ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สาธารณรัฐ"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{ระบอบการปกครอง}} |
{{ระบอบการปกครอง}} |
||
'''สาธารณรัฐ''' ({{lang-en|Republic}}) เป็นระบอบการปกครองที่ประเทศถูกพิจารณาว่าเป็น "กิจสาธารณะ" ({{lang-la|res publica}}) มิใช่ธุระหรือทรัพย์สินส่วนตัวของผู้ปกครอง และที่ตำแหน่งหน้าที่ของรัฐได้รับเลือกตั้งโดยตรงหรือโดยอ้อม หรือได้รับแต่งตั้ง มิใช่ได้รับทอด ในสมัยใหม่ นิยามทั่วไปที่เข้าใจง่ายของสาธารณรัฐ คือ ระบอบการปกครองที่[[ประมุขแห่งรัฐ]]อันมิใช่[[พระมหากษัตริย์]]<ref name="WordNet">{{citation |title=republic |journal=WordNet 3.0 |publisher=Dictionary.com |accessdate=20 March 2009 |url=http://dictionary.reference.com/browse/republic}}</ref><ref name="M-W">{{cite encyclopedia|title=Republic|encyclopedia=Merriam-Webster|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|accessdate=August 14, 2010}}</ref> ปัจจุบัน รัฐเอกราช 135 จาก 206 รัฐใช้คำว่า "สาธารณรัฐ" เป็นส่วนหนึ่งชื่ออย่างเป็นทางการ |
'''สาธารณรัฐ''' หรือบ้างเรียก '''มหาชนรัฐ''' ({{lang-en|Republic}}) เป็นระบอบการปกครองที่ประเทศถูกพิจารณาว่าเป็น "กิจสาธารณะ" ({{lang-la|res publica}}) มิใช่ธุระหรือทรัพย์สินส่วนตัวของผู้ปกครอง และที่ตำแหน่งหน้าที่ของรัฐได้รับเลือกตั้งโดยตรงหรือโดยอ้อม หรือได้รับแต่งตั้ง มิใช่ได้รับทอด ในสมัยใหม่ นิยามทั่วไปที่เข้าใจง่ายของสาธารณรัฐ คือ ระบอบการปกครองที่[[ประมุขแห่งรัฐ]]อันมิใช่[[พระมหากษัตริย์]]<ref name="WordNet">{{citation |title=republic |journal=WordNet 3.0 |publisher=Dictionary.com |accessdate=20 March 2009 |url=http://dictionary.reference.com/browse/republic}}</ref><ref name="M-W">{{cite encyclopedia|title=Republic|encyclopedia=Merriam-Webster|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/republic|accessdate=August 14, 2010}}</ref> ปัจจุบัน รัฐเอกราช 135 จาก 206 รัฐใช้คำว่า "สาธารณรัฐ" เป็นส่วนหนึ่งชื่ออย่างเป็นทางการ |
||
ทั้งสาธารณรัฐสมัยใหม่และสมัยโบราณแตกต่างกันอย่างมากทั้งในอุดมการณ์และองค์ประกอบ ในสมัยคลาสสิกและสมัยกลาง ต้นแบบของทุกสาธารณรัฐ คือ [[สาธารณรัฐโรมัน]] ซึ่งหมายถึงกรุงโรมยุคสาธารณรัฐ ในระหว่างสมัยที่ไม่มีกษัตริย์กับจักรพรรดิปกครองอยู่ช่วงหนึ่ง แต่หากปกครองโดยบุคคลที่มาจากการเลือกจากคณะผู้เลือกตั้ง ในประเพณีการเมืองสมัยกลางและ[[สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา]]อิตาลีปัจจุบันที่เรียกว่า "มนุษยนิยมพลเมือง" (civic humanism) นั้น บางครั้งถูกมองว่าได้รับมาจากนักสาธารณรัฐนิยมโรมันโดยตรง อย่างไรก็ดี นักประพันธ์โรมันที่ได้รับอิทธิพลจากกรีก อย่าง[[พอลิเบียส]]และ[[คิเคโร]] บางครั้งใช้คำดังกล่าวเป็นคำแปลของคำภาษากรีกว่า politeia ซึ่งอาจหมายถึงระบอบโดยทั่วไป แต่ยังสามารถใช้กับระบอบบางประเภทโดยเจาะจงซึ่งมิได้สอดคล้องพอดีกับสาธารณรัฐโรมัน สาธารณรัฐมิได้เทียบเท่ากับประชาธิปไตยในยุคคลาสสิก อย่างเช่น เอเธนส์ ซึ่งก็มีความเป็นประชาธิปไตยแตกต่างไปจากยุคศตวรรษที่ 19 อีเช่นกัน |
