ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 41: บรรทัด 41:
* 16 ธันวาคม พ.ศ. 2445 นายร้อยเอก ประจำ[[กรมราชองครักษ์]] ตำแหน่งราชองครักษ์ประจำการ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2445/040/759.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>
* 16 ธันวาคม พ.ศ. 2445 นายร้อยเอก ประจำ[[กรมราชองครักษ์]] ตำแหน่งราชองครักษ์ประจำการ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2445/040/759.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>
* 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 นายร้อยเอกผู้บังคับกองพันพิเศษกรมทหารมณฑลนครราชสีมา<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2447/007/86.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>แล้วเป็นผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 5
* 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 นายร้อยเอกผู้บังคับกองพันพิเศษกรมทหารมณฑลนครราชสีมา<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2447/007/86.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>แล้วเป็นผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 5
* 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 พันตรี<ref> [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/017/399.PDF พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก] </ref>
* 14 ธันวาคม พ.ศ. 2449 นายพันโท<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2449/040/1048_1.PDF ส่งสัญญาบัตรทหารบกไปพระราชทาน]</ref>
* 14 ธันวาคม พ.ศ. 2449 นายพันโท<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2449/040/1048_1.PDF ส่งสัญญาบัตรทหารบกไปพระราชทาน]</ref>
*พ.ศ. 2451 นายพันโทรองผู้บังคับการ[[กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์]] แล้วเป็นผู้รั้งตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2451/032/880.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>
*พ.ศ. 2451 นายพันโทรองผู้บังคับการ[[กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์]] แล้วเป็นผู้รั้งตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2451/032/880.PDF แจ้งความกรมยุทธนาธิการ]</ref>

รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:48, 12 มิถุนายน 2563

พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 4
พระองค์เจ้าชั้นตรี
ไฟล์:Prince Alongkod 1.1.jpg
ประสูติ24 ตุลาคม พ.ศ. 2423
สิ้นพระชนม์19 ธันวาคม พ.ศ. 2495 (72 ปี)
หม่อมหม่อมหลวงชุบ ศุขสวัสดิ์
พระบุตร10 คน
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช
พระมารดาหม่อมขาบ ศุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา

พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ (24 ตุลาคม พ.ศ. 2423 – 19 ธันวาคม พ.ศ. 2495) อดีตรองเสนาบดีกระทรวงกลาโหมและอดีตประธานองคมนตรี เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช ประสูติแต่หม่อมขาบ ศุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา

พระประวัติ

พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ พระนามเดิม “หม่อมเจ้าอลงกฎ” เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช ประสูติแต่หม่อมขาบ ศุขสวัสดิ์ ณ อยุธยา ณ วังท้ายวัดพระเชตุพน เมื่อวันอาทิตย์ แรม 6 ค่ำ เดือน 11 ปีมะโรง จุลศักราช 1242 ตรงกับวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2423 ต่อมาในปี พ.ศ. 2473 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา หม่อมเจ้าอลงกฎ ศุขสวัสดิ์เป็น “พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า“ ตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอลงกฎ ครุฑนาม ทรงศักดินา 3000 ตามพระราชกำหนดอย่างพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า

ในปี พ.ศ. 2495 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระยศเป็นพระองค์เจ้าต่างกรม มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ ครุฑนาม ทรงศักดินา 11000 ตามอย่างธรรมเนียม พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าต่างกรมทั้งปวง และทรงตั้งเจ้ากรมเป็นหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ ถือศักดินา 500 ปลัดกรมเป็นพันบริรักษ์ภูเบศร ถือศักดินา 300 สมุห์บัญชีเป็นพันวิเศษพลขันธ์ถือศักดินา 200

พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ ได้ทรงปฏิบัติหน้าที่ราชการสนองคุณมาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเสด็จออกไปจัดระเบียบกองทหารสำหรับประจำรักษาหัวเมืองในมณฑลภาคพายัพ ตามพระบรมราโชบายเพื่อรักษาความปลอดภัยแห่งพระราชอาณาเขต อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากการก่อความไม่สงบของพวกเงี้ยวในภาคเหนือ จนได้ดำรงพระยศและพระตำแหน่งเป็นนายพลตรีผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นแม่ทัพกองที่ 2 และนายพลโทแม่ทัพกองทัพน้อยทหารบกที่ 2 ครั้นถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายกลับเข้ามาในพระนครเพื่อให้ทรงเป็น จเรทหารบก เสนาธิการทหารบก และรองเสนาบดีกระทรวงกลาโหม จนกระทั่งพ้นจากหน้าที่ราชการเมื่อคณะราษฎรได้เปลี่ยนแปลงการปกครองแผ่นดิน ดำรงพระฐานะเป็น "นายทหารนอกราชการ" และ "นายทหารพ้นราชการ" อยู่นานถึงประมาณ 15 ปี จนกระทั่งปี พ.ศ. 2490 ในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงทรงได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้กลับมารับพระราชทานสนองพระราชภาระงานฝ่ายพระมหากษัตริย์ให้ทรงดำรงตำแหน่งต่าง ๆ คือ อภิรัฐมนตรี คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ องคมนตรี และประธานองคมนตรี

พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ ประชวรด้วยพระโรคไข้ไทฟอยด์ โดยมีพระอาการหนักจนถึงสิ้นพระชนม์ ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ในวันที่ 19 ธันวาคม พ.ศ. 2495 สิริพระชันษา 72 ปี 1 เดือน 26 วัน พระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2496 ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร

ตราประจำพระองค์

ไฟล์:Prince Alongkod 4.1.jpg

การศึกษา

  • พ.ศ. 2435 เข้ารับราชการเป็นนักเรียนนายร้อยชั้นเล็ก และสอบไล่เลื่อนชั้นเป็นนักเรียนนายร้อยชั้น 1 ได้เป็นที่ 1
  • พ.ศ. 2437 สอบไล่เลื่อนชั้นเป็นนักเรียนนายร้อยชั้น 2 ได้เป็นที่ 4
  • พ.ศ. 2438 สอบไล่เลื่อนชั้นเป็นนักเรียนนายร้อยชั้น 3 ได้เป็นที่ 1
  • พ.ศ. 2441 สอบไล่เพื่อออกเป็นนายทหารชั้นสัญญาบัตร ได้เป็นที่ 1

หน้าที่ราชการ

  • 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442 นายร้อยตรี[1]สำรองราชการกรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์
  • พ.ศ. 2443 นายทหารประจำกองร้อยที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์
  • พ.ศ. 2444 นายร้อยโท[2]ทำการแทนนายร้อยเอกตำแหน่งผู้บังคับกองร้อยที่ 4 กรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์
  • 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2445 นายร้อยเอก[3]
  • 16 ธันวาคม พ.ศ. 2445 นายร้อยเอก ประจำกรมราชองครักษ์ ตำแหน่งราชองครักษ์ประจำการ[4]
  • 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 นายร้อยเอกผู้บังคับกองพันพิเศษกรมทหารมณฑลนครราชสีมา[5]แล้วเป็นผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 5
  • 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 พันตรี[6]
  • 14 ธันวาคม พ.ศ. 2449 นายพันโท[7]
  • พ.ศ. 2451 นายพันโทรองผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์ แล้วเป็นผู้รั้งตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก[8]
  • 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2452 นายพันเอก[9]
  • มีนาคม พ.ศ. 2452 นายพันเอกผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก[10]
  • พ.ศ. 2453 นายพลตรี[11]ผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก
  • พ.ศ. 2456 ผู้รั้งตำแหน่งแม่ทัพกองที่ 2 และ ผู้บัญชาการกองพลที่ 7 มณฑลพิษณุโลก[12]
  • เมษายน พ.ศ. 2457 แม่ทัพกองที่ 2[13]
  • พ.ศ. 2458 นายพลโท[14]ตำแหน่งแม่ทัพกองทัพน้อยทหารบกที่ 2
  • พ.ศ. 2470 จเรทหารบก
  • พ.ศ. 2471 เสนาธิการทหารบก และที่ปรึกษาสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี
  • พ.ศ. 2474 ผู้รั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงกลาโหม แล้วเป็นรองเสนาบดีกระทรวงกลาโหม และได้รับพระราชทานยศทางทหารเรือให้เป็นพลเรือโท
  • พ.ศ. 2475 ทรงถูกเวนคืนตำแหน่งรองเสนาบดีกระทรวงกลาโหม เนื่องจากคณะราษฎรก่อการเปลี่ยนแปลงการปกครองแผ่นดิน เปลี่ยนพระฐานะเป็น “นายทหารนอกราชการ” สังกัดกระทรวงกลาโหม
  • พ.ศ. 2490 อภิรัฐมนตรีสภาและผู้รักษาการในคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และนายทหารพิเศษประจำกองทัพบก
  • พ.ศ. 2492 องคมนตรี
  • พ.ศ. 2493 นายพลเอก
  • พ.ศ. 2494 ประธานองคมนตรี
  • พ.ศ. 2495 องคมนตรี

พระโอรส-ธิดา

เมื่อปี พ.ศ. 2443 นายร้อยตรีหม่อมเจ้าอลงกฎเสกสมรสกับหม่อมหลวงชุบ ธิดาของพันตรีหลวงครรชิตสรกรรม (หม่อมราชวงศ์ดัด สนิทวงศ์) กับสาตร สกุลเดิม ประกอบศร มีพระโอรส-ธิดาทั้งสิ้น 10 คน ดังนี้

