ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กำแพงแก้ว"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
[[ไฟล์:(2019) วัดอัปสรสวรรค์วรวิหาร เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร (4).jpg|thumb|กำแพงแก้วล้อมรอบอุโบสถ[[วัดอัปสรสวรรค์วรวิหาร]]]]
[[ไฟล์:(2019) วัดอัปสรสวรรค์วรวิหาร เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร (4).jpg|thumb|กำแพงแก้วล้อมรอบอุโบสถ[[วัดอัปสรสวรรค์วรวิหาร]]]]
[[ไฟล์:วัดเฉลิมพระเกียรติวรวิหาร Wat Chalerm Phrakiat Worawiharn (7).jpg|thumb|กำแพงแก้วรอบอุโบสถ[[วัดเฉลิมพระเกียรติวรวิหาร]]]]
[[ไฟล์:วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร (47).jpg|thumb|กำแพงแก้วรอบอุโบสถ[[วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร]]]]
'''กำแพงแก้ว''' คือ[[กำแพง]]เตี้ย ๆ เครื่องก่ออิฐถือปูน สำหรับกั้นเขตแดนออกเป็นสัดส่วน ล้อมเขตที่ตั้ง[[อุโบสถ]] [[วิหาร]] [[สถูป]] [[เจดีย์]] หรือ มหาธาตุเจดีย์ [[พระราชวัง]] พระที่นั่ง และ พระตำหนัก จากเอกสารโบราณยังพบคำอื่น เช่น ปราการรัตน์ ปราการแก้ว กระแพงรัตน์ ปราการกำแพงรัตน ฯลฯ กำแพงแก้วมีลักษณะเป็นกำแพงเตี้ย อย่างพนักก่ออิฐสูงราว 0.80–1.20 เมตร
'''กำแพงแก้ว''' คือ[[กำแพง]]เตี้ย ๆ เครื่องก่ออิฐถือปูน สำหรับกั้นเขตแดนออกเป็นสัดส่วน ล้อมเขตที่ตั้ง[[อุโบสถ]] [[วิหาร]] [[สถูป]] [[เจดีย์]] หรือ มหาธาตุเจดีย์ [[พระราชวัง]] พระที่นั่ง และ พระตำหนัก จากเอกสารโบราณยังพบคำอื่น เช่น ปราการรัตน์ ปราการแก้ว กระแพงรัตน์ ปราการกำแพงรัตน ฯลฯ กำแพงแก้วมีลักษณะเป็นกำแพงเตี้ย อย่างพนักก่ออิฐสูงราว 0.80–1.20 เมตร



รุ่นแก้ไขเมื่อ 20:21, 28 กรกฎาคม 2563

กำแพงแก้วล้อมรอบอุโบสถวัดอัปสรสวรรค์วรวิหาร
กำแพงแก้วรอบอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร

กำแพงแก้ว คือกำแพงเตี้ย ๆ เครื่องก่ออิฐถือปูน สำหรับกั้นเขตแดนออกเป็นสัดส่วน ล้อมเขตที่ตั้งอุโบสถ วิหาร สถูป เจดีย์ หรือ มหาธาตุเจดีย์ พระราชวัง พระที่นั่ง และ พระตำหนัก จากเอกสารโบราณยังพบคำอื่น เช่น ปราการรัตน์ ปราการแก้ว กระแพงรัตน์ ปราการกำแพงรัตน ฯลฯ กำแพงแก้วมีลักษณะเป็นกำแพงเตี้ย อย่างพนักก่ออิฐสูงราว 0.80–1.20 เมตร

ส่วนกำแพงแก้วปราสาทขอมในประเทศไทย เป็นกำแพงล้อมปราสาทประธานและบริเวณโดยรอบ หากเป็นศาสนสถานขนาดเล็ก ใช้แนวกำแพงแก้วแทนระเบียงคด แต่หากเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่อาจมีกำแพงแก้วล้อมระเบียงคดอีกที[1]

กำแพงแก้วที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่พบ เป็นสถาปัตยกรรมยุคสุโขทัย ดังที่พบที่ วัดมังกร เขตอรัญญิกเมืองเก่า จังหวัดสุโขทัย กำแพงแก้วมีความสูง 0.60 เมตร[2]

ความหมายและวัตถุประสงค์

วัตถุประสงค์ของกำแพงแก้ว มิได้มีไว้เพื่อปิดล้อมหรือป้องกันอันตรายเช่นกำแพงทั่วไป แต่เพื่อความสวยงาม ดังเห็นได้จากการตกแต่งกำแพง มีปูนปั้นให้มีลวดบัว เหมือนอย่างฐานปัทม์ คือ ทำเป็นแบบบัวคว่ำบัวหงาย ส่วนบนนิยมทำทับหลังเป็นบัวเจียด ที่ส่วนท้องพนักมีการตกแต่งด้วยงานประณีตศิลป์ สันนิษฐานว่า คำว่าแก้ว หมายถึงดีว่างาม

กำแพงแก้วเป็นเครื่องหมายบอกเขตเช่นเดียวกับใบเสมา แต่ต่างตรงที่สีมานั้นเป็นพื้นที่สมมติตามธรรมวินัย ซึ่งเป็นเขตแดนต้องห้ามเฉพาะสำหรับการทำสังฆกรรม ขณะที่กำแพงแก้วมีคติความเชื่อเพื่อสื่อความหมายในเชิงสัญลักษณ์ ว่า สิ่งที่ล้อมอยู่นั้นมีความสำคัญ การที่กำแพงแก้วล้อมอุโบสถ ก่อนถึงเขตสีมา จึงเป็นการเน้นความศักดิ์สิทธิ์[3]

กำแพงแก้วในวัด เป็นแนวเขตพุทธาวาส แสดงสัญลักษณ์เป็นดั่งกำแพงจักรวาล ขณะที่พระอุโบสถหรือวิหารแสดงเป็นดั่งศูนย์กลางจักรวาลหรือเขาพระสุเมรุ กำแพงจักรวาลอาจจะบันทึกเรื่องราวที่เรียกว่า ธรรม ศาสตร์ หรือกฎเกณฑ์ทางสังคม ตัวอย่างเช่น กำแพงแก้ววัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร ในเสาหรือผนัง มีจารึกตำรายา ซึ่งเป็นกฎเกณฑ์ทางสังคม[4] ขณะที่คติพุทธศาสนานิกายมหายาน แนวคิดกำแพงแก้วมีนัยยะ จำลองภพภูมิสุขาวดี

อ้างอิง

  1. รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. ปราสาทขอมในดินแดนไทย :ความเป็นมาและข้อมูลด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ. p. 41–42.
  2. สมคิด จิระทัศนกุล. วัด: พุทธศาสนสถาปัตยกรรมไทย. p. 102.
  3. ชนาธิป พันทวี. "ลักษณะไทยในพุทธสถาน การศึกษา คำ" (PDF). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์.
  4. ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์ (28 ตุลาคม 2559). "ซุ้มประตู ซุ้มโขง กำแพงแก้ว". ข่าวสด.