ทั้งสาธารณรัฐสมัยใหม่และสมัยโบราณแตกต่างกันอย่างมากทั้งในอุดมการณ์และองค์ประกอบ ในสมัยคลาสสิกและสมัยกลาง ต้นแบบของทุกสาธารณรัฐ คือ [[สาธารณรัฐโรมัน]] ซึ่งหมายถึงกรุงโรมยุคสาธารณรัฐ ในระหว่างสมัยที่ไม่มีกษัตริย์กับจักรพรรดิปกครองอยู่ช่วงหนึ่ง แต่หากปกครองโดยบุคคลที่มาจากการเลือกจากคณะผู้เลือกตั้ง ในประเพณีการเมืองสมัยกลางและ[[สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา]]อิตาลีปัจจุบันที่เรียกว่า "มนุษยนิยมพลเมือง" (civic humanism) นั้น บางครั้งถูกมองว่าได้รับมาจากนักสาธารณรัฐนิยมโรมันโดยตรง อย่างไรก็ดี นักประพันธ์โรมันที่ได้รับอิทธิพลจากกรีก อย่าง[[พอลิเบียส]]และ[[คิเคโร]] บางครั้งใช้คำดังกล่าวเป็นคำแปลของคำภาษากรีกว่า politeia ซึ่งอาจหมายถึงระบอบโดยทั่วไป แต่ยังสามารถใช้กับระบอบบางประเภทโดยเจาะจงซึ่งมิได้สอดคล้องพอดีกับสาธารณรัฐโรมัน สาธารณรัฐมิได้เทียบเท่ากับประชาธิปไตยในยุคคลาสสิก อย่างเช่น เอเธนส์ ซึ่งก็มีความเป็นประชาธิปไตยแตกต่างไปจากยุคศตวรรษที่ 19 อีเช่นกัน |
||
ในสาธารณรัฐสมัยใหม่ เช่น [[สหรัฐ |
ในสาธารณรัฐสมัยใหม่ เช่น [[สหรัฐ]] [[ฝรั่งเศส]] [[รัสเซีย]] และ[[อินเดีย]] ฝ่ายบริหารมีความชอบธรรมจากทั้งโดย[[รัฐธรรมนูญ]]และการออกเสียงเลือกตั้งของประชาชน เป็นอิทธิพลจาก [[มงแต็สกีเยอ]] ซึ่งรวมประชาธิปไตยมาจากระบบทั้งสองแบบ ที่ประชาชนทุกคนมีส่วนร่วมในการปกครอง ส่วนการปกครองแบบ[[อภิชนาธิปไตย]]หรือ[[คณาธิปไตย]] ซึ่งมีคนเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ปกครอง เป็นระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐ<ref>Montesquieu, ''Spirit of the Laws'', Bk. II, ch. 2–3.</ref> |
||
ส่วนใหญ่สาธารณรัฐมักเป็น[[รัฐเอกราช]] แต่ยังมีหน่วยต่ำกว่ารัฐที่เรียกว่า สาธารณรัฐ หรือมีการปกครองที่ถูกอธิบายว่า "เป็นสาธารณรัฐ" โดยธรรมชาติเช่นกัน ตัวอย่างเช่น มาตรา 4 ของ[[รัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐ |
ส่วนใหญ่สาธารณรัฐมักเป็น[[รัฐเอกราช]] แต่ยังมีหน่วยต่ำกว่ารัฐที่เรียกว่า สาธารณรัฐ หรือมีการปกครองที่ถูกอธิบายว่า "เป็นสาธารณรัฐ" โดยธรรมชาติเช่นกัน ตัวอย่างเช่น มาตรา 4 ของ[[รัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐ]] "ประกันว่าทุกรัฐในสหภาพนี้มีระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐ"<ref>[http://www.archives.gov/exhibits/charters/constitution_transcript.html Constitution of the United States.]</ref> เขตการปกครองของ[[สหภาพโซเวียต]]ถูกอธิบายว่าเป็นสาธารณรัฐ และสองในนั้น คือ [[สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครน]]และ[[สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบลารุส|เบลารุส]] มีที่นั่งของตนใน[[สหประชาชาติ]] ขณะที่[[รัฐธรรมนูญแห่งสหภาพโซเวียต]]อธิบายสหภาพว่าเป็น "รัฐเดี่ยว สหพันธ์และพหุชาติ" ที่จริงแล้วเป็นรัฐเดี่ยวเพราะ[[พรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต]]ใช้อำนาจในรูปรวมศูนย์เหนือ[[สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต]]ซึ่งปกครองตนเองแต่ในนาม<ref>{{cite book |title=Understanding Principles of Politics and the State |first1=John J. |last1=Schrems |publisher=University Press of America |edition=revised |year=2007 |page=206 |isbn=9780761838258}}</ref> |
||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 20:03, 28 มิถุนายน 2563
| ส่วนหนึ่งของชุดการเมือง |
| ระบอบการปกครอง พื้นฐาน |
|---|
|
รายชื่อระบอบการปกครอง รายชื่อประเทศตามระบอบการปกครอง |
 สถานีย่อยการเมือง |