  • หม่อมราชวงศ์หญิงรัชนีพันธุ์ ศุขสวัสดิ์ (29 ตุลาคม พ.ศ. 2445 - 31 มกราคม พ.ศ. 2526)
  • หม่อมราชวงศ์หญิงจันทร์กระจ่าง กฤดากร (6 เมษายน พ.ศ. 2449 - 22 มกราคม พ.ศ. 2534) สมรสกับพลตรี หม่อมกฤดากรราชเสนา (หม่อมราชวงศ์เทียมพันธุ์ กฤดากร) มีบุตร-ธิดา 5 คน
  • หม่อมราชวงศ์หญิงสอางโสม โรจนบุรานนท์ (27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2451 - 6 ตุลาคม พ.ศ. 2540) สมรสกับปุ๋ย โรจนบุรานนท์ มีบุตร-ธิดา 4 คน
  • หม่อมราชวงศ์หญิงโฉมแข คมกฤส (9 พฤษภาคม พ.ศ. 2454 - 29 ตุลาคม พ.ศ. 2541) สมรสกับศาสตราจารย์เทียม คมกฤส มีบุตร-ธิดา 3 คน
  • หม่อมราชวงศ์หญิงนิลตระการ วงษ์ตา (23 ธันวาคม พ.ศ. 2455 - 23 เมษายน พ.ศ. 2539) สมรสกับสุวัฒน์ วงษ์ตา มีบุตร-ธิดา 2 คน
  • หม่อมราชวงศ์หญิงสังวาลพจน์ กฤดากร (7 มีนาคม พ.ศ. 2457) สมรสกับหม่อมราชวงศ์ทันพงศ์ กฤดากร
  • หม่อมราชวงศ์หญิงรจนากร เหล่าวานิช (8 พฤษภาคม พ.ศ. 2458 - 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549) สมรสกับประกอบ เหล่าวานิช มีบุตร-ธิดา 6 คน
  • หม่อมราชวงศ์หญิงสุภรณ์รัศมี ศุขสวัสดิ์ (14 ตุลาคม พ.ศ. 2459 - พ.ศ. 2546)
  • หม่อมราชวงศ์ชายปิโยรส ศุขสวัสดิ (21 กันยายน พ.ศ. 2464 - 28 เมษายน พ.ศ. 2549) สมรสกับสายสุรีวรรณ (สกุลเดิม สุวรรณานุช) มีบุตร 4 คน และสมรสกับฤดี (สกุลเดิม มุสิกสวัสดิ์)
  • พันเอก หม่อมราชวงศ์ชายพชรดนัย ศุขสวัสดิ (18 สิงหาคม พ.ศ. 2467 - 3 มิถุนายน พ.ศ. 2549) สมรสกับนิยมลักษณ์ (สกุลเดิม เกษะโกมล) มีบุตร-ธิดา 2 คน

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

  • หม่อมเจ้าอลงกฎ (24 ตุลาคม พ.ศ. 2423 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473)
  • พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอลงกฎ (8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2495)
  • พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2495 – 19 ธันวาคม พ.ศ. 2495)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

อ้างอิง

  1. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหาร
  2. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
  3. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  4. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  5. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  6. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
  7. ↑ ส่งสัญญาบัตรทหารบกไปพระราชทาน
  8. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  9. ↑ ส่งสัญญาบัตรทหารบกไปพระราชทาน (หน้า ๗๓๑ มณฑลพิษณุโลก)
  10. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  11. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
  12. ↑ แจ้งความกรมฝะทรวงกลาโหม เรื่อง ถอนและตั้งตำแหน่งหน้าที่ราชการทหาร
  13. ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม เรื่อง ย้ายนายทหารรับราชการ
  14. ↑ พระราชทานยศนายทหารบก
  15. ↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
  16. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2457/D/180.PDF
  17. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2457/D/1839.PDF
  18. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2455/D/1902.PDF
  19. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญ เล่ม 44 หน้า 2567 วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470

แหล่งข้อมูลอื่น

  • กองทัพเรือ. เรื่องเฉลิมพระยศเจ้านาย เล่มที่ 2 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์-กรุงเทพ, 2538. (กองทัพเรือพิมพ์ถวาย สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา เนื่องในพระราชพิธีสถาปนาพระอิสริยศักดิ์และบำเพ็ญพระราชกุศลฉลองพระชนมายุ 6 รอบ วันที่ 6 พฤษภาคม พุทธศักราช 2538).
  • ศิลปากร, กรม. “เมืองพิษณุโลกและพระพุทธชินราช.” อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงพระศพ พลเอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ประชาช่าง, 2496. (นายพลตำรวจเอก เผ่า ศรียานนท์ พิมพ์ถวายสนองพระคุณ).
  • อลงกฎ, พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า. “กองทัพไทยของเรา.” อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส). พระนคร : โรงพิมพ์ท่าพระจันทร์, 2494. (หม่อมหลวงเครือวัลย์ ประเสริฐสงคราม พิมพ์แจก)
ก่อนหน้า พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ ถัดไป
พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา), หลวงอดุลเดชจรัส (อดุล อดุลเดชจรัส)
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
(พ.ศ. 2490 - 19 ธันวาคม พ.ศ. 2495) 		พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระวรวงศ์เธอ_กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์&oldid=8908177"