยังกิ่งอำเภอแม่ทา และถนนสายจากตัวเมืองลำพูนไปจนถึงฝั่งแม่น้ำปิง ต่อมาเมื่อได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน ก็ได้สร้างสาธารณกุศลแก่ประชาชนชาวลำพูนมากมาย อาทิ

  • การบูรณะวัดกู่สิงห์ทอง ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัย พ.ศ. 2324 และตั้งชื่อวัดนี้ว่า "วัดจักรคำภิมุข"
  • สร้างกุฏิให้วัดพระธาตุหริภุญชัย
  • มอบที่ดินสำหรับสร้างที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข บ้านพักสัสดีจังหวัดลำพูน และโรงเรียนส่วนบุญโญปถัมภ์
  • มอบคุ้มหลวงเดิมให้แก่รัฐบาล เพื่อใช้เป็นศาลากลางจังหวัดลำพูน
  • ก่อตั้งโรงเรียนสำหรับนักเรียนชายประจำจังหวัด คือ โรงเรียนจักรคำคณาทร

สนามบินลำพูน

เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ได้เห็นความสำคัญของการอากาศยาน จึงได้ดำริให้จัดทำสนามบินประจำจังหวัดขึ้น ในพื้นที่อำเภอปากบ่อง อำเภอเมืองลำพูน มีเนื้อที่ 156 ไร่ 1 งาน โดยเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อที่ดินเป็นเงินจำนวน 1,176 บาท[2] เมื่อปี พ.ศ. 2466

นามสกุล ณ ลำพูน

ณ ลำพูน[3] เป็นนามสกุลพระราชทาน ลำดับที่ 866 โดยพระราชทานให้แก่ผู้สืบเชื้อสายจากบรรพบุรุษที่มีนิวาสถานตั้งอยู่ในที่แห่งนั้นเป็นเวลานานมาก มีผู้คนรู้จัก และนับถือโดยมาก โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการห้ามไม่ให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระบรมราชานุญาตใช้คำว่า "ณ" นำหน้าสกุลเป็นอันขาด[4]

สกุล ณ ลำพูน เป็นนามสกุลที่พระราชทานแก่ผู้สืบเชื้อสายพระยาคำฟั่น เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 1 โดยพระราชทานแก่เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 เดิมสะกดว่า "ณ ลำภูน" (na Lambhun)"[5]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

ลำดับสาแหรก

อ้างอิง

  1. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์, เล่ม 28, ตอน 0 ง, 12 พฤศจิกายน ร.ศ. 130, หน้า 1811
  2. คำแถลงการณ์ของกรมเสนาธิการทหารบก เรื่อง สนามบินจังหวัดลำพูน
  3. นามสกุลพระราชทาน ของเชื้อสายเจ้าล้านนา
  4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศ ห้ามมิให้ผู้ที่ไม่ได้รับพระราชทานนามสกุลใช้ "ณ" นำหน้านามสกุล, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ก, ๑๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๓๙๕
  5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศพระราชทานนามสกุล เล่มที่ ๓๐, ตอน ๐ ง, วันที่ ๒๘ ธันวาคม ๒๔๕๖, หน้า ๒๑๒๒
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๘, ตอน๐ ง, ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๗๙๓
  7. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓, ตอน๐ ง, ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๓๙๙๔

แหล่งข้อมูลอื่น

  • เจ้าวรเทวี (ณ ลำพูน) ชลวณิช ที่ระลึกในการบูรณะกู่บรรจุอัฐิเจ้าผู้ครองนครลำพูน ชายา และเจ้านายสกุล ณ ลำพูน ณ เชียงใหม่ ณ สุสานหลวงลำพูน. (ครั้งที่1) :บ.อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จก. (มหาชน), 15 เมษายน 2549
  • ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, 2538.
  • สมหมาย เปรมจิตต์, สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตำนานสิบห้าราชวงศ์ (ฉบับสอบชำระ) . เชียงใหม่: มิ่งเมือง, 2540.
  • ศักดิ์ รัตนชัย. พงศาวดารสุวรรณหอคำนครลำปาง (ตำนานเจ้าเจ็ดพระองค์กับหอคำมงคล ฉบับสอบทานกับเอกสารสืบค้น สรสว.ลำปาง) .
  • เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่.
  • คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ 100 ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช 2387 - 2456. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., 2546
  • นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.
  • คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]
ก่อนหน้า เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ถัดไป
เจ้าอินทยงยศโชติ เจ้าผู้ครองนครลำพูน
(พ.ศ. 2454 — พ.ศ. 2486)
เจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน
(ผู้สืบตระกูลเจ้าผู้ครองนครลำพูน)