สาธารณรัฐ หรือบ้างเรียก มหาชนรัฐ (อังกฤษ: Republic) เป็นระบอบการปกครองที่ประเทศถูกพิจารณาว่าเป็น "กิจสาธารณะ" (ละติน: res publica) มิใช่ธุระหรือทรัพย์สินส่วนตัวของผู้ปกครอง และที่ตำแหน่งหน้าที่ของรัฐได้รับเลือกตั้งโดยตรงหรือโดยอ้อม หรือได้รับแต่งตั้ง มิใช่ได้รับทอด ในสมัยใหม่ นิยามทั่วไปที่เข้าใจง่ายของสาธารณรัฐ คือ ระบอบการปกครองที่ประมุขแห่งรัฐอันมิใช่พระมหากษัตริย์[1][2] ปัจจุบัน รัฐเอกราช 135 จาก 206 รัฐใช้คำว่า "สาธารณรัฐ" เป็นส่วนหนึ่งชื่ออย่างเป็นทางการ
ทั้งสาธารณรัฐสมัยใหม่และสมัยโบราณแตกต่างกันอย่างมากทั้งในอุดมการณ์และองค์ประกอบ ในสมัยคลาสสิกและสมัยกลาง ต้นแบบของทุกสาธารณรัฐ คือ สาธารณรัฐโรมัน ซึ่งหมายถึงกรุงโรมยุคสาธารณรัฐ ในระหว่างสมัยที่ไม่มีกษัตริย์กับจักรพรรดิปกครองอยู่ช่วงหนึ่ง แต่หากปกครองโดยบุคคลที่มาจากการเลือกจากคณะผู้เลือกตั้ง ในประเพณีการเมืองสมัยกลางและสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาอิตาลีปัจจุบันที่เรียกว่า "มนุษยนิยมพลเมือง" (civic humanism) นั้น บางครั้งถูกมองว่าได้รับมาจากนักสาธารณรัฐนิยมโรมันโดยตรง อย่างไรก็ดี นักประพันธ์โรมันที่ได้รับอิทธิพลจากกรีก อย่างพอลิเบียสและคิเคโร บางครั้งใช้คำดังกล่าวเป็นคำแปลของคำภาษากรีกว่า politeia ซึ่งอาจหมายถึงระบอบโดยทั่วไป แต่ยังสามารถใช้กับระบอบบางประเภทโดยเจาะจงซึ่งมิได้สอดคล้องพอดีกับสาธารณรัฐโรมัน สาธารณรัฐมิได้เทียบเท่ากับประชาธิปไตยในยุคคลาสสิก อย่างเช่น เอเธนส์ ซึ่งก็มีความเป็นประชาธิปไตยแตกต่างไปจากยุคศตวรรษที่ 19 อีเช่นกัน
ในสาธารณรัฐสมัยใหม่ เช่น สหรัฐ ฝรั่งเศส รัสเซีย และอินเดีย ฝ่ายบริหารมีความชอบธรรมจากทั้งโดยรัฐธรรมนูญและการออกเสียงเลือกตั้งของประชาชน เป็นอิทธิพลจาก มงแต็สกีเยอ ซึ่งรวมประชาธิปไตยมาจากระบบทั้งสองแบบ ที่ประชาชนทุกคนมีส่วนร่วมในการปกครอง ส่วนการปกครองแบบอภิชนาธิปไตยหรือคณาธิปไตย ซึ่งมีคนเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ปกครอง เป็นระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐ[3]
ส่วนใหญ่สาธารณรัฐมักเป็นรัฐเอกราช แต่ยังมีหน่วยต่ำกว่ารัฐที่เรียกว่า สาธารณรัฐ หรือมีการปกครองที่ถูกอธิบายว่า "เป็นสาธารณรัฐ" โดยธรรมชาติเช่นกัน ตัวอย่างเช่น มาตรา 4 ของรัฐธรรมนูญแห่งสหรัฐ "ประกันว่าทุกรัฐในสหภาพนี้มีระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐ"[4] เขตการปกครองของสหภาพโซเวียตถูกอธิบายว่าเป็นสาธารณรัฐ และสองในนั้น คือ สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนและเบลารุส มีที่นั่งของตนในสหประชาชาติ ขณะที่รัฐธรรมนูญแห่งสหภาพโซเวียตอธิบายสหภาพว่าเป็น "รัฐเดี่ยว สหพันธ์และพหุชาติ" ที่จริงแล้วเป็นรัฐเดี่ยวเพราะพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียตใช้อำนาจในรูปรวมศูนย์เหนือสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตซึ่งปกครองตนเองแต่ในนาม[5]
แหล่งข้อมูลอื่น
- โจรี, แพทริค. (2561, ก.ค.-ธ.ค.). แนวคิดสาธารณรัฐนิยมในประวัติศาสตร์ไทย. แปลโดย ศรีฤทธิ์ สิริบำเพ็ญ. วารสารประวัติศาสตร์ ธรรมศาสตร์. 5(2): 17-65.
อ้างอิง
- ↑ "republic", WordNet 3.0, Dictionary.com, สืบค้นเมื่อ 20 March 2009
- ↑ "Republic". Merriam-Webster. สืบค้นเมื่อ August 14, 2010.
- ↑ Montesquieu, Spirit of the Laws, Bk. II, ch. 2–3.
- ↑ Constitution of the United States.
- ↑ Schrems, John J. (2007). Understanding Principles of Politics and the State (revised ed.). University Press of America. p. 206. ISBN 9780761838258.
 | บทความเกี่ยวกับการเมือง การปